Μόλις μία εβδομάδα πριν από τις προγραμματισμένες εκλογές της 24 Δεκεμβρίου στη Λιβύη που συμπίπτει με την Ημέρα Ανεξαρτησίας της, όλα είναι… «στον αέρα». Εκλογές που λανθασμένα εκλήφθηκαν από τη Διεθνή Κοινότητα ως πανάκεια για την ειρήνευση και την ενοποίηση της χώρας και στην Ελλάδα επιπλέον ως …ο από μηχανής Θεός που θα απαλείψει το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο που κάποιοι βιαστικά είχαν θεωρήσει ότι είχε «πεταχτεί στο καλάθι των αχρήστων».
Από την πρώτες ημέρες, μετά τον «ελπιδοφόρο» σχηματισμό της λιβυκής μεταβατικής διοίκησης (Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας-NGU και τριμελές προεδρείο) ο οποίος είχε δημιουργήσει διεθνώς προσδοκίες, στη σχετική μας αρθρογραφία είχαμε εκφράσει και κατόπιν συνεχίζαμε να εκφράζουμε επιφυλάξεις μας για το αν τελικά φθάσουμε ομαλά στις εκλογές.
Μπορεί η νέα ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ Αμερικανίδα Στέφανι Γουίλιαμς, «αρχιτέκτονας» της με κάθε μέσο Συμφωνίας στο Λιβυκό Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου στις αρχές του 2021 να έχει εγκατασταθεί στην Τρίπολη μετά την παραίτηση του Σλοβάκου Γιαν Κιούμπις και να έχει αποδοθεί τις τελευταίες ημέρες σε ένα μαραθώνιο συναντήσεων με τους βασικούς δρώντες. Μπορεί ο Πρέσβης των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νόρλαντ να απειλεί με κυρώσεις όσους υπονομεύουν τις εκλογές, μπορεί όλοι με ευχολόγια να τις στηρίζουν αλλά διαφαίνεται ότι η διεξαγωγή των εκλογών… απομακρύνεται! Ούτε η Συνδιάσκεψη για την σταθεροποίηση στην Λιβύη στην Τρίπολη ούτε αυτή στο Παρίσι στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα και για την οποία είχαμε προβλέψει ότι δεν περιμέναμε κάτι ουσιαστικό βοήθησαν στο να εξασφαλιστεί η διεξαγωγή των εκλογών σε ένα σωστό εκλογικό περιβάλλον.
Ο Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός Ραμαντάν Αμπού Τζανάχ, Αντιπρόεδρος του Νταμπέιμπα που διορίστηκε από αυτόν όταν «παραιτήθηκε» την 21 Νοεμβρίου για να κατέλθει στις εκλογές ως Υποψήφιος Πρόεδρος διατείνεται ότι όλα είναι έτοιμα για τις εκλογές. Όσοι μελετούν όμως σε βάθος την περιοχή και τη Λιβυκή κρίση, γνωρίζουν ότι δυστυχώς ότι αυτός ο ισχυρισμός του Λίβυου Υπηρεσιακού Πρωθυπουργού δεν έχει βάση.
Έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους περί τα 2,8 εκατομμύρια πολίτες στους αλλά μέχρι χθες σε πάνω από 900 χιλιάδες πολίτες δεν έχουν δοθεί οι Εκλογικές Κάρτες (κάτι σαν τα δικά μας παλαιά εκλογικά βιβλιάρια) ενώ δεν υπάρχει ένας ενιαίος φορέας που θα διασφαλίσει την ασφαλή και αδιάβλητη λειτουργία των εκλογικών κέντρων. Tο τραγελαφικό είναι ότι 8 ημέρες πριν από τις εκλογές δεν έχει εκδοθεί η …λίστα των υποψηφίων από την Ανωτάτη Εθνική Επιτροπή Εκλογών.
Καμία πρόοδος σχετικά με την πολιτική ενοποίηση, δύο δικαστικά συστήματα και με τους δύο βασικούς Στρατούς στην Τριπολιτάνια και στην Κυρηναϊκή να παραμένουν σε επιφυλακή παρά την υπερπαραγωγή φωτογραφιών που δείχνουν τα μέλη της Μικτής Στρατιωτικής Επιτροπής 5+5 να συνομιλούν στους βαρείς καναπέδες ξενοδοχείου της Σύρτης. Ένοπλες αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ παραστρατιωτικών των δύο πλευρών δε γίνονται μόνο στην απομακρυσμένη Σάμπχα στα ΝΔ της χώρας αλλά και σε λίγα χιλιόμετρα δυτικά της Τρίπολης.
