Ο εκβιασμός του Ερντογάν στο ΝΑΤΟ
shutterstock
shutterstock

Ο εκβιασμός του Ερντογάν στο ΝΑΤΟ

Aπό την ώρα που η Ρωσία του Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία, η Τουρκία έθεσε ως στόχο να εκμεταλλευθεί τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ προς όφελος της. Πλέον ακόμα κι ένας παραδοσιακά θερμός υποστηρικτής της, όπως ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Γενς Στολτενμπεργκ έφτασε στο σημείο να επικρίνει την Άγκυρα για το βέτο στην επικύρωση της εισόδου της Σουηδίας και το μεγάλο παζάρι που συνεχίζει.

Αρχικά η Σουηδία προσπάθησε να αντιμετωπίσει με μετριοπάθεια το μπλόκο που ήγειρε η Τουρκία στην αίτησή της για συμμετοχή στη συμμαχία, σε μία ιστορική άρση της ουδετερότητας της χώρας και την επέκταση του ΝΑΤΟ στη Σκανδιναβία, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ακολουθώντας τον τόνο που έδωσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Στοκχόλμη προσπάθησε να φανεί ανοικτή στις απαιτήσεις που ήγειρε το ερντογανικό καθεστώς.

Δεν θεωρήθηκε δηλαδή στη Δύση πως ο Ερντογάν θέλησε να διατηρήσει και να ενισχύσει τις σχέσεις του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και να σταματήσει μία χώρα κοντά στα ευρωπαϊκά σύνορα της Ρωσίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αντίθετα, τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η Στοκχόλμη, πίστεψαν πως αν ικανοποιούσαν τον Ερντογάν, σε ότι ζητούσε θα συμφωνούσε στην άρση του βέτο για την είσοδο της Σουηδίας και της Φινλανδίας στον οργανισμό.

Ωστόσο, πλέον γίνεται σαφές σε όλους πως το τουρκικό καθεστώς ουσιαστικά προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το ανατολίτικό παζάρι που έχει ξεκινήσει, χρησιμοποιώντας τα παλιά κόλπα της. Με παράλογες απαιτήσεις προς τη Στοκχόλμη για έκδοση κρατουμένων, που θα αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο βασανιστηρίων στην Τουρκία, το τουρκικό καθεστώς έδειξε την αδιαφορία του για το κράτος δικαίου στην Ευρώπη. Ένα δικαστικό σύστημα σαν αυτό της Σουηδίας δεν μπορεί να λειτουργήσει με λογικές δούναι και λαβείν.

Ταυτόχρονα, οι συνεχείς διαμαρτυρίες της προς τη Στοκχόλμη έδειξε πως ο Ταγίπ Ερντογάν έχει μπει για τα καλά στην προεκλογική περίοδο και προσπαθεί να εκμεταλλευθεί το κάθε τι. Δεν είναι πρώτη φορά που η Άγκυρα χρησιμοποιεί μία αφορμή για να πετύχει τους στόχους της και να μπλοκάρει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, επικαλούμενη την άδεια που έδωσε η σουηδική κυβέρνηση σε έναν ακροδεξιό εξτρεμιστή να κάψει το Κοράνι, σε διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο στη Στοκχόλμη. Λίγες μέρες πριν η Τουρκία είχε καλέσει τον Σουηδό πρεσβευτή στην Άγκυρα για να του επιδώσει επίσημη διαμαρτυρία, για το κρέμασμα από τα πόδια ενός ομοιώματος του Ερντογάν από μία κουρδική ομάδα στη σουηδική πρωτεύουσα. Η δήθεν αντιμετώπιση της τρομοκρατίας εξακολουθεί να αποτελεί έναν βασικό πυλώνα της ερντογανικής στρατηγικής προς τις προεδρικές εκλογές του Μαΐου.

Πλέον, στη Βορειοατλαντική Συμμαχία φαίνεται να κατανοούν ότι οι τουρκικές απαιτήσεις δεν μπορούν να συμβαδίσουν με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Η επικριτική δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ για τη στάση της Άγκυρας το τελευταίο διάστημα και η αγανάκτηση της Σουηδίας και της Φινλανδίας για το βέτο είναι ενδεικτικές αυτής της τάσης.

Επιπλέον, τα χαρτιά που έχει η Τουρκία στη διάθεση της για τη διαπραγμάτευση που επιχειρεί με το ΝΑΤΟ έχουν λιγοστέψει. Η έναρξη της πορείας ένταξης της Σουηδίας έχει ελαχιστοποιήσει ουσιαστικά τον κίνδυνο για την ακεραιότητα της χώρας, καθώς θεωρείται πλέον ουσιαστικά ως μέλος της Συμμαχίας, παρά τη μη επικύρωση της εισόδου της από την Ουγγαρία και την Τουρκία. Η Άγκυρα δεν βρίσκεται πλέον σε θέση ισχύος για να συνεχίζει να εκβιάζει με την ελπίδα να προσκομίζει όλο και περισσότερα ανταλλάγματα.