Μια δύσκολη αποστολή από τον βραχύβιο προκάτοχό του κληρονόμησε ο Φρανσουά Μπαϊρού και πρέπει με κάποιο τρόπο να συγκεντρώσει την υποστήριξη για τον Προϋπολογισμό της Γαλλίας για το επόμενο έτος χωρίς να ανατραπεί και αυτός.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν διόρισε τον κεντρώο Μπαϊρού πρωθυπουργό την Παρασκευή. Διαδέχεται τον Μισέλ Μπαρνιέ, η κυβέρνηση του οποίου κατέρρευσε, εξαιτίας ακριβώς αυτών των εντάσεων για τα δημόσια οικονομικά.
Η έγκριση ενός Προϋπολογισμού για το 2025 είναι ο πιο επείγων φάκελος στο γραφείο του Μπαϊρού.
Η Γαλλία έχασε ήδη μια προθεσμία στο τέλος του έτους για την έγκρισή του και κινδυνεύει να μην τηρήσει την υπόσχεσή της να αρχίσει να μειώνει το τεράστιο έλλειμμά της από το επόμενο έτος. Μάλιστα, το έλλειμμα είναι υπερδιπλάσιο του επιτρεπόμενου από τους κανόνες της ΕΕ. Η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος» στις Βρυξέλλες για την υπέρβαση των δαπανών πέρυσι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να επιβάλει ακόμη και πρόστιμα, εάν το Παρίσι δεν καταφέρει να μειώσει το έλλειμμά του, το οποίο φέτος έφτασε το 6,2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας.
Ο Μπαϊρού και οι σύμμαχοί του πιστεύουν ότι είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για αυτή τη δουλειά. Η περικοπή του χρέους της Γαλλίας αποτελεί μακροχρόνια προτεραιότητα γι' αυτόν, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια των τριών ανεπιτυχών εκστρατειών του για να γίνει πρόεδρος. Όπως και ο Μπαρνιέ, υποσχέθηκε ότι η διόρθωση των καταστροφικών δημόσιων οικονομικών της Γαλλίας θα είναι στην κορυφή της λίστας των εργασιών του.
«Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα από εμένα τη δυσκολία της κατάστασης», δήλωσε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του την περασμένη Παρασκευή.
Ωστόσο, υπάρχουν τρία βασικά εμπόδια που η νέα κυβέρνηση πρέπει να ξεπεράσει για να το πετύχει:
1. Σχέδιο έκτακτης ανάγκης
Η κυβέρνηση του Μπαρνιέ προσπάθησε να μειώσει το έλλειμμα της Γαλλίας προτείνοντας εξοικονόμηση 60 δισεκατομμυρίων ευρώ για το επόμενο έτος, που θα προέκυπτε από ένα μείγμα περικοπών, δαπανών και αυξήσεων φόρων – ένα σχέδιο που καθησύχασε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αλλά η παν-αριστερή συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου και η ακροδεξιά Εθνική Συμμαχία της Μαρίν Λεπέν ένωσαν τις δυνάμεις τους νωρίτερα αυτό το μήνα για να απορρίψουν τον Προϋπολογισμό του Μπαρνιέ και να ανατρέψουν την κυβέρνηση.
Για να αποφύγει ένα κλείσιμο τύπου ΗΠΑ, η απερχόμενη κυβέρνηση εξέδωσε έναν προσωρινό Προϋπολογισμό που θα μεταφέρει τον Προϋπολογισμό του 2024 στο 2025, μέχρι να εγκριθεί ένας νέος. Όμως, αυτό το μέτρο έκτακτης ανάγκης, το οποίο επί του παρόντος περνάει από το κοινοβούλιο, δεν θα κάνει τίποτα για να μειώσει το έλλειμμα της Γαλλίας.
Ακόμη και οι χρηματοπιστωτικές αγορές ανησυχούν.
Λίγες ώρες μετά τον διορισμό του Μπαϊρού, ο οίκος αξιολόγησης Moody's υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας, δείχνοντας με το δάχτυλο την «πολιτική αστάθεια» της χώρας και προειδοποιώντας ότι η επόμενη κυβέρνηση είναι απίθανο να μειώσει σημαντικά το έλλειμμα της Γαλλίας και το αυξανόμενο δημόσιο χρέος της.
