Είναι γνωστό και έχει γραφεί και ειπωθεί επανειλημμένως, ότι οι Αμερικανοί δεν θέλουν με κανένα τρόπο να χάσουν την Τουρκία από σύμμαχο. Μπορεί να τους την δίνει ο Ερντογάν και οι φιλοδοξίες του, μπορεί να μην είναι συνηθισμένοι να τους αντιμιλάει, να αποδεικνύεται απρόβλεπτος και να ζητάει περισσότερα ένας σύμμαχος που μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν πιστός σαν... σκυλάκι, μπορεί να οργίζονται από τις βαριές κατηγορίες και τις απειλές που κατά καιρούς έχει εκτοξεύσει σε βάρος τους, αλλά μέχρι εκεί.
Ειδικά από τη στιγμή που δεν κατάφεραν να τον ανατρέψουν – είτε μέσω της οικονομίας είτε με τα στραβά μάτια που (αν μη τι άλλο) έκαναν στο πραξικόπημα του 2016 – η κυβέρνηση και τα επιτελεία στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι αναγκασμένες να σκεφτούν ρεαλιστικά και με βάση τα συμφέροντά τους. Με άλλα λόγια, είτε θα επιδιώξουν να τα έχουν ξανά καλά μαζί του, να οικοδομήσουν μια σχέση με βάση τα νέα δεδομένα και, στο καλύτερο γι' αυτούς σενάριο, να τον χρησιμοποιήσουν για να πετύχουν όσα επιδιώκουν είτε θα τον σπρώξουν στην αγκαλιά της Ρωσίας και του Πούτιν – τόσο βαθιά, μάλιστα, ώστε η αγορά των S-400 και η κατασκευή του αγωγού TurkStream να μοιάζουν με... πταίσματα μπροστά στα όσα θα ακολουθήσουν.
Οι τελευταίες εξελίξεις, κυρίως στη Συρία, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έχει επιλεγεί το πρώτο σενάριο. Για την ακρίβεια, φαίνεται πως το ρήγμα το οποίο έχει δημιουργηθεί εσχάτως στις σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα – από εταίροι που συναποφασίζουν το μέλλον της συγκεκριμένης χώρας έχουν φτάσει να ανταλλάσσουν βαριές κατηγορίες και να μετρούν νεκρούς στα πεδία των μαχών – προσφέρει στην Ουάσινγκτον μιας πρώτης τάξης ευκαιρία να ξαναγυρίσει την παρτίδα.
«Είμαστε μαζί σας»
«Θα σταθούμε στο πλευρό του συμμάχου μας στο ΝΑΤΟ, της Τουρκίας», δήλωσε χαρακτηριστικά την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, στον απόηχο των δύο φονικών πληγμάτων που δέχθηκαν οι τουρκικές δυνάμεις στη Συρία. «Οι αδίστακτες ενέργειες από το καθεστώς Άσαντ, την Ρωσία, το Ιράν και την Χεζμπολάχ δεν επιτρέπουν την σταθεροποίηση της εκεχειρίας», είχε γράψει επίσης στο Twitter μερικές ημέρες νωρίτερα.
«Στηρίζουμε την παρουσία της Τουρκίας (στη Συρία). Κατανοούμε ότι η Τουρκία προχωρά σε αντίποινα απέναντι στις δυνάμεις του καθεστώτος. Αναζητούμε τρόπους για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε την σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ. Ο λαός της Τουρκίας δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτή την καταστροφή μόνος του», είπε από την πλευρά του ο ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζέιμς Τζέφρι, ο οποίος έσπευσε στην Άγκυρα μετά τα τελευταία γεγονότα, μεταφέροντας προφανώς σημαντικά μηνύματα και προτάσεις.
Σε ανάλογο κλίμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις που έκανε αυτή την εβδομάδα και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος επέρριψε όλη την ευθύνη για τις εξελίξεις στον Άσαντ και τη Ρωσία που τον στηρίζει.
Όλα αυτά, μάλιστα, αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη αξία εάν τα συγκρίνει κανείς με τις δηλώσεις καταδίκης που είχαν γίνει από την πλευρά των ΗΠΑ (και τις σοβαρές επιφυλάξεις που είχε διατυπώσει το ΝΑΤΟ) μετά την περυσινή τουρκική εισβολή στη βόρεια Συρία και τα χτυπήματα στους Κούρδους συμμάχους τους. Ακόμη κι ο Τραμπ – ο οποίος κατά τα άλλα αποθεώνει τον Ερντογάν με κάθε ευκαιρία – είχε φτάσει τότε να απειλήσει ότι θα συντρίψει την οικονομία της χώρας του εάν εκείνη η επιχείρηση προχωρούσε.
Ενεργός εμπλοκή των Αμερικανών
Πλέον, τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στην πράξη, όπως αποδεικνύει και η ολοένα πιο ενεργή εμπλοκή των Αμερικανών στις συγκρούσεις στο συριακό έδαφος, που στέλνουν το μήνυμα ότι εάν και όταν χρειαστεί, θα είναι στο πλευρό των Τούρκων. Αυτό συνέβη τουλάχιστον τρεις φορές όταν έκλεισαν τον δρόμο σε ρωσικές ειδικές δυνάμεις που επιχειρούσαν να προσεγγίσουν τις πετρελαιοπηγές της Χασάκα, στην βορειοδυτική Συρία, το ίδιο και την Τρίτη, όταν ενεπλάκησαν σε σύντομη μάχη με μονάδες του συριακού κυβερνητικού στρατού, στην οποία έλαβαν μέρος και μαχητικά αεροσκάφη.
Αυτός, κατά πάσα πιθανότητα, είναι και ο λόγος που κάνει τον Ερντογάν να σηκώνει τους τόνους απέναντι στον Πούτιν και να απειλεί πως την επόμενη φορά που θα χτυπηθεί Τούρκος στρατιώτης, η απάντησή του θα είναι σκληρή. Μαζί, βεβαίως, με το γεγονός ότι γνωρίζει πως και η Μόσχα θα κάνει ό,τι μπορεί για να τον κρατήσει ως σύμμαχο...
