Η Αιθιοπία βιώνει «τεράστια ανθρωπιστική κρίση», τόνισε χθες Τετάρτη στο Συμβούλιο Ασφαλείας ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο Αντόνιο Γκουτέρες, αξιώνοντας από τις αρχές της αφρικανικής χώρας πρόσβαση για τη διεθνή βοήθεια «χωρίς εμπόδια», μια εβδομάδα μετά την απέλαση από την Αντίς Αμπέμπα επτά στελεχών του ΟΗΕ.
«Η χώρα είναι αντιμέτωπη με τεράστια ανθρωπιστική κρίση, η οποία απαιτεί άμεση προσοχή» και «έκανε ιδιαίτερα ανησυχητική η ανακοίνωση την περασμένη Πέμπτη από την αιθιοπική κυβέρνηση ότι απελαύνει επτά ανώτερους αξιωματούχους του ΟΗΕ — κυρίως ανθρωπιστικών οργανώσεων», επέμεινε.
Έπειτα από αυτή την «απέλαση άνευ προηγουμένου», συνέχισε, «καλώ τις αιθιοπικές αρχές να μας επιτρέψουν» τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας «χωρίς εμπόδια και να διευκολύνουν το έργο μας με τον επείγοντα τρόπο που απαιτεί η κατάσταση».
Ο Γενικός Γραμματέας εκφράστηκε κατά τη διάρκεια επείγουσας συνεδρίασης του ΣΑ, τη δεύτερη μέσα σε χρονικό διάστημα μικρότερο της μιας εβδομάδας, κατόπιν αιτήματος ευρωπαϊκών χωρών-μελών του καθώς και των ΗΠΑ.
«Αυτή η απέλαση άνευ προηγουμένου θα όφειλε να είναι ζήτημα βαθιάς ανησυχίας για όλους μας διότι αγγίζει την καρδιά των σχέσεων του ΟΗΕ και των κρατών μελών», υπογράμμισε ο Αντόνιο Γκουτέρες.
«Υπάρχουν διαδικασίες» σε περίπτωση προβλήματος στη συμπεριφορά κάποιου στελέχους του ΟΗΕ σε οποιαδήποτε χώρα, οι οποίες «δεν τηρήθηκαν», στηλίτευσε, υπενθυμίζοντας πως ο οργανισμός θεωρεί την ανακήρυξη των επτά αξιωματούχων του personae non gratae –ανεπιθύμητων προσώπων– είναι παράνομη και αντίκειται προς τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Για να διευκολυνθεί η βοήθεια, πρέπει να δίνονται γρήγορα βίζες στον ΟΗΕ για τα στελέχη του και αυτό «σημαίνει επίσης ότι το προσωπικό στο εσωτερικό της χώρας πρέπει να έχει μεταχείριση με αξιοπρέπεια και σεβασμό για την αποπεράτωση του ζωτικής σημασίας έργου του», ανέφερε.
«Κάθε νέα κλιμάκωση της σύρραξης δεν θα κάνει παρά ακόμη τραγικότερη την κατάσταση», είπε θυμίζοντας ότι 400.000 άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση λιμού στην επαρχία Τιγκράι και ότι ως ακόμη και σήμερα δεν έχει δοθεί πλήρης πρόσβαση του ΟΗΕ στον πληθυσμό αυτόν.
Υπάρχουν επίσης μεγάλες ανθρωπιστικές ανάγκες στις επαρχίες Αμχάρα και Αφάρ, συνέχισε. Επισήμανε εξάλλου πως ο μοναδικός διάδρομος για να φθάσει κανείς στην Τιγκράι περνά από την επαρχία Αφάρ, όπου «οι κινήσεις περιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από σημεία ελέγχου, κυβερνητικά και μη, την ανασφάλεια και άλλα εμπόδια και προκλήσεις».
Η αιθιοπική κυβέρνηση κήρυξε ανεπιθύμητα πρόσωπα τα στελέχη του ΟΗΕ κατηγορώντας τα για ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας.
«Είναι καθήκον μου να υπερασπίζομαι την τιμή των Ηνωμένων Εθνών», είπε ο κ. Γκουτέρες σε δημοσιογράφους, έπειτα από τη – σπάνια – σύγκρουση με τον πρεσβευτή της Αιθιοπίας στον Οργανισμό, τον Ταγέ Άτσκε Σελασιέ Αμντέ στο τέλος της συνεδρίασης.
