Για ενεργειακή κρίση στην κεντρική Ευρώπη μετά το κλείσιμο των αγωγών μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου στο τέλος του 2024, προειδοποιεί σε όλους τους τόνους, ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο.
Το διάστημα που προηγήθηκε, ο Φίτσο βρισκόταν σε μαραθώνιες διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες και τη Μόσχα για να διατηρήσει τη ροή ρωσικού αερίου στη χώρα του, χωρίς, ωστόσο, η προσπάθειά του να συνεχίσει να δίνει χρήματα στο Κρεμλίνο για καύσιμα να επιφέρει αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με τον Φίτσο, η λήξη της συμφωνίας που επέτρεπε στην Gazprom να εξάγει προμήθειες μέσω Ουκρανίας θα «έχει δραστικές επιπτώσεις σε όλους εμάς στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ο Σλοβάκος ηγέτης έχει απειλήσει ακόμη και να διακόψει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στο Κίεβο ως αντίποινα για την άρνησή του να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία με τη Ρωσία, συνεργαζόμενος με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπάν για να πιέσει την Ουκρανία.
Παρόλα αυτά, μέρες μετά τη διακοπή της ροής του φυσικού αερίου, οι προβλέψεις για ελλείψεις αποδείχθηκαν λανθασμένες και οι τιμές δεν έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, επισημαίνει σε δημοσίευμά του το Politico.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Gas Infrastructure Europe, τα αποθέματα της Σλοβακίας είναι πάνω από τον εποχιακό μέσο όρο, ενώ η Ουγγαρία βρίσκεται στο 68% περίπου. Άλλες χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προηγουμένως ήταν εξαρτημένες από το ρωσικό φυσικό αέριο, δηλαδή η Αυστρία και η Τσεχία, έχουν επίσης καλά αποθέματα.
«Δεν υπάρχει κρίση», δήλωσε ο Laurent Ruseckas, κορυφαίος ειδικός στις αγορές φυσικού αερίου και εκτελεστικός διευθυντής του S&P Global.
«Δεν υπάρχει πρόβλημα εφοδιασμού για τη Σλοβακία ή κοντινές χώρες όπως η Αυστρία και η Τσεχία. Υπάρχει σχετικά υψηλή χωρητικότητα αποθήκευσης σε σύγκριση με τη ζήτηση, οπότε ακόμα και αν δεν υπήρχαν εναλλακτικές πηγές, δεν θα υπήρχε πρόβλημα προμήθειας. Και υπάρχουν πολλές εναλλακτικές».
Αμφισβητούν τον Φίτσο
Τώρα, ορισμένοι αμφισβητούν αν ο Φίτσο πίστευε πραγματικά ότι θα ερχόταν ενεργειακή κρίση.
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο της GLOBSEC, Vladimír Vaňo, η Σλοβακία ήταν καλά προετοιμασμένη για το τέλος της συμφωνίας, κάτι που όπως είπε ήταν αναμενόμενο από καιρό και δεν ήταν καθόλου έκπληξη.
«Η Σλοβακία προετοιμάζεται για αυτήν την κατάσταση από την αρχή της εισβολής», είπε.
Και, σύμφωνα με τον Ruseckas, ενώ οι λογαριασμοί ενδέχεται να αυξηθούν ελαφρά, οι έμποροι είχαν ήδη «τιμολογήσει» το τέλος της συμφωνίας και η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να τερματίσει τα τέλη μεταφοράς φυσικού αερίου για τις προμήθειες που αποστέλλονται στην Κεντρική Ευρώπη θα βοηθήσει να αποφευχθεί μια απότομη αύξηση του κόστους.
Αντίθετα, όμως, ο Φίτσο θα χάσει χρήματα από τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στους γείτονές της. Η κρατική ενεργειακή εταιρεία SPP πρόκειται να έχει απώλειες δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.
«Η Σλοβακία δεν θα μεταφέρει πλέον φυσικό αέριο σε άλλες χώρες, επομένως αυτό το έσοδο για τις κρατικές εταιρείες θα εξαφανιστεί» πρόσθεσε ο αναλυτής της S&P.
Η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι η Σλοβακία κερδίζει έως και μισό δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Μιλώντας στο Politico μετά το ταξίδι του Φίτσο στη Μόσχα, η Katarína Roth Neveďalová, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το κυβερνών κόμμα Smer, παραδέχτηκε πως οι πηγές ενέργειας της Σλοβακίας προέρχονται από τη Ρωσία, επομένως είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα της να εξασφαλίσει την παράδοση φυσικού αερίου και πετρελαίου από τη Ρωσία.
Ταυτόχρονα, παραδέχτηκε ότι το θέμα της συμφωνίας για το φυσικό αέριο της Ουκρανίας ήταν υψίστης σημασίας για την κυβέρνηση «επειδή είμαστε χώρα διέλευσης, επομένως τα τέλη διέλευσης αποτελούν μεγάλο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού, επομένως δεν θέλουμε να τελειώσει αυτό».
Οι όλο και πιο απέλπιδες προσπάθειες του Φίτσο να κρατήσει ανοιχτό το κερδοφόρο παραθυράκι έχουν δημιουργήσει ακόμη ένα κενό μεταξύ του ίδιου και των άλλων ηγετών της ΕΕ.
Μια αιφνιδιαστική επίσκεψη του Φίτσο στη Μόσχα στις 22 Δεκεμβρίου για απευθείας συνομιλίες με τον Πούτιν προκάλεσε καταδίκη, με τον Τσέχο υπουργό Εξωτερικών να λέει ότι η χώρα του «εξασφάλισε την ανεξαρτησία από τον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό, ώστε να μην χρειάζεται να πέφτουμε στα πόδια του δολοφόνου».
Μάλιστα, σε μια προσπάθεια να κλιμακώσει την πολιτική διαμάχη, ο Φίτσο απείλησε χθες ότι θα μειώσει σημαντικά τα επιδόματα προς τους Ουκρανούς που ζουν στη Σλοβακία.
