Το μυστήριο με τη στροφή Αφροαμερικανών και ισπανόφωνων στον Τραμπ
AP Photo/Julia Demaree Nikhinson)
AP Photo/Julia Demaree Nikhinson)

Το μυστήριο με τη στροφή Αφροαμερικανών και ισπανόφωνων στον Τραμπ

Από μία σχεδόν προδιαγεγραμμένη έκβαση σε μία θεαματική ανατροπή και μία προεδρική κούρσα που καθίσταται όλο και πιο οριακή στις τρεις εβδομάδες που «μετρούν» οι Ηνωμένες Πολιτείες έως την κάλπη της 5ης Νοεμβρίου. Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ κινούνται προς την τελική ευθεία πρακτικά ισόπαλοι στις δημοσκοπήσεις· μόλις μία ποσοστιαία μονάδα τους χωρίζει στις πέντε από τις επτά αμφίρροπες πολιτείες που κρίνουν την προεδρία σε μία δημοσκοπική εικόνα που αφήνει τα πάντα ανοιχτά.

Μία τόσο οριακή εικόνα σε τόσες κρίσιμες πολιτείες είναι σπάνια για τα σύγχρονα δεδομένα των ΗΠΑ σε αυτό το στάδιο, αλλά σε κάθε περίπτωση η τρέχουσα απέχει μακράν από το να είναι μία τυπική προεδρική κούρσα. Αν κάτι μπορεί να εξαχθεί από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις είναι ότι ο Τραμπ «ροκανίζει» ελαφρώς αλλά πιθανώς χωρίς πραγματικό αντίκτυπο το προβάδισμα Χάρις σε εθνικό επίπεδο (κατά μέσο όρο κυμαίνεται στις δύο μονάδες), το «ρεύμα» κινείται υπέρ του ως προ τα περί απελάσεων παράτυπων μεταναστών, και παράλληλα επιβεβαιώνεται η διείσδυσή του στις κρίσιμες και παραδοσιακά πιστές στους Δημοκρατικούς δημογραφικές ομάδες των Αφροαμερικανών και των ισπανόφωνων

Το τελευταίο είναι ένα «αίνιγμα» που αναζητά λύση δεδομένων των ρατσιστικών αποχρώσεων στις ομιλίες Τραμπ έως την ανοιχτά φασίζουσα ρητορική που έχει υιοθετήσει για τους μετανάστες. Ο Ντόναλντ Τραμπ για την ακρίβεια έχει τη μεγαλύτερη απήχηση συνδυαστικά στους μαύρους και ισπανόφωνους ψηφοφόρους, ιδιαίτερα μεταξύ των ανδρών, από οποιονδήποτε άλλον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο πρόεδρο από την ψήφιση του Νόμου Περί Πολιτικών Δικαιωμάτων το 1964.

Η τελευταία δημοσκόπηση των New York Times/Siena College ήλθε να καταγράψει ότι το 56% των ισπανόφωνων ψηφοφόρων να δηλώνουν ότι υποστηρίζουν την Κάμαλα Χάρις και το 37% τον Τραμπ, σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό για τη νυν αντιπρόεδρο συγκριτικά με το 63% που είχε λάβει ο Τζο Μπάιντεν στις κάλπες του 2020. Μεταξύ των Αφροαμερικανών, ποσοστό της τάξεως του 15% σκοπεύουν να ψηφίσουν τον Τραμπ - αύξηση κατά έξι μονάδες σε σύγκριση με το 2020. Η υποστήριξή τους προς τον απερχόμενο Αμερικανό πρόεδρο άγγιζε το 92% στις εκλογές προ τετραετίας.

Σαφώς τον Τραμπ χωρίζει άβυσσος από τους Δημοκρατικούς όσον αφορά την ψήφο Αφροαμερικανών και ισπανόφωνων, όμως ακόμη και αυτή η μικρή ή μέτρια υποστήριξη που λαμβάνει μπορεί να θέσει τις βάσεις για σημαντικά πολιτικά κέρδη, εξ ου και ο Μπαράκ Ομπάμα βγήκε δυναμικά την περασμένη εβδομάδα στην εξέδρα της προεκλογικής εκστρατείας στο Πίτσμπεργκ της Πενσιλβάνια -εκ των κρισιμότερων πολιτειών- καλώντας τους άνδρες ψηφοφόρους «να αφήσουν τις δικαιολογίες» και να ψηφίσουν τη Χάρις. 

