Ο Ντόναλντ Τραμπ επιτέθηκε και πάλι κατά του επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, της Fed, χαρακτηρίζοντάς τον «τεράστιο loser», καθώς η ένταση ανάμεσα στον Αμερικανό πρόεδρο και τον Τζέρομ Πάουελ ήδη ανησυχεί τις αγορές.
«Μπορεί να υπάρξει ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ της οικονομίας αν ο «κ. Κύριος αργοπορημένος», αυτός ο τεράστιος loser, δεν χαμηλώσει τα επιτόκια ΑΜΕΣΩΣ», έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social.
Υπενθυμίζεται ότι την προηγούμενη Πέμπτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ καταφέρθηκε και πάλι εναντίον του προέδρου της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed) Τζερόμ Πάουελ, για τον οποίο είπε πως είναι «πολύ αργός» στη μείωση των επιτοκίων.
«Είναι παραπάνω από καιρός για να τελειώσει η θητεία του Πάουελ (σ.σ.: επικεφαλής της Fed)», έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα του, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης Truth Social, ενώ η δεύτερη θητεία του Πάουελ επικεφαλής της Fed πρόκειται να ολοκληρωθεί το Μάιο του 2026.
Αυτός ο τελευταίος «θα έπρεπε να είχε μειώσει ήδη από καιρό τα επιτόκια, όπως η ΕΚΤ», η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πρόσθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος, ενθαρρύνοντας τον Πάουελ «να το κάνει τώρα».
Οι τελωνειακοί δασμοί που θέλει να επιβάλει ο Τραμπ «περιπλέκουν» την κατάσταση για την ομοσπονδιακή τράπεζα, είχε δηλώσει την Τετάρτη(16/04), ο Πάουελ, εκτιμώντας ότι αυτοί οι επιπλέον δασμοί «θα επιφέρουν σίγουρα τουλάχιστον μια προσωρινή αύξηση του πληθωρισμού».
Η Fed, έχει διατηρήσει από την αρχή του χρόνου σταθερά τα κύρια επιτόκια μεταξύ 4,25% και 4,50%.
Δύο επιθέσεις μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα
Σημειώνεται πως ο Ρεπουμπλικανός ηγέτης είχε ήδη καλέσει στις 4 Απριλίου τον Πάουελ να μειώσει τα επιτόκια, εκτιμώντας τότε ότι θα ήταν «η τέλεια στιγμή» για κάτι τέτοιο.
Όμως στις 14 Απριλίου ο Τραμπ επανήλθε δριμύτερος, ζητώντας την απόλυση του διοικητή της Fed. Σε ανάρτησή του στο Truth Social, ο Τραμπ έγραψε: «Ο Τζερόμ Πάουελ της Fed, ο οποίος είναι πάντα ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΛΑΘΕΜΕΝΟΣ, εξέδωσε χθες μια έκθεση η οποία ήταν ένα ακόμη, και τυπικό, πλήρες “χάλι”! Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν, τα είδη διατροφής (ακόμη και τα αυγά!) μειώθηκαν και οι ΗΠΑ πλουτίζουν με τους δασμούς».
Και πρόσθεσε: «Πολύ αργά, θα έπρεπε να είχε μειώσει τα Επιτόκια, όπως η ΕΚΤ [Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα], εδώ και πολύ καιρό, αλλά σίγουρα θα έπρεπε να τα μειώσει τώρα. Η λήξη της θητείας του Πάουελ δεν μπορεί να έρθει αρκετά γρήγορα!]
Μία ημέρα αργότερα, ο Τραμπ επέμεινε στις αρχικές δηλώσεις του, λέγοντας: «Αν θέλω να φύγει, θα φύγει από εκεί πολύ γρήγορα, πιστέψτε με».
Τα σχόλια έρχονται καθώς ο Τραμπ αντιμετωπίζει αρνητικές κριτικές στο πεδίο της οικονομίας, που συνδέονται με τις δικές του εμπορικές πολιτικές και επιδιώκει χαμηλότερα επιτόκια για να αμβλύνει τον αντίκτυπο.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Investing, το νέο κύμα κριτικής, που διατυπώθηκε μέσω του Truth Social και ενισχύθηκε σε σχόλια προς τους δημοσιογράφους, εγείρει νέες ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και τις πιθανές συνέπειες για τις αγορές αλλά και τη νομισματική πολιτική. Η απογοήτευση του Τραμπ για τον Πάουελ πηγάζει από την απροθυμία της κεντρικής τράπεζας να μειώσει τα επιτόκια για να αντισταθμίσει την οικονομική αντίσταση που προκαλούν οι δασμολογικές πολιτικές του ίδιου του προέδρου.
Αν και η θητεία του Πάουελ δεν λήγει πριν από το 2026, οι παρατηρήσεις του Τραμπ αναζωπύρωσαν τη συζήτηση σχετικά με το εάν ένας πρόεδρος μπορεί νόμιμα να απομακρύνει έναν πρόεδρο της Fed στο μέσο της θητείας του - και τι θα σήμαινε μια τέτοια κίνηση για την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ.
