Η Λιβύη αποτέλεσε ένα σημαντικό επεισόδιο των αραβικών εξεγέρσεων, με την παρέμβαση των ευρωπαϊκών δυνάμεων να είναι καθοριστική στον τερματισμό του βίαιου καθεστώτος Καντάφι. Η νέα εποχή στη χώρα ωστόσο σήμανε την έναρξη εμφύλιων συγκρούσεων δίχως να φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ. Στην Ευρώπη τουλάχιστον αισθάνονται την ευθύνη που τους βαραίνει.
Όταν Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία κινούνταν με αστραπιαία ταχύτητα στη Λιβύη, οδηγώντας στην κατάρρευση τον Μουαμάρ Καντάφι, μάλλον δεν φαντάζονταν τι θα επακολουθούσε του αυταρχικού καθεστώτος. Το αποτέλεσμα ήταν ένας εκτεταμένος εμφύλιος πόλεμος με διαρκείς συγκρούσεις, χιλιάδες θύματα, ενώ μισθοφόροι και διακίνηση όπλων ανθούν σε σχεδόν κάθε περιοχή. Τα τελευταία δέκα χρόνια στη Λιβύη αφηγούνται την ιστορία μίας ευρωπαϊκής αποτυχίας.
Το συνέδριο που σχεδιάζεται τον Ιούνιο στο Βερολίνο από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις αναλαμβάνει τουλάχιστον την ιστορική ευθύνη της κατάστασης στη χώρα. Εκεί θα συμμετάσχει για πρώτη φορά η μεταβατική κυβέρνηση της χώρα που ορίστηκε να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές στο τέλος του χρόνου. Φαινομενικά βλέπουμε το αποτέλεσμα της πρώτης διάσκεψης του Βερολίνου το 2020, όπου οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές όρισαν μία αντιπροσωπευτική επιτροπή για μία διαδικασία ειρήνευσης. Βέβαια, στη μεταβατική κυβέρνηση δεν συμμετέχουν όσοι θέλουν να θέσουν υποψηφιότητα. Το ερώτημα ωστόσο που έχει αρχίσει να ακούγεται είναι αν θα γίνουν τελικά οι εκλογές.
Μόλις δύο χρόνια πριν, είχαμε την τελευταία κορύφωση του εμφύλιου πολέμου. Το πρώην ηγετικό στέλεχος του καθεστώτος Καντάφι, που αυτομόλησε την περίοδο της «Αραβικής Άνοιξης», Χαλίφα Χαφτάρ και ηγούνταν της παράταξης στην Ανατολική Λιβύη, είχε συγκεντρώσει μία μεγάλη δύναμη, συμπεριλαμβανομένων μισθοφόρων, και κατέλαβε ένα μεγάλο μέρος της χώρας. Λίγο πριν να καταλάβει και την πρωτεύουσα της Τρίπολης, η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση με κορμό τους ισλαμιστές, κατάφερε να κρατήσει τις θέσεις της, με την κομβική βοήθεια της Τουρκίας, η οποία παρείχε εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό.
Η σκιά της Τουρκίας παραμένει βαριά στη χώρα, αφού η Άγκυρα έχει λάβει σημαντικά ανταλλάγματα για την καιροσκοπική επέμβαση της. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ακροβατούν ανάμεσα στην αδυναμία να καταλάβουν ποιον ακριβώς θα πρέπει να ενισχύσουν και αν μπορούν τελικά να έχουν καθοριστική επίδραση. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περισσότεροι από 20.000 ξένοι μισθοφόροι και μαχητές βρίσκονται σήμερα στη Λιβύη. Εκτός από την Τουρκία, υπάρχουν αρκετοί από τη Ρωσία, καθώς κι από άλλες χώρες όπως το Σουδάν και το Τσαντ.
Σήμερα, η Ευρώπη είναι αναγκασμένη να διαχειριστεί μία κατάσταση, χειρότερη από ότι είχε το 2011. Η διεθνής κοινότητα δεν είναι καν σε θέση να επιβάλει το εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ο μεγαλεπήβολος στόχος που έχει τεθεί είναι η δημιουργία μίας ενιαίας στρατιωτικής δομής στη χώρα. Ωστόσο, όλο το πολιτικό σύστημα έχει προσανατολιστεί στις επερχόμενες εκλογές. Το απευκταίο σενάριο βέβαια, είναι οι εκλογές να φουντώσουν τις εμφύλιες συγκρούσεις, όπως είχε γίνει το 2014.
