Του Γιάννη Μαντζίκου
Αρκετά διεθνή μέσα χαρακτήρισαν τις επερχόμενες στρατιωτικές ασκήσεις Ρωσίας και ΝΑΤΟ ως κάτι αντίστοιχο με μια «πρόβα παγκοσμίου πολέμου». Υπερβολή θα έλεγε κανείς, ή μήπως όχι; Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, πάντως, αναμένεται να δούμε χιλιάδες στρατιώτες, τεθωρακισμένα, αεροσκάφη και πλοία σε πρωτόγνωρης έκτασης στρατιωτικές ασκήσεις, οι οποίες θα εκτείνονται από τα σύνορα της Κίνας ως την Ισλανδία και από τη Βόρεια Θάλασσα ως τη Μεσόγειο.
Την αρχή κάνει σήμερα η Ρωσία, η οποία ξεκινά την άσκηση με το κωδικό όνομα Vostok, δηλαδή Ανατολή, η οποία «διαφημίζεται» από το Κρεμλίνο ως η μεγαλύτερη που έχει διεξαχθεί από το 1981, την εποχή δηλαδή της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης. Στην άσκηση θα συμμετάσχουν πάνω από 300.000 στρατιώτες, 1.000 πολεμικά αεροσκάφη και 900 άρματα μάχης. Μάλιστα, αναμένεται να δώσουν το «παρών» και περισσότεροι από 3.000 Κινέζοι στρατιώτες με τουλάχιστον 900 οπλικά συστήματα διαφόρων τύπων, καθώς και τμήματα των ενόπλων δυνάμεων της Μογγολίας - ενώ κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόσκληση έχει αποσταλεί και στην Τουρκία. Επίσης θα συμμετάσχουν στο σύνολό τους οι επίλεκτες αερομεταφερόμενες δυνάμεις της Ρωσίας, καθώς και ολόκληροι οι στόλοι του Ειρηνικού και του Βορρά του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού.
Όπως σημείωσε το ρωσικό Γενικό Επιτελείο μέσω του υπουργού Αμυνας Σεργκέι Σοΐγκου, η άσκηση αυτή είναι μια απάντηση στην αυξανόμενη απειλή του πολέμου, «είτε αυτός είναι ένας παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος, είτε μια αλληλουχία μεγάλων περιφερειακών πολέμων, όπως ένας πανευρωπαϊκός πόλεμος».
Τι θέλει ο Πούτιν
Γιατί όμως το Κρεμλίνο προχωρά σε αυτές τις ασκήσεις; Μια απάντηση θα μπορούσε να αναζητηθεί στις κινήσεις διεύρυνσης του ΝΑΤΟ στην ευρύτερη Ανατολική Ευρώπη, είτε αυτό λέγεται προοπτική ένταξης των Σκοπίων είτε της Γεωργίας και της Ουκρανίας. Σημειώνεται ότι πριν από λίγο καιρό έλαβαν χώρα μεγάλες Νατοϊκές ασκήσεις στη Λετονία, στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας δηλαδή... Ενώ έρχεται η άσκηση-μαμούθ του ΝΑΤΟ, στην οποία θα πάρουν μέρος η Σουηδία και η Φινλανδία, κάτι που ανησυχεί ιδιαίτερα το Κρεμλίνο, αφού οι χώρες αυτές θεωρούνται παραδοσιακά «ουδέτερες».
Πέραν των ανησυχιών του, ο Πούτιν θέλει να περάσει τα δικά του μηνύματα μέσω αυτών των ασκήσεων, αφού θέλει να διατηρήσει ψηλά το φρόνιμα των συμπατριωτών του, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονται αυτές τις μέρες στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τα όρια συνταξιοδότησης. Το σχέδιο που παρουσιάστηκε τον Ιούνιο, ρίχνοντας κατά 10% τη δημοφιλία του προέδρου, προβλέπει την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης και για τα δύο φύλα. Για τους άντρες προβλέπει να βγαίνουν στη σύνταξη στα 65 από 60 που είναι τώρα το όριο ηλικίας και για τις γυναίκες στα 63 αντί για τα 55 που ισχύει σήμερα. Με τις ασκήσεις θέλει να αποδείξει λοιπόν ότι οι θυσίες τους δεν πάνε χαμένες. Αν μη τι άλλο, ιδιαίτερη σημασία για τον Ρώσο πρόεδρο αποτελεί το γεγονός ότι η Κίνα, η οποία παλαιότερα εμφανιζόταν αντίπαλος στις ρωσικές ασκήσεις, είναι πια στο πλευρό του. Η φουτουριστική νουβέλα των Πίτερ Σίνγκερ και Αουγκούστους Κόουλ με τίτλο «Αόρατος Στόλος», η οποία προέβλεπε πόλεμο της Δύσης με τις Κίνα-Ρωσία, φαίνεται πως βγαίνει αληθινή...
Η απάντηση της Δύσης
Με φόντο τα παραπάνω, σε λιγότερο από έναν μήνα ξεκινά μία από τις πιο μαζικές και φιλόδοξες, αν όχι η πιο φιλόδοξη άσκηση στην ιστορία της συμμαχίας, η Trident 2018. Επί νορβηγικού εδάφους θα βρεθούν 40.000 στρατιώτες από 29 μέλη του ΝΑΤΟ, 10.000 οχήματα, ενώ μεγάλες θα είναι οι δυνάμεις από ξηράς και θαλάσσης. Η Βορειοατλαντική συμμαχία έχει από τη μεριά της τις δικές της επιδιώξεις και ανησυχίες. Πρώτη και μεγαλύτερη ανησυχία προέρχεται από τον ίδιο της τον «εαυτό», αφού ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κατά καιρούς αμφισβητήσει τη χρησιμότητα του ΝΑΤΟ. Δεν έχει περάσει μεγάλο διάστημα εξάλλου, από το σόου του Αμερικανού προέδρου κατά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όπου φέρεται να απείλησε ακόμα και με αποχώρηση.
Οι Νατοϊκοί θεωρούν, λοιπόν, ότι τα στρατιωτικά γυμνάσια, ιδιαίτερα στη φετινή τους έκταση και ένταση, θα εντυπωσιάσουν και θα στείλουν μήνυμα στον Τραμπ. Το έτερο μήνυμα έχει αποδέκτη ασφαλώς τη Ρωσία, η οποία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, τη φερόμενη εμπλοκή της σε δυτικές εκλογές και το περιστατικό με τη δηλητηρίαση του πρώην πράκτορα Σκριπάλ και της κόρης του επί βρετανικού εδάφους, έχει αναχθεί στον «νούμερο ένα κίνδυνο».
Όπως άλλωστε έγραφε πρόσφατα ο πρώην ανώτατος διοικητής του ευρωπαϊκού σκέλους του ΝΑΤΟ, ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης, στο Bloomberg, με αφορμή τα γυμνάσια ΝΑΤΟ και Ρωσίας, «μη γελιόμαστε, δεν πρόκειται για απλές ασκήσεις, οι δύο πλευρές προετοιμάζονται για το χειρότερο ενδεχόμενο».
*Tο άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 11 Σεπτεμβρίου.