Και δίπλα σε όλα τα παραπάνω έχουμε τον πανίσχυρο Πρόεδρο του Ανωτάτου Συμβουλίου του Κράτους (HCS) Χαλέντ αλ Μίσρι, της Μουσουλμανικής Αδελφότητος και εκλεκτό της Άγκυρας, να απαιτεί την αναβολή των εκλογών για τουλάχιστον 3 μήνες με το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει συναίνεση για τον εκλογικό νόμο ούτε και Σύνταγμα, διαβλέποντας μάλλον ότι η επικράτηση του Νταμπέιμπα είναι δύσκολη ακόμα και στην Τριπολιτάνια όπου κυριαρχούν οι δυνάμεις του και είναι η πλέον πυκνοκατοικημένη περιφέρεια της Λιβύης.
Έφθασε μάλιστα στο σημείο να δηλώσει ότι αν εκλεγεί ό Χαλίφα Χάφταρ δεν πρόκειται να κυβερνήσει έστω και να υπάρξουν χιλιάδες νεκροί προαναγγέλλοντας εμμέσως νέο «εμφύλιο» πόλεμο. Υπόψη ο Νταμπέιμπα κατέρχεται ως Υποψήφιος Πρόεδρος παρά τη σχετική δέσμευση στο Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου ότι τα μέλη της Μεταβατικής Διοίκησης δε θα είναι υποψήφιοι και κυρίως παρά τα την πρόβλεψη του Εκλογικού Νόμου που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων ότι όλοι οι υποψήφιοι έπρεπε να έχουν αποχωρήσει από τα κρατικά αξιώματα 3 μήνες πριν τις εκλογές.
Ο Πρόεδρος της Ανωτάτης Επιτροπής των Εκλογών Εμάντ αλ Σαγιέχ έχει ήδη αρχίσει να συζητάει το ζήτημα της αναβολής και προτείνει αν τελικά διεξαχθούν οι Προεδρικές Εκλογές την επόμενη εβδομάδα, ο δεύτερος γύρος με τους δύο πρώτους να διεξαχθεί στα μέσα Φεβρουαρίου μαζί με τις βουλευτικές. Για να πούμε όμως τα πράγματα όπως είναι, αν τελικά οι εκλογές πραγματοποιηθούν την επόμενη εβδομάδα θα πρόκειται ουσιαστικά για μία … παράσταση που είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι το αποτέλεσμα θα αμφισβητηθεί έστω και αν καταγράψει μία πρώτη αν και θολή εικόνα της πολιτικής και φυλετικής κατάστασης της Λιβύης.
Ακόμα και αν υπάρξει μία σύντομη αναβολή. Χωρίς κοινά αποδεκτό εκλογικό νόμο και χωρίς η ομαλή και ασφαλής διεξαγωγή να είναι εξασφαλισμένη το αποτέλεσμα όποιο και αν είναι αυτό θα αμφισβητηθεί. Πρώτος απ’ όλους χθες το απόγευμα ο Ρώσος ΥΠΕΞ Λαβρώφ δήλωσε ότι δεν αντιτίθενται στην αναβολή των εκλογών προκειμένου να διαμορφωθούν οι συνθήκες για αδιάβλητες και ασφαλείς εκλογές το αποτέλεσμα των οποίων θα γίνει αποδεκτό από όλους. Σημειώνεται ότι ενώ η Ρωσική Wagner παραμένει στη Σύρτη στο πλευρό τους Χάφταρ, Ρώσοι Στρατηγοί πηγαινοέρχονται στην Τρίπολη!
Με τους Μισθοφόρους όλων των πλευρών να παραμένουν στη χώρα, την παρουσία των Τούρκων Στρατιωτικών αλλά και Πρακτόρων της ΜΙΤ που ασκούν ένα ασφυκτικό κλοιό στη χώρα και καθιστούν τις εκλογές μετέωρες όπως έχουμε ήδη αναλύσει στις 8 Νοεμβρίου η επόμενη ημέρα ενδεχομένως να πυροδοτήσει ένα νέο κύκλο βίας και συγκρούσεων. Είναι βέβαιο ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι επεξεργάζονται σενάρια αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης και ελπίζουμε το ίδιο να κάνει και η Ελλάδα και οι εκλογές δεν είναι πανάκεια για την ειρήνευση.
Στη χώρα μας θα πρέπει να κατανοήσουμε πέρα από ευσεβοποθισμούς ότι όποια και αν είναι η διάδοχη κατάσταση το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι μάλλον απίθανο να «εξαλειφθεί». Ίσως, να έχει έλθει μάλιστα η ώρα να εξετάσουμε το κατά πόσο μας συμφέρει άραγε μία ενοποιημένη Λιβύη κάτω από την επιρροή της Τουρκίας ή ύπαρξη μίας αυτόνομης οντότητας και γιατί όχι ανεξάρτητης στα ανατολικά στην Κυρηναϊκή που είναι και απέναντι μας.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