Ο κ. Σελασιέ διατύπωσε κι άλλες κατηγορίες σε βάρος των στελεχών του ΟΗΕ χθες: υποστήριξε πως κατασκεύασαν στοιχεία, υποστήριξαν ψευδώς ότι ο λιμός χρησιμοποιείται σαν πολεμικό όπλο και ότι κόσμος πέθανε από πείνα, καθώς και ότι έχουν ταχθούν στο πλευρό του αντιπάλου της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, του Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου της Τιγκράι (TPLF).
«Για να χρησιμοποιήσω τα δικά τους λόγια, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μια κατάσταση όπως αυτή του Νταρφούρ», «ξαφνικά και μέσα σε μια νύχτα δημιούργησαν ένα εκατομμύριο θύματα κάποιας υποτιθέμενης ανθρωπιστικής και υγειονομικής καταστροφής».
Ο κ. Γκουτέρες απάντησε λέγοντας πως δεν έχει λάβει καμιά πληροφορία για τους ισχυρισμούς αυτούς. Είπε πως κάλεσε τον Αιθίοπα πρωθυπουργό Άμπι Άχμεντ δύο φορές αν έχει καμιά αμφιβολία ή ανησυχία για την αμεροληψία του προσωπικού του Οργανισμού να του στείλει όποιο στοιχείο έχει ώστε να γίνει έρευνα. «Το ζήτησα δυο φορές από τον πρωθυπουργό. Μέχρι τώρα, δεν έχω λάβει καμιά απάντηση. Ο λαός της Αιθιοπίας υποφέρει. Δεν έχουμε καμιά άλλη (πολιτική) ατζέντα, το μόνο που θέλουμε είναι να βοηθήσουμε να σταματήσουν τα δεινά» του αιθιοπικού λαού, πρόσθεσε.
Η αμερικανίδα πρεσβεύτρια στον ΟΗΕ Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ έκανε λόγο για «θρασεία» ενέργεια της Αντίς Αμπέμπα, λέγοντας πως δεν υπάρχει «απολύτως καμία δικαιολογία» για την απέλαση.
Σύμφωνα με τον κ. Γκουτέρες, 7 εκατομμύρια άνθρωποι στις επαρχίες Τιγκράι, Αμχάρα και Αφάρ χρειάζονται βοήθεια, ανάμεσά τους 5 εκατομμύρια στην Τιγκράι, όπου εκτιμάται ότι 400.000 άνθρωποι αντιμετωπίζουν συνθήκες λιμού. «Βλέπουμε δείκτες οξέος υποσιτισμού που μας θυμίζουν τον λιμό του 2011 στη Σομαλία», είπε.
Ο πόλεμος στην Τιγκράι ξέσπασε πριν από 11 μήνες, όταν ο Άμπι Άχμεντ έστειλε τον ομοσπονδιακό στρατό να απομακρύνει από την εξουσία και να αφοπλίσει το TPLF, που κυβερνούσε την επαρχία. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί, ενώ η σύρραξη επεκτάθηκε στις γειτονικές επαρχίες Αμχάρα και Αφάρ.
«Παιδιά λιμοκτονούν στην Αιθιοπία. Κόσμος πεθαίνει διότι δεν έχει πρόσβαση σε φαγητό, νερό, βασική περίθαλψη. Αυτή δεν είναι μια κατάσταση που προκάλεσε φυσική καταστροφή. Προκαλείται από αυτούς που συνεχίζουν να επιλέγουν τον δρόμο του πολέμου», είπε η πρεσβεύτρια της Ιρλανδίας στον ΟΗΕ, η Τζεραλντίν Μπερν Νέισον.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να στηρίξει τις προσπάθειες των υπηρεσιών του οργανισμού για τη διανομή βοήθειας. Ωστόσο μοιάζει απίθανη η ανάληψη δράσης από το σώμα, ιδίως η επιβολή κυρώσεων. Ρωσία και Κίνα εξάλλου έχουν ξεκαθαρίσει επανειλημμένα πως θεωρούν τον πόλεμο στην Τιγκράι εσωτερική υπόθεση της Αιθιοπίας.
Ο πρεσβευτής της Κίνας στον ΟΗΕ, ο Τζανγκ Τζουν, συνηγόρησε χθες υπέρ της «αθόρυβης διπλωματίας για να αποτραπεί το αδιέξοδο» μετά τις απελάσεις.
