Σοκαρισμένη από το πρωτοφανές περιστατικό της «κρατικής αεροπειρατείας» είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία έβαλε εκτάκτως στην ατζέντα της συνεδρίασής της το ζήτημα των όσων έγιναν με το αεροπλάνο της Ryanair και τη Λευκορωσία, με σύσσωμη την ηγεσία της να ζητά άμεσα την απελευθέρωσή του Ρομάν Προτάσεβιτς και να προετοιμάζει την επιβολή πρόσθετων μέτρων και κυρώσεων.
Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Ένωση, που συνεδριάζει σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες θα συζητήσει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε στελέχη του κρατικού μηχανισμού του Λουκασένκο. Η Σύνοδος Κορυφής είχε στην ατζέντα της την πανδημία, την κλιματική αλλαγή και τη Ρωσία. Όμως εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ κατέστησε σαφές ότι η Λευκορωσία προστέθηκε στην ατζέντα.
«Οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής», ανέφερε ο εκπρόσωπος. «Αυτό το συμβάν άνευ προηγουμένου δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες», διεμήνυσε ο ίδιος ο Σαρλ Μισέλ, χωρίς να μπει σε λεπτομέρειες.
Την άμεση απελευθέρωση του Προτάσεβιτς είχε ζητήσει με μήνυμά της στο twitter και η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που προανήγγειλε κυρώσεις στη Λευκορωσία.
«Η εξωφρενική και παράνομη συμπεριφορά του καθεστώτος στη Λευκορωσία θα έχει συνέπειες. Οι υπεύθυνοι για την πειρατεία στην πτήση της Ryanair πρέπει να τιμωρηθούν. Ο δημοσιογράφος Ρόμαν Προτάσεβιτς πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν», τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Με φόντο τα παραπάνω, η ευρωπαϊκή έκδοση της ιστοσελίδας Politico αναφέρει ότι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα μελετήσουν μια σειρά μέτρων εναντίον του Αλεξάντερ Λουκασένκο και της κυβέρνησής του, εκτός από την επιβολή πρόσθετων κυρώσεων και την έκκληση για έρευνα από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας.
Σύμφωνα με αξιωματούχο που επικαλείται το Politico η ΕΕ εξετάζει την απαγόρευση της Belavia, της κρατικής αεροπορικής εταιρείας της Λευκορωσίας να προσγειώνεται σε αερολιμένες της ΕΕ, αναστολή όλων των πτήσεων αεροπορικών εταιρειών της ΕΕ μέσω του εναέριου χώρου της Λευκορωσίας, και αναστολή κάθε διέλευσης, συμπεριλαμβανομένης της επίγειας διέλευσης από τη Λευκορωσία στην ΕΕ.
Μπορούν να υπάρξουν και άλλα μέτρα, σκέφτομαι ένα μέτρο που θα πρέπει να συζητηθεί σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, είναι η απαγόρευση του λευκορωσικού εναερίου χώρου, που αποτελεί κύρωση», δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας Κλεμάν Μπον στο ραδιοφωνικό δίκτυο RMC, αναφερόμενος στην στέρηση των αεροπορικών φόρων που θα σημαίνει για το Μινσκ η παράκαμψη του λευκορωσικού εναέριου χώρου.
«Θέλω να εξετασθούν το συντομότερο δυνατόν και θεωρώ ότι πρόκειται για λογικά μέτρα για την προστασία μας», πρόσθεσε.
«Έθεσαν σε κίνδυνο την ζωή ευρωπαίων πολιτών, πέραν του αντικαθεστωτικού», πρόσθεσε υπενθυμίζοντας ότι η πτήση συνέδεε δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, την Αθήνα και το Βίλνιους, και μετέφερε πολλούς ευρωπαίους πολίτες, ανάμεσά τους εννέα Γάλλους.
«Είναι μία πράξη πειρατείας που δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητη», είπε ο Γάλλος υπουργός.
Η ΕΕ έχει επιβάλει σταδιακές κυρώσεις στο καθεστώς Λουκασένκο της Λευκορωσίας, ήδη από τον Οκτώβριο του 2020, ως αντίδραση στις νοθευμένες προεδρικές εκλογές τον Αύγουστο του 2020, καθώς και στον εκφοβισμό και τη βίαιη καταστολή ειρηνικών διαδηλωτών, μελών της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφων. Στο καθεστώς κυρώσεων έναντι της Λευκορωσίας υπάγονται συνολικά 88 άτομα και 7 οντότητες.
Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται ο Λουκασένκο, ο γιος του και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Βίκτορ Λουκασένκο, καθώς και πρόσωπα της πολιτικής ηγεσίας και της κυβέρνησης. 10 Μαΐου, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει ότι η ΕΕ ετοιμάζει νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ που υποστηρίζεται από τη Μόσχα.
Μισέλ: «Διεθνές σκάνδαλο» αυτό που συνέβη στη Λευκορωσία
«Αυτό που συνέβη εχθές ήταν ένα διεθνές σκάνδαλο» δήλωσε προσερχόμενος στην Σύνοδο Κορυφής ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ το περιστατικό της αναγκαστικής εκτροπής της πτήσης της Ryanair στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας ώστε να συλληφθεί ο δημοσιογράφος Ρόμαν Προτάσεβιτς.
Η κατάσταση στη Λευκορωσία είναι το πρώτο θέμα στην ατζέντα των Ευρωπαίων ηγετών όπως ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ και επισήμανε ότι στην ΕΕ εργάζεται για την επιβολή κυρώσεων, εκφράζοντας παράλληλα τη βεβαιότητά του ότι θα ληφθούν αποφάσεις.
«Απαιτείται μία αυστηρή απάντηση» καθώς «κινδύνευσαν ζωές απλών Ευρωπαίων πολιτών», τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σημειώνοντας παράλληλα ότι η ΕΕ είναι πεπεισμένη ότι χρειάζεται «μία σταθερή αντίδραση».
Σύμφωνα με τον Σαρτ Μισέλ το περιστατικό θα αποτελέσει το κύριο θέμα στο αποψινό δείπνο των ηγετών, αλλά και ο ρόλος της Ρωσίας, ενώ επανέλαβε τις κυρώσεις που θα εξεταστούν στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής.
