Οι στρατιωτικές αποτυχίες του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία αυξάνουν τον κίνδυνο ο Ρώσος πρόεδρος να καταφύγει στο πυρηνικό του οπλοστάσιο, όπως υποστηρίζουν κάποιοι αναλυτές. Πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος και πόσο μεγάλη πυρηνική δύναμη είναι η Ρωσία σε σχέση με τις χώρες της Δύσης;
Η Ρωσία διαθέτει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο. Περισσότερες λεπτομέρειες είναι γνωστές για τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα, για τα οποία η Μόσχα οφείλει να ενημερώνει την Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της συνθήκης New START, της μοναδικής διμερούς συνθήκης αφοπλισμού και ελέγχου των όπλων που εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ.
Για τα τακτικά πυρηνικά όπλα, τα οποία έχουν σχεδιαστεί για χρήση στο πεδίο της μάχης, δεν έχει υπάρξει ποτέ ρύθμιση και γενικά, επικρατεί ελάχιστη διαφάνεια σε ό,τι τα αφορά.
Στα 2.000 τα ρωσικά τακτικά πυρηνικά
Η Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων εκτιμά ότι η Ρωσία διαθέτει περίπου 5.997 πυρηνικές κεφαλές και περίπου 2.000 τακτικά πυρηνικά όπλα. Οι ΗΠΑ ξεκίνησαν διαδικασία αποσυναρμολόγησης των τακτικών πυρηνικών όπλων μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, θεωρώντας ότι ο σκοπός για τον οποίο κατασκευάστηκαν ήταν πλέον ξεπερασμένος, καθώς και ότι η αποθήκευσή τους συνιστούσε κίνδυνο. Σήμερα έχει λίγο περισσότερα από 200.
Τα τακτικά όπλα είναι μικρότερου βεληνεκούς και χαμηλότερης ισχύος σε σχέση με τα στρατηγικά, που έχουν την ικανότητα να διασχίσουν ωκεανούς και να καταστρέψουν ολόκληρες πόλεις.
Επιπλέον, τα τακτικά έχουν ισχύ 1 έως 50 κιλοτόνων, αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες, και λογικά και η Ρωσία, διαθέτουν όπλα περίπου 0,3 κιλοτόνων, τα οποία είναι ικανά να προκαλέσουν έκρηξη συγκρίσιμη με εκείνη που σημειώθηκε στο λιμάνι της Βηρυτού στον Λίβανο τον Αύγουστο του 2020.
Η βόμβα Little Boy που κατέστρεψε τη Χιροσίμα το 1945, είχε ισχύ 15 κιλοτόνων. Τον Οκτώβριο του 1961, μόλις ένα χρόνο πριν από την πυραυλική κρίση στην Κούβα, η ΕΣΣΔ πυροδότησε βόμβα 50 μεγατόνων στο αρκτικό αρχιπέλαγος Nueva Zembla, περίπου 1.700 φορές πιο ισχυρή από την πρώτη που έριξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ιαπωνία στην τελική φάση του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Εκτίμηση για τις πυρηνικές κεφαλές το 2022, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων
- Ρωσία: 5.977
- ΗΠΑ: 5.428
- Κίνα: 350
- Γαλλία: 290
- Βρετανία: 225
- Πακιστάν: 165
- Ινδία: 160
- Ισραήλ: 90
- Βόρεια Κορέα: 20
Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι αν ο Πούτιν αποφάσιζε να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό του οπλοστάσιο, πιθανότατα θα επέλεγε να χρησιμοποιήσει τακτικά όπλα στην Ουκρανία. Η Μάριον Μέσμερ, ερευνήτρια στο βρετανικό κέντρο ανάλυσης Chatham House, σχολιάζοντας τις εξελίξεις, δήλωσε στην ισπανική εφημερίδα EL PAÍS ότι «επίθεση με στρατηγικό πυρηνικό όπλο εναντίον μέλους του ΝΑΤΟ θα οδηγούσε στην καταστροφή της Ρωσίας».
Οι σύμμαχοι, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία, έχουν παράσχει ουσιαστική στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, στέλνοντας όπλα, εκπαιδευτικά προγράμματα και συμβουλές. Ωστόσο, κατέστησαν σε όλες τις φάσεις της ουκρανικής κρίσης σαφές ότι η συμμετοχή τους δεν θα μπορούσε να ερμηνευτεί από το Κρεμλίνο ως άμεση επέμβαση στη σύγκρουση, οδηγώντας σε πυρηνικό πόλεμο.
Οι κίνδυνοι για το Κρεμλίνο
Πυρηνική επίθεση με τακτικά όπλα σε στόχο στην Ουκρανία θα εγκυμονούσε πολλούς κινδύνους και για το Κρεμλίνο. Αν εκτοξευόταν εναντίον εχθρικής στρατιωτικής βάσης κοντά στο μέτωπο, η ακτινοβολία πιθανότατα θα εξαπλωνόταν στην επικράτεια που έχει προσαρτήσει ο Πούτιν και επιπλέον, θα επηρέαζε τα ρωσικά στρατεύματα στην περιοχή.
Επίθεση σε ουκρανική πόλη μακριά από τις αμφισβητούμενες περιοχές, θα σήμαινε κλιμάκωση με απρόβλεπτες συνέπειες. Η Μέσμερ τονίζει ότι «το σπάσιμο του πυρηνικού ταμπού θα καθιστούσε τη Ρωσία διεθνή παρία», καθώς χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία ή η Νότια Αφρική θα αναγκάζονταν να υιοθετήσουν ξεκάθαρη καταδικαστική στάση εναντίον της Μόσχας. Σε κάθε περίπτωση, ο κίνδυνος ατυχήματος παραμένει, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, υπενθύμισε την Παρασκευή ότι «η Ρωσία αποφάσισε να καταλάβει το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στην Ευρώπη [της Ζαπορίζια, σε μια από τις προσαρτημένες επαρχίες] για να δημιουργήσει στρατιωτική βάση», σε μία έμμεση πυρηνική απειλή.
«Δεν έχουμε πρόθεση να εκφοβιστούμε. Δεσμευόμαστε να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα εκείνων που πιστεύουν στο διεθνές δίκαιο και στην τάξη, η οποία βασίζεται σε κανόνες», διαμήνυσε ο Μισέλ.
Με πληροφορίες από El Pais, BBC
