Σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευθεί το πάγωμα του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ, Διαδρόμου IMEC, που θα συνδέει την Ινδία και την Ανατολή με την Ευρώπη μέσω της Μ. Ανατολής και του Ισραήλ, λόγω του πολέμου στη Γάζα, η Τουρκία προσπαθεί να επισπεύσει τις διεργασίες για έναν εναλλακτικό Διάδρομο του παγκόσμιου εμπορίου, τον Development Road, που θα συνδέει τον Περσικό Κόλπο μέσω Ιράκ με την Τουρκία και από εκεί με την Ευρώπη.
Την Πέμπτη, στο παλάτι Ντολμαμπαχτσέ, συναντήθηκαν εκπρόσωποι των κυβερνήσεων της Τουρκίας, του Ιράκ, του Κατάρ και των ΗΑΕ προκειμένου να εξετάσουν τις λεπτομέρειες του έργου αυτού υπολογιζόμενου κόστους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το σχέδιο προβλέπει ότι ο Διάδρομος αυτός θα ξεκινά από το ιρακινό λιμάνι Μπάσρα στον Περσικό Κόλπο και μέσα από ένα πυκνό σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο 1200 χιλιομέτρων θα καταλήγει στην Τουρκία. Ο Διάδρομος αυτός προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί και για τη μεταφορά πετρελαίου αλλά και ως δίκτυο επικοινωνιών και data, παρακάμπτοντας το Σουέζ και περιορίζοντας τον χρόνο μεταφοράς εμπορευμάτων από την Ανατολή προς την Ευρώπη.
Το έργο είχε παρουσιαστεί από την κυβέρνηση του Ιράκ τον περασμένο Μάιο σε αξιωματούχους από το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου του Ιράν, της Τουρκίας, της Συρίας και της Ιορδανίας σε διάσκεψη στη Βαγδάτη, έλαβε την υποστήριξη της Τουρκίας, η οποία και μεσολάβησε προς το Κατάρ και τα ΗΑΕ ώστε να κληθούν να συμμετάσχουν στο έργο και να είναι και οι πιθανοί επενδυτές για την υλοποίησή του. Ήδη η εταιρεία του Άμπου Ντάμπι, AD PORTS GROUP, έχει υπογράψει προκαταρκτική συμφωνία με την Εταιρεία Λιμένων Ιράκ για την ανάπτυξη του λιμανιού al-Faw στην Μπάσρα.
Η μεταφορά πετρελαίου θα αποτελεί ένα κρίσιμο μέρος του Διαδρόμου αυτού καθώς το Ιράκ διαθέτει το 10% των παγκόσμιων αποθεμάτων και το 5% της ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές Development Road, ο χρόνος για τη μεταφορά προϊόντων από τη Σαγκάη στο Ρότερνταμ θα μειωθεί από 33 ημέρες σε 15 με την παράκαμψη του Σουέζ.
Βεβαίως, το υπερφιλόδοξο αυτό σχέδιο έχει να αντιμετωπίσει έναν σκληρό ανταγωνισμό με τον υπάρχοντα κινεζικό Διάδρομο Belt and Road Initiative και τον υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ, India-Middle East-Europe Economic Corridor (IMEC) αλλά και τα σχέδια του Ιράν για κάθετο διάδρομο με άνοιγμα των λιμανιών του στο περιφερειακό εμπόριο αλλά και συνδέοντας την Ασία με τη Μ. Ανατολή και την Ευρώπη. Τέτοια σχέδια βεβαίως βρίσκουν απόλυτα αντίθετη και την Αίγυπτο η οποία όχι μόνο αποκλείεται αλλά διαβλέπει τον κίνδυνο υπονόμευσης του θαλάσσιου διαδρόμου του Σουέζ που αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τη χειμαζόμενη αιγυπτιακή οικονομία.
Η επιδίωξη της Τουρκίας είναι να υπερκεράσει σχέδια όπως ο IMEC ο οποίος την παρακάμπτει, να εξασφαλίσει ότι θα γίνει ο κύριος κόμβος διασύνδεσης Κίνας-Ευρώπης και συγχρόνως να δώσει ώθηση στις εμπορικές ανταλλαγές με τις χώρες του Κόλπου αναβαθμίζοντας περαιτέρω τον στρατηγικό ρόλο της.
Η προώθηση του Development Road, καθώς και η συνεργασία με το Ιράκ στην αντιμετώπιση των Κούρδων, ήταν τα βασικά κίνητρα που οδήγησαν τον Τ. Ερντογάν να επισκεφθεί τη Βαγδάτη μετά από 14 χρόνια σε μια επίσκεψη στη διάρκεια της οποίας υπογράφτηκε πλήθος συμφωνιών για συνεργασία σε όλους τους τομείς και μια «ιστορική» όπως χαρακτηρίσθηκε από την Άγκυρα η συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας.
Βεβαίως, αναλυτές από το Ιράκ επισημαίνουν στο Al Monitor ότι και στο παρελθόν είχαν υπογραφεί πολλές διμερείς συμφωνίες οι οποίες έμειναν στα χαρτιά και εκφράζουν αμφιβολίες για τη μεταφορά πετρελαίου μέσω του υπό σχεδιασμό Διαδρόμου όταν ακόμη και ο υφιστάμενος αγωγός πετρελαίου Κιρκουκ- Γιουμουρταλικ παραμένει κλειστός μετά την απόφαση διαιτητικού δικαστηρίου που έκρινε ότι η Τουρκία είχε παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα του Ιράκ επιτρέποντας στο Ιρακινό Κουρδιστάν να εξάγει το πετρέλαιο του απευθείας στην Τουρκία χωρίς τη συγκατάθεση της Βαγδάτης.
Η Τουρκία χρησιμοποιεί ως πρόσθετο μοχλό πίεσης προς τη Βαγδάτη και το κρίσιμο ζήτημα των υδάτων του Ευφράτη και του Τίγρη καθώς ελέγχει τις πηγές των δύο ποταμών που διασχίζουν και τροφοδοτούν με νερό το Ιράκ.
Ο Τούρκος υπουργός υποδομών, Α. Ουραλογλου, έχει δηλώσει ότι στη συνάντηση της Πέμπτης αναμένονταν «σημαντικές αποφάσεις» λέγοντας ότι ο Development Road θα στηρίξει τη βιωσιμότητα του παγκόσμιου εμπορίου διασφαλίζοντας τη διαφοροποίηση των διεθνών εμπορικών διαδρόμων και η Τουρκία θα ενισχύσει τα οικονομικά και στρατηγικά της πλεονεκτήματα δημιουργώντας έναν αξιόπιστο και αποτελεσματικό εμπορικό διάδρομο μεταξύ Ασίας και Ευρώπης».
