Του Γιάννη Μαντζίκου
Η συνάντηση του Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Τούρκο ομόλογο του χαρακτηρίζεται κομβική ως προς τις εξελίξεις στη Βορειανατολική Συρία όπου η εύθραυστη εκεχειρία των 120 ωρών λήγει αύριο. Ο Ρώσος πρόεδρος έχει αναγορευθεί σε ρυθμιστή των εξελίξεων στην περιοχή μετά την απόφασή του Ντ. Τραμπ να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ και τώρα επιδιώκει να εμφανιστεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού.
Οι εξελίξεις με τη μορφή «χιονοστιβάδας» των τελευταίων είκοσι ημερών φέρνουν στο προσκήνιο το Κρεμλίνο ως αποκλειστικό ρυθμιστή του μέλλοντος της Συρίας, των σχέσεων της Δαμασκού με την Άγκυρα και φυσικά των Κούρδων της περιοχής, οι οποίοι στράφηκαν μετά από ρωσική διαμεσολάβηση στον Μπασάρ αλ-Άσαντ. Μια κίνηση που κρίθηκε μονόδρομος από την κουρδική ηγεσία για την επιβίωση του λαού της, μετά την φυγή των Αμερικανών, στους οποίους είχε επενδύσει. Από την άλλη πλευρά, η άμεση παρέμβαση των Ρώσων στη βάση τους Χμεϊμίμ στη βορειοδυτική Συρία όπου έφερε κοντά τους Κούρδους και το καθεστώς Άσαντ λειτούργησε πολλαπλασιαστικά, καθώς «φρέναρε» (προς το παρόν) την Τουρκική προέλαση.
H αυριανή συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν στο Σότσι μπορεί να χαρακτηριστεί και ως «ορόσημο», αφού ενδέχεται να κρίνει το τέμπο της τουρκικής επιχείρησης και το μέλλον της ΒΑ Συρίας. Παρά το γεγονός ότι την ώρα που οι δυο ηγέτες θα συναντώνται στο ρωσικό θέρετρο, θα λήγει η διορία των Τούρκων για αναχώρηση των Κούρδων από την περιοχή, αυτό λίγη σημασία θα έχει στη πράξη, αφού η εκεχειρία φάνηκε πως ήταν «εκ των ων ουκ άνευ».
Από πλευράς, Κρεμλίνου λοιπόν, αδιαπραγμάτευτη είναι η διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας του καθεστώτος Άσαντ, κάτι που βέβαια είναι πιο πολύπλοκο. Ενόψει πάντως της συνάντησης, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να ηγηθεί μιας πρωτοβουλίας για την επίτευξη ειρήνης δυτικά του Ευφράτη. Ανέφερε επίσης ότι θα συζητήσει με τον Πούτιν το θέμα της ανάπτυξης δυνάμεων του στρατού της Δαμασκού στην σχεδιαζόμενη «ζώνη ειρήνης». Η ρωσική ηγεσία έχει δείξει σημάδια κάποια κατανόησης των «φόβων» της Άγκυρας για την περιοχή. Κυρίως όμως, οι δυο πλευρές φαίνεται να συμφωνούν στην αποτροπή δημιουργίας ενός συριακού Κουρδιστάν και κατ' ελάχιστον στη βεβαίωση ότι οι Κούρδοι δεν ελέγχουν εδάφη στην τουρκο-συριακή μεθόριο που θα μπορούν δυνητικά να αυτονομηθούν.
Σε δεύτερη φάση επιδίωξη της Ρωσίας είναι να ομαλοποιήσει τις σχέσεις Άγκυρας-Δαμασκού μέσω μιας αναθεώρησης του Πρωτοκόλλου των Αδάνων του 1998, το οποίο υπεγράφη σε μια περίοδο όπου οι δυο πλευρές είχαν έρθει κοντά στην στρατιωτική σύγκρουση. Παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δείχνει δύσκολο, δεδομένης της εχθρότητας ανάμεσα στον Ασάντ και τον Ερντογάν, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί μέσω της ρωσικής διαμεσολάβησης.
Παρόλα αυτά είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα κυλήσουν τα πράγματα και πως θα είναι ο χάρτης της Συρίας σε λίγους μήνες, τα δεδομένα όμως παραμένουν: η ΗΠΑ αποχώρησαν και το κενό καλύφθηκε με «πάταγο» από την Ρωσία.
«Δώσαμε λευκή επιταγή στον Βλαντιμίρ Πούτιν να αποφασίζει μόνος του για το μέλλον της περιοχής» σχολίασε πάντως στην εκπομπή «Morning Joe», ο πρώην διοικητής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ Τζέιμς Σταυρίδης, με αφορμή τις παλινωδίες του Αμερικανού πρόεδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Συρία όσο και την συνάντηση του Ρώσου προέδρου με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σήμερα στο Σότσι.