«Θα ήταν πάρα πολύ επιζήμια για την αξιοπιστία των ΗΠΑ», δήλωσε ο Τομ Μπρους, στρατηγικός αναλυτής μακροοικονομικών επενδύσεων στην Tanglewood Total Wealth Management.
Ο Τομ Γκραφ, επικεφαλής επενδύσεων της Facet Wealth, πιστεύει ότι η Fed βρίσκεται ήδη σε μια δύσκολη κατάσταση.
«Οποιαδήποτε δράση αναλάβουν θα φαίνεται κάπως πολιτική. Ο Τραμπ αυξάνοντας την πολιτική πίεση θα τους ενθαρρύνει μόνο να προσπαθήσουν να δείξουν την ανεξαρτησία τους. Στην καλύτερη περίπτωση δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα, αλλά θα μπορούσε να κάνει τη Fed να περιμένει με την περικοπή».
Μπορεί ένας πρόεδρος να απολύσει τον πρόεδρο της Fed;
Νομικά η απομάκρυνση του προέδρου της Fed δεν είναι καθόλου απλή - και ενδεχομένως πρωτοφανής. Η τρέχουσα θητεία του Τζερόμ Πάουελ ως προέδρου διαρκεί έως τον Μάιο του 2026, και ενώ ο πρόεδρος διορίζει τον πρόεδρο της Fed, ο νόμος δεν επιτρέπει σαφώς την απόλυση χωρίς αιτία.
«Νομίζω ότι είναι απίθανο ο πρόεδρος να επιχειρήσει να απολύσει τον Πάουελ. Είναι αμφίβολο αν έχει καν τη νομική εξουσία να το κάνει -και ακόμη και αν το έκανε, οι σύμβουλοί του πιθανότατα θα τον αποτρέψουν από μια τέτοια αποσταθεροποιητική κίνηση», δήλωσε ο Μπρους.
Οι περισσότεροι νομικοί συμφωνούν ότι ένας πρόεδρος της Fed δεν μπορεί να απομακρυνθεί λόγω μιας απλής πολιτικής διαφωνίας, ιδίως όσον αφορά τις αποφάσεις για τα επιτόκια. Ο ίδιος ο Πάουελ έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας προστατεύεται από τον νόμο. «Η ανεξαρτησία μας είναι θέμα νόμου», είχε υπογραμμίσει σχετικά σε πρόσφατες δηλώσεις του.
Οποιαδήποτε απόπειρα απόλυσής του θα προκαλούσε πιθανότατα μια σημαντική νομική πρόκληση, την οποία, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, ο Πάουελ είναι διατεθειμένος να χρηματοδοτήσει προσωπικά. Ο Λευκός Οίκος, ωστόσο, εμφανίζεται όλο και πιο ανοιχτός στην αμφισβήτηση μακροχρόνιων θεσμικών κανόνων.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης επιδιώκει επί του παρόντος να ανατρέψει ένα νομικό προηγούμενο 90 ετών που προστατεύει τους ρυθμιστικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Fed, από την απομάκρυνση λόγω διαφορών πολιτικής. Εάν επιτύχει, η αμφισβήτηση αυτή θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις νομικές προστασίες που περιβάλλουν τον ρόλο του Πάουελ.
Το ιστορικό προηγούμενο προσφέρει λίγη καθοδήγηση, καθώς κανένας εν ενεργεία πρόεδρος της Fed δεν έχει ποτέ απολυθεί.
«Δεν περιμένω ότι ο Τραμπ θα προσπαθήσει πραγματικά να απολύσει τον Πάουελ, αν και δυστυχώς δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε», πρόσθεσε ο Γκραφ.
Επιπτώσεις για τις αγορές και την οικονομία
Αν και η πολιτική πίεση στην κεντρική τράπεζα δεν είναι κάτι καινούργιο, μια ευθεία απόπειρα απομάκρυνσης του προέδρου θα προκαλούσε πιθανότατα σοβαρή μεταβλητότητα στις αγορές και θα έβλαπτε τις παγκόσμιες αντιλήψεις για τη νομισματική σταθερότητα των ΗΠΑ.
«Η απόλυση του Πάουελ πιθανότατα θα γυρίσει μπούμερανγκ, ωθώντας τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις των κρατικών ομολόγων υψηλότερα, σε αντίθεση με τη δηλωμένη προτίμηση της κυβέρνησης για χαμηλότερες αποδόσεις», έγραψε σε σημείωμα πελάτη ο Φέλιξ Βεζίνα-Πουαριέ, στρατηγικός αναλυτής cross-asset/global macro της BCA Research.
Ο Μπρους πρόσθεσε ότι μια τέτοια κίνηση «θα ήταν εξαιρετικά αρνητική για την εμπιστοσύνη της αγοράς».
