Οι διαδηλώσεις στην Τουρκία δεν αφορούν μόνο τον Ιμάμογλου - Η έντονη ανησυχία Ερντογάν
AP/Khalil Hamra
AP/Khalil Hamra
BBC

Οι διαδηλώσεις στην Τουρκία δεν αφορούν μόνο τον Ιμάμογλου - Η έντονη ανησυχία Ερντογάν

Τα κίνητρα του λαού της Τουρκίας, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες έχει κατακλύσει τους δρόμους της χώρας μετά τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου προσπαθεί να αποσαφηνίσει με ανάλυσή του το BBC.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το δημοσίευμα, κάτω από την οξεία μυρωδιά των δακρυγόνων στον νυχτερινό αέρα της Κωνσταντινούπολης, υπάρχει μια μυρωδιά πανικού εκ μέρους του μακροχρόνιου ηγέτη της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Η φυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, του δημοφιλούς δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, δείχνει ότι ο πρόεδρος Ερντογάν έχει ταραχτεί - και ίσως το έχει παρακάνει. Το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του δημάρχου, το οποίο συγκεντρώνει τεράστια πλήθη στους δρόμους, σίγουρα το ελπίζει.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι ο κύριος αντίπαλος του ολοένα και πιο αυταρχικού ηγέτη της Τουρκίας. Θα μπορούσε κάλλιστα να τον αντικαταστήσει στις προεδρικές εκλογές που πρέπει να διεξαχθούν έως το 2028 - αν υποθέσουμε ότι είναι ελεύθερος να συμμετάσχει σε αυτές.

Ωστόσο, η εν λόγω διαμάχη αφορά πολύ περισσότερα πράγματα από την τύχη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η ελευθερία και η δημοκρατία έχουν υπονομευθεί σταθερά στην εποχή του Ερντογάν. Πολλοί βλέπουν  να σταματήσουν την κάθοδο προς την απόλυτη απολυταρχία - αν δεν είναι ήδη πολύ αργά.

Και βγαίνουν έξω κάθε βράδυ αψηφώντας τα ΜΑΤ και τα δακρυγόνα και τις σφαίρες από καουτσούκ, την απαγόρευση των διαδηλώσεων, το κλείσιμο δρόμων και γεφυρών και τον κίνδυνο της κράτησης. Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί μέχρι στιγμής - σε μόλις 5 ημέρες - και ο λογαριασμός αυξάνεται. Αυτό είναι μια ένδειξη του πόσο εύκολο είναι να συλληφθείς στην Τουρκία.

Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι είναι μια λειτουργούσα δημοκρατία - και εκ πρώτης όψεως είναι. Υπάρχουν εκλογές. Η προσέλευση των ψηφοφόρων είναι συνήθως υψηλή - οι Τούρκοι εκτιμούν το δικαίωμά τους να πηγαίνουν στις κάλπες και να ψηφίζουν. Η ψηφοφορία είναι σε μεγάλο βαθμό δίκαιη. Το πρόβλημα είναι αυτό που συμβαίνει μακριά από τα εκλογικά τμήματα.

Η επιρροή του καθεστώτος Ερντογάν μακριά από τα εκλογικά τμήματα

Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης μπορούν να φυλακιστούν. Οι επικριτές εκφοβίζονται. Οι διαδηλωτές μπορούν να συλληφθούν. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από την κυβέρνηση. Ένα tweet που γελοιοποιεί τον πρόεδρο μπορεί να σας οδηγήσει σε ένα κελί. Μέχρι την ημέρα της ψηφοφορίας υπάρχει ένα τσουνάμι φιλοκυβερνητικής κάλυψης και η αντιπολίτευση παλεύει να βάλει μια ματιά.

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι ο τύπος του πολιτικού που μπορεί να τα ξεπεράσει όλα αυτά και να προσεγγίσει τους ψηφοφόρους. Είναι γνώστης των μέσων ενημέρωσης και έχει εκλεγεί τρεις φορές δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Τώρα κατηγορείται για υπεξαίρεση, δωροδοκία και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.

Αν καταδικαστεί, θα μπορούσε να του απαγορευτεί η συμμετοχή στην προεδρική εκλογή. Έχει ήδη ασκήσει έφεση για μια προηγούμενη καταδίκη και ποινή φυλάκισης δύο ετών, για προσβολή των εκλογικών αξιωματούχων. Η Τουρκία επιμένει ότι τα δικαστήριά της είναι ανεξάρτητα και απλώς ακολουθούν το νόμο. Οι ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ανεξάρτητοι αναλυτές, χλευάζουν αυτή την άποψη.

Η οργάνωση Human Rights Watch χαρακτήρισε τη σύλληψη του δημάρχου, μαζί με περίπου 100 άλλους αξιωματούχους και πολιτικούς της αντιπολίτευσης, ως μια «πολιτικά υποκινούμενη κίνηση για να φιμωθούν νόμιμες πολιτικές δραστηριότητες». Στο παρελθόν, η οργάνωση έχει καταγγείλει τις «πολιτικοποιημένες δικαστικές αποφάσεις» στην Τουρκία.

Σε ανάρτησή του στο X, όπου έχει 9,6 εκατομμύρια ακολούθους, ο Εκρέμ Ιμάμογλου χαρακτήρισε τη δίωξη εναντίον του «μια μαύρη κηλίδα στη δημοκρατία μας» και τόνισε: «Στέκομαι όρθιος. Δεν θα υποχωρήσω ποτέ».

Αυτό ίσως είναι που φοβάται ο Ερντογάν, σύμφωνα με το BBC: Στα 71 του χρόνια, αντιμετωπίζει έναν αντίπαλο 53 ετών, που μπορεί να κερδίσει και τους συντηρητικούς ψηφοφόρους και είναι έτοιμος για μια μακρά μάχη.

Και τώρα τι ακολουθεί;

Οι διαδηλώσεις μπορεί να κλιμακωθούν και να εξαπλωθούν. Αυτό θα αποτελέσει σοβαρή πρόκληση για τον Ερντογάν. Το ερώτημα είναι: Πόσος χρόνος θα περάσει πριν οι βαριά οπλισμένες δυνάμεις ασφαλείας του καταστείλουν ακόμη πιο σκληρά τις διαμαρτυρίες; Πόσος χρόνος πριν χαθεί μια ανθρώπινη ζωή;

Όπως τονίζει το BBC, κάθε αυταρχικό καθεστώς έχει ένα σημείο θραύσης και τονίζει πως η αντιπολίτευση σκοπεύει να συνεχίσει τις πιέσεις και τις διαδηλώσεις.

Όμως, μετά από δύο δεκαετίες στην εξουσία, ο Ερντογάν εξακολουθεί να έχει πιστούς υποστηρικτές. Ελέγχει σχεδόν όλους τους μηχανισμούς εξουσίας και φαίνεται αποφασισμένος να κρατήσει τη θέση του. Ποντάρει στο ότι οι διαδηλώσεις θα χάσουν τη δυναμική τους και ότι οι πολίτες θα επιστρέψουν στις ανησυχίες τους για τον πληθωρισμό (39% τον Φεβρουάριο) και την τουρκική λίρα που καταρρέει, αντί για την ελευθερία του λόγου και τη δημοκρατία.

«Οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα δοκιμάσουν τις αντοχές και των δύο πλευρών. Αλλά αν υπάρχει ένα δίδαγμα από άλλες αυταρχικές χώρες, είναι ότι μια γρήγορη ανατροπή δεν φαίνεται πιθανή» καταλήγει το δημοσίευμα.