Η Πενσιλβάνια «δείχνει» το δρόμο για τον Λευκό Οίκο, και αμφότεροι οι Χάρις και Τραμπ μεταφέρουν εκεί σήμερα την εκστρατεία τους. Η υποψήφια πρόεδρος των Δημοκρατικών προηγείται μεν (όπως και στο Μίσιγκαν και το Ουϊσκόνσιν), αλλά προοδευτικά η κούρσα στενεύει και επί της ουσίας τα δημοσκοπικά ευρήματα βρίσκονται στα περιθώρια του δημοσκοπικού σφάλματος. Ο Ντόναλντ Τραμπ εξακολουθεί να προηγείται στην Τζόρτζια και την Αριζόνα, ενώ στη Βόρεια Καρολίνα και τη Νεβάδα είναι σχεδόν ισόπαλοι, βάσει του μέσου όρου των δημοσκοπήσεων που παραθέτει η Washington Post. Ούτε το «μπλε» είναι δεδομένο, ούτε το «κόκκινο», και κάθε πολιτεία θα μπορούσε να καταλήξει προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.

Ολόκληρη αυτή η εβδομάδα είναι εστιασμένη από την Κάμαλα Χάρις στην προσέλκυση των Αφροαμερικανών ανδρών ψηφοφόρων με την παρουσίαση μίας ατζέντας που επικεντρώνεται σε δέσμες παροχών που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, μη επιστρεπτέα επιχειρηματικά δάνεια για μικρές επιχειρήσεις και επιχειρηματική πρόσβαση στη βιομηχανία μαριχουάνας για ψυχαγωγική κρίση. Η ανησυχία και η αγωνία στο μέτωπο των Δημοκρατικών είναι έκδηλη για το εάν η πολύτιμη δημογραφική ομάδα θα προσέλθει στις κάλπες με τους ίδιους αριθμούς όπως σε προηγούμενες αναμετρήσεις για να τους στηρίξει ή εάν θα απέχουν, και πόσοι εν τέλει μπορεί να στραφούν στον Τραμπ. Την ίδια στιγμή, η υποστήριξη στην Κάμαλα Χάρις μεταξύ των ισπανόφωνων ψηφοφόρων βρίσκεται σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα για τους Δημοκρατικούς.

Πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό; Ο Νέιτ Κόουν των New York Times επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει το παράδοξο της διείσδυσης Τραμπ στις δεξαμενές Αφροαμερικανών και ισπανόφωνων, λέγοντας εκ προοιμίου πως τα στοιχεία της έρευνας προσφέρουν κάποιες εξηγήσεις, ενδείξεις για τα δυνατά σημεία του Τραμπ και τις αδυναμίες της Χάρις, αλλά και πάλι δεν προκύπτει μία ξεκάθαρη, οριστική απάντηση.

Υπάρχουν πολλά στοιχεία στο κεντρικό λαϊκιστικό, συντηρητικό μήνυμα του Ντόναλντ Τραμπ που βρίσκουν απήχηση σε ένα σημαντικό κομμάτι των μαύρων και ισπανόφωνων ψηφοφόρων. Περίπου το 40% των Αφροαμερικανών και το 43% των ισπανόφωνων δηλώνουν ότι υποστηρίζουν την κατασκευή τείχους κατά μήκος των νότιων συνόρων. Ομοίως, το 45% των ισπανόφωνων ψηφοφόρων και το 41% των μαύρων ψηφοφόρων λένε ότι υποστηρίζουν την απέλαση μεταναστών χωρίς χαρτιά.

Οι μισοί από τους ισπανόφωνους και σχεδόν οι μισοί (47%) από τους Αφροαμερικανούς αναφέρουν ότι η εγκληματικότητα στις μεγαλουπόλεις αποτελεί μείζον πρόβλημα που έχει ξεφύγει από τον έλεγχο. Ανάλογο είναι το ποσοστό των λευκών ψηφοφόρων (50%). Επίσης, μία πλειοψηφία των μαύρων και ισπανόφωνων ψηφοφόρων φαίνεται να συμπαθεί την εξωτερική πολιτική του «Πρώτα η Αμερική», λέγοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έπρεπε να δώσουν λιγότερη προσοχή στα προβλήματα στο εξωτερικό και να επικεντρώνεται στα προβλήματα στο εσωτερικό. 