«Το αμερικανικό δολάριο πιθανότατα θα δεχόταν σημαντικές πιέσεις, ενώ ο χρυσός θα επωφελούνταν τόσο από την απώλεια εμπιστοσύνης όσο και από το ενδεχόμενο χαλαρότερης νομισματικής πολιτικής. Οι μετοχές θα μπορούσαν αρχικά να πωληθούν, αλλά ορισμένοι τομείς θα μπορούσαν να σημειώσουν ράλι αν οι επενδυτές αναμένουν ευκολότερη πολιτική ή χρησιμοποιούν τις μετοχές ως αντιστάθμισμα του πληθωρισμού.
Τα ομόλογα θα μπορούσαν επίσης να δυσκολευτούν λόγω της απώλειας εμπιστοσύνης και των αυξανόμενων προσδοκιών για τον πληθωρισμό, αλλά αν οι αγορές αναμένουν πιθανή ποσοτική χαλάρωση, αυτό θα μπορούσε να προσφέρει κάποια στήριξη», δήλωσε ο Μπρους.
Παρομοίως, Γκραφ υποστηρίζει ότι οι στενότεροι οικονομικοί σύμβουλοι του Τραμπ πιθανότατα «τον προειδοποιούν για το χάος στην αγορά που θα μπορούσε να δημιουργήσει και ότι είναι καλύτερα να περιμένει απλώς μέχρι να λήξει η θητεία του Powell το 2026.
Θα περίμενα ότι το δολάριο θα πέσει σημαντικά και ότι οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων θα εκτοξευθούν υψηλότερα. Τελικά αυτό δεν θα είχε θετικά αποτελέσματα για τον πρόεδρο», πρόσθεσε ο Graff.
Εν τω μεταξύ, η κεντρική τράπεζα αντιμετωπίζει μια ιδιαίτερα δύσκολη πράξη ισορροπίας. Οι νέοι σαρωτικοί δασμοί του Τραμπ είναι πολύ ευρύτεροι από εκείνους της πρώτης θητείας του και κινδυνεύουν να ωθήσουν τις τιμές βραχυπρόθεσμα προς τα πάνω. Αυτό αποτελεί πρόκληση για τη Fed, η οποία ήδη παλεύει με τον πληθωρισμό πάνω από τον στόχο του 2%.
Ένα σοκ προσφοράς λόγω εμπορικού πολέμου θα μπορούσε να αναγκάσει τη Fed να επιλέξει μεταξύ της συγκράτησης του πληθωρισμού και της στήριξης της αγοράς εργασίας -δύο στόχοι που μπορεί να έρχονται όλο και περισσότερο σε σύγκρουση.
Οι μειώσεις των επιτοκίων θα μπορούσαν να αμβλύνουν την οικονομία, αλλά αν ο πληθωρισμός παραμείνει επίμονα υψηλός, οι κινήσεις αυτές θα μπορούσαν να αποβούν άκαρπες. Αντίθετα, η σύσφιξη της πολιτικής για τη συγκράτηση των τιμών θα μπορούσε να επιδεινώσει τις απώλειες θέσεων εργασίας. Σε αυτό το σενάριο, καμία απόφαση για τα επιτόκια δεν έρχεται χωρίς οικονομικές συνέπειες.
Τι ακολουθεί για τον Πάουελ και τη Fed;
Ακόμη και αν αποφευχθεί μια βραχυπρόθεσμη νομική ή πολιτική σύγκρουση μεταξύ του προέδρου Τραμπ και του προέδρου της Fed Τζερόμ Πάουελ, ο Τραμπ θα έχει ακόμη την ευκαιρία να αναδιαμορφώσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα, όταν η θητεία του Πάουελ λήξει το 2026. Αυτός ο μελλοντικός διορισμός θα μπορούσε να του δώσει διαρκή επιρροή στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ - ανεξάρτητα από το αν ο Πάουελ απομακρυνθεί.
Τελικά, η Fed δεν μπορεί να λύσει προβλήματα που προέρχονται από πολιτικές αποφάσεις. Εάν ο πρόεδρος επιθυμεί ισχυρότερη ανάπτυξη και πιο σταθερές αγορές, ο τερματισμός της εκστρατείας για τους δασμούς και η προώθηση δημοσιονομικών και ρυθμιστικών μεταρρυθμίσεων υπέρ της ανάπτυξης θα ήταν πιο αποτελεσματικές από το να πιέζει την κεντρική τράπεζα.
«Το τι θα συμβεί μετά τη λήξη της θητείας του είναι πολύ πιο δύσκολο να προβλεφθεί και θα εξαρτηθεί σημαντικά από το ποιος θα διοριστεί στη συνέχεια», δήλωσε ο Μπρους.
Το βασικό μάθημα από την αντιπαράθεση Τραμπ-Πόουελ είναι σαφές: η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να αντισταθμίσει πλήρως μια επιθετική οικονομική στρατηγική.
