Μπορεί η πολεμική βιομηχανία της Τουρκίας να αποτελεί ένα ισχυρό χαρτί για τον Ταγίπ Ερντογάν στα μέτωπα της Συρίας και της Λιβύης, όπως και στην προσπάθειά του να κάνει τον νταή και να κερδίσει πόντους στο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο. Στον πόλεμο της οικονομίας και της λίρας, όμως, το τουρκικό οπλοστάσιο είναι πολύ πιο αδύναμο και αδειάζει γρήγορα από τα αποθέματά του.
Η νέα μείωση του βασικού επιτοκίου δανεισμού στην οποία προχώρησε η κεντρική τράπεζα την περασμένη Τετάρτη – η όγδοη σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους – και η συνακόλουθη παρέμβασή της στις αγορές για να στηρίξει το τουρκικό νόμισμα, η οποία φέρεται να της κόστισε κοντά στο ένα δισ. δολάρια, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Και ταυτόχρονα, υπογραμμίζουν το γεγονός ότι τόσο η λίρα (που έχει υποχωρήσει κατά 17% έναντι του δολαρίου από τις αρχές του έτους) όσο και ο Ερντογάν (ο οποίος, εκτός των άλλων, τα έχει κάνει θάλασσα και στην διαχείριση της υγειονομικής κρίσης) βαδίζουν κυριολεκτικά σε τεντωμένο σκοινί, από το οποίο κινδυνεύουν να πέσουν ανά πάσα στιγμή.
Εξανεμίζονται τα συναλλαγματικά αποθέματα
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το γεγονός ότι τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας έφταναν στις 10 Απριλίου – πριν, δηλαδή, τη νέα μείωση και παρέμβαση στις αγορές – στα 26,3 δισ. δολάρια, το σύνολο σχεδόν των οποίων (25,9 δισ.) προέρχονται από δανεισμό μέσω κυρίως βραχυπρόθεσμων swaps, διάρκειας ενός μηνός ή και ακόμη μικρότερης. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι η κεντρική τράπεζα έχει πλέον στερέψει από πυρομαχικά και προσπαθεί να τα διασφαλίσει απεγνωσμένα από τους ιδιώτες.
Δικαιολογημένα, λοιπόν, αρκετοί αναλυτές χαρακτηρίζουν «χαμένη από χέρι» την μάχη που δίνει η Αγκυρα, πολλώ δε μάλλον όταν η ισοτιμία έχει πέσει οριακά κάτω από τις 7 λίρες ανά δολάριο (βρίσκεται πλέον στα 6,98). «Στην καλύτερη περίπτωση, δεν έχουν νόημα (οι ενέργειες αυτές). Με βάση δε το κακό σενάριο, η κατάσταση θα γίνει ακόμη χειρότερη όσον αφορά στην χρηματοπιστωτική σταθερότητα», σχολίασε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της Teneo Intelligence, Βολφ Πικολί, μιλώντας στο δίκτυο al-Monitor.
Σε κάθε περίπτωση, είναι βέβαιο ότι τα παραπάνω έχουν όχι μόνο ισχυρό συμβολισμό αλλά και ουσία. Στο σενάριο που η πτώση συνεχιστεί, τότε οι πιθανότητες ο Ερντογάν να αναγκαστεί σε μια ταπεινωτική υποχώρηση και να ζητήσει την βοήθεια του ΔΝΤ – κάτι που τόσο ο ίδιος όσο και τα στελέχη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης αποκλείουν κατηγορηματικά – αυξάνουν σημαντικά.
Υπενθυμίζεται ότι αυτή τη στιγμή και στο φόντο του σοκ που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού, Τουρκία και Ρωσία παραμένουν οι μοναδικές αναπτυσσόμενες οικονομίες που δεν έχουν ζητήσει την βοήθεια του διεθνούς οργανισμού. Μόνο που ενώ στην περίπτωση της δεύτερης αυτό έχει να κάνει και με τα σημαντικά συναλλαγματικά της αποθέματα, για την πρώτη η αιτία εντοπίζεται κυρίως στην «εθνική υπερηφάνεια» και την προσπάθεια του Ερντογάν να δείξει ότι παραμένει ο ηγέτης που τα βγάζει πέρα και στα πιο δύσκολα, χωρίς να υποτάσσεται σε κανέναν.
Πού ποντάρει ο Ερντογάν;
Το ερώτημα είναι εάν υπάρχει κάτι στο οποίο ποντάρει ο Ερντογάν για να σώσει την παρτίδα. Το πιθανότερο είναι πως, με βάση το σενάριο που υπάρχει στο μυαλό του ίδιου και των στενών συνεργατών του, επιδιώκει να διατηρήσει το εισόδημα και την αγοραστική δύναμη των Τούρκων σε ανεκτά επίπεδα, παγώνοντας όσο περισσότερο μπορεί την εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων (η οποία δυσκολεύει δραματικά με την υποτίμηση της λίρας), ενώ ταυτόχρονα θα ποντάρει σε ένα σύντομο τέλος της πανδημίας και σε μια ταχεία ανάκαμψη – «τύπου V», όπως λέγεται – της οικονομίας.
Και μάλιστα, όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και διεθνώς, μιας και η Τουρκία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από εξωγενείς παράγοντες, όπως είναι οι εξαγωγές (τον Μάιο μειώθηκαν κατά 18%, επίπεδα που τον Απρίλιο αναμένεται να είναι χειρότερα) και ο τουρισμός, ο οποίος έχει καταρρεύσει.
Φωτογραφία: APImages