Ενώ ο Μπαρνιέ δεσμεύτηκε να μειώσει το έλλειμμα της Γαλλίας στο 5% το 2025, η Moody's αναμένει τώρα ότι το έλλειμμα της Γαλλίας θα αυξηθεί το επόμενο έτος. Ο οίκος αξιολόγησης προέβλεψε ότι το κόστος δανεισμού για τη Γαλλία θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια και ότι η χώρα κινδυνεύει με σπιράλ χρέους.
2. Σχηματισμός νέας κυβέρνησης
Επίσης, ο Μπαϊρού μπορεί να περάσει έναν πραγματικό Προϋπολογισμό για το 2025 μόνο όταν θα έχει μια λειτουργική κυβέρνηση. Ο Γάλλος πρόεδρος προέτρεψε τον Μπαϊρού να καταρτίσει τον κατάλογο των υπουργών του μέχρι το τέλος της Τρίτης.
Όμως, ο 73χρονος κεντρώος βετεράνος δεν διαθέτει την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Η τύχη αυτής της κυβέρνησης και του Προϋπολογισμού της Γαλλίας για το επόμενο έτος θα εξαρτηθεί και πάλι από την ακροδεξιά και την αριστερή αντιπολίτευση, η οποία ανέτρεψε τον Μπαρνιέ.
Ο Μπαϊρού έχει μπροστά του μόνο δύο βιώσιμους πολιτικούς δρόμους: Είτε να λάβει κάποια σιωπηρή υποστήριξη από τα στρατεύματα της Λεπέν, είτε να διασπάσει το αριστερό μπλοκ και να λάβει σιωπηρή υποστήριξη από την πιο μετριοπαθή πτέρυγά του, δηλαδή τους Σοσιαλιστές.
Μετά τη συνάντησή της με τον Μπαϊρού τη Δευτέρα, η Λεπέν δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς για να πει αν θα τον ανατρέψει όπως έκανε με τον Μπαρνιέ, ειδικά καθώς οι ιδέες του Μπαϊρού για τον επόμενο Προϋπολογισμό είναι ακόμη άγνωστες. Η Λεπέν πάντως χαιρέτισε τη στάση ακρόασης του Μπαϊρού, χαρακτηρίζοντάς την «πιο θετική» μέθοδο σε σύγκριση με εκείνη του Μπαρνιέ.
Σημειώνεται ότι οι σύμμαχοι του Μπαϊρού είναι αισιόδοξοι. «Ο Μπαϊρού επωφελείται από ένα πιο ευνοϊκό πλαίσιο σε σύγκριση με τον Μπαρνιέ», δήλωσε ο ευρωβουλευτής Κρίστοφ Γκρούντλερ από το κόμμα MoDem του Μπαϊρού, υποστηρίζοντας ότι ο Εθνικός Συναγερμός και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι λιγότερο πιθανό να ανατρέψουν μια άλλη κυβέρνηση, καθώς οι ψηφοφόροι τους ανησυχούν όλο και περισσότερο για την πολιτική αστάθεια.
3. Ο Προϋπολογισμός
Από τη στιγμή που θα είναι σε ισχύ, η κυβέρνηση δεν χρειάζεται να ξεκινήσει από το μηδέν έναν Προϋπολογισμό για το 2025. Η ομάδα του Μπαϊρού μπορεί να συνεχίσει τα πράγματα από εκεί που τα άφησε ο Μπαρνιέ και να χρησιμοποιήσει τον Προϋπολογισμό του πρώην πρωθυπουργού ως βάση για τις διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο.
Οι βελτιώσεις και οι παραχωρήσεις προς τα άλλα κόμματα θα μπορούσαν σε αυτό το σενάριο να προωθηθούν μέσω τροπολογιών που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση και ένας νέος Προϋπολογισμός θα μπορούσε τεχνικά να εγκριθεί τους πρώτους μήνες του 2025.
Ούτε η ακροδεξιά ούτε η μετριοπαθής αριστερά είναι πιθανό να υποστηρίξουν άμεσα τον προϋπολογισμό του Μπαϊρού σε αυτό το σημείο, αλλά ο κεντρώος πρωθυπουργός θα χρειαζόταν απλώς να μην τον καταψηφίσουν σε μια πιθανή ψηφοφορία δυσπιστίας στο κοινοβούλιο.
«Θα παρουσιάσει κάποιες καινοτόμες προτάσεις που θα ικανοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους ή τουλάχιστον που δεν θα κάνουν την κυβέρνησή του να καταρρεύσει», ελπίζει ο Γκρούντλερ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει από τον Μπαϊρού να στείλει στις Βρυξέλλες τα νέα του σχέδια για τις δαπάνες.