Ένα δεύτερο στοιχείο κατά την «ανάγνωση» των δημοσκοπικών ευρημάτων από το Νέιτ Κόουν είναι ότι Αφροαμερικανοί και ισπανόφωνοι ψηφοφόροι δεν προσβάλλονται κατ’ ανάγκη από όλα όσα ακραία έχει δηλώσει ο Τραμπ γιατί δεν τον λαμβάνουν και τόσο σοβαρά υπόψη (ένας πιθανός παράγοντας είναι ότι δεν τους έχει προσβάλει τόσο πολύ πρόσφατα). Το 20% των Αφροαμερικανών ψηφοφόρων λέει ότι όσοι προσβάλλονται από τον Τραμπ παίρνουν τα λόγια του πολύ στα σοβαρά, και το ίδιο πιστεύει το 40% των ισπανόφωνων. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το στοιχείο ότι περίπου μόνο το ένα τρίτο των ισπανόφωνων ψηφοφόρων θεωρεί ότι ο Τραμπ αναφέρεται σε εκείνους όταν εκρήγνυται για το μεταναστευτικό.

Κάτι στο οποίο επίσης δεν δίδεται πολλή προσοχή είναι ότι πολλοί υποθέτουν ότι οι Δημοκρατικοί κερδίζουν τους Αφροαμερικανούς και τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους απλώς και μόνο λόγω της δέσμευσης του κόμματος για την προώθηση της φυλετικής ισότητας, αλλά ο ρόλος του οικονομικού συμφέροντος δεν πρέπει να υποτιμάται. Μόλις το 20% των ισπανόφωνων ψηφοφόρων και το 26% των μαύρων ψηφοφόρων δηλώνουν ότι οι τρέχουσες οικονομικές συνθήκες είναι καλές. Περισσότεροι από τους μισούς και από τις δύο ομάδες δηλώνουν ότι έχουν «συχνά» περικόψει τα ψώνια τους σε τρόφιμα τον τελευταίο χρόνο λόγω του υψηλού κόστους. Αυτό είναι σημαντικό για τους οικονομικά ευάλωτους ψηφοφόρους -ειδικά για εκείνους που στο παρελθόν ψήφιζαν τους Δημοκρατικούς με την υπόθεση ότι εκπροσωπούσαν τα οικονομικά τους συμφέροντα. Συνολικά, η οικονομία ήταν το πρώτο θέμα, στο οποίο αναφέρθηκαν οι ερωτηθέντες σχετικά με το τι θα έκρινε περισσότερο την ψήφο τους στις 5 Νοεμβρίου.

Ακόμη και πέραν της οικονομικής κατάστασης, υπάρχει κάτι βαθύτερο: η αίσθηση ότι η ψήφος υπέρ των Δημοκρατικών δεν θα κάνει μεγάλη διαφορά. Από όλες τις ερωτήσεις της έρευνας, ίσως η χειρότερη για τους Δημοκρατικούς ήταν η ερώτηση για το ποιο κόμμα «τηρεί καλύτερα τις υποσχέσεις του». Μόλις το 63% των Αφροαμερικανών ψηφοφόρων και το 46% των ισπανόφωνων ψηφοφόρων επέλεξαν τους Δημοκρατικούς απ’ ότι τους Ρεπουμπλικάνους σε αυτό το ερώτημα. Οι μαύροι και οι ισπανόφωνοι ψηφοφόροι δεν αμφισβητούν απαραίτητα τις προθέσεις των Δημοκρατικών, αλλά είναι απογοητευμένοι από τα αποτελέσματα.

Και τέλος, χωρίς να σημαίνει ότι και εδώ εξαντλούνται οι πιθανές απαντήσεις, ο Ντόναλντ Τραμπ για τη νέα γενιά είναι «κανονικοποιημένος». Οι δημοσκοπήσεις των Times/Siena καταδεικνύουν ότι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ καταγράφει τα μεγαλύτερα κέρδη μεταξύ των νεαρών μαύρων και ισπανόφωνων ψηφοφόρων - ιδίως μεταξύ των νεαρών ανδρών. Συνολικά, ο Τραμπ διατηρεί προβάδισμα 55% έναντι 38% που λαμβάνει η Χάρις μεταξύ των ισπανόφωνων ανδρών ηλικίας 45 ετών ή νεότερων. Η Κάμαλα Χάρις προηγείται μεταξύ των μαύρων ανδρών κάτω των 45 ετών, αλλά μόνο με ποσοστό 69% έναντι 27%. Τα αποτελέσματα μεταξύ των ισπανόφωνων και μαύρων ανδρών ηλικίας 18-29 ετών είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά, αν και τα δείγματα είναι μικρά, επισημαίνει ο Νέιτ Κόουν, αρθογράφος των New York Times.