Η πιο απαιτητική μορφή πόκερ είναι το Texas Hold’em· σε αυτή την «πίστα» παίζει ο Ντόναλντ Τραμπ σε όποιο τραπέζι και αν καθίσει και η Ευρώπη θα πρέπει να «κολυμπήσει» σε ξένα για την ίδια νερά και να προσαρμοστεί σε ένα σκληρό μοντέλο διαπραγμάτευσης. Μία εβδομάδα στον Λευκό Οίκο συμπληρώνει ο Τραμπ και ο διεθνολόγος Δρ. Αφεντούλης Λαγγίδης μιλά στο Liberal και την Ευαγγελία Μπίφη για το αρχικό αποτύπωμα της επανόδου του στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών και διεθνώς.
Μπορεί οι πρώτες ημέρες της επανόδου Τραμπ στον Λευκό Οίκο να μοιάζουν σαν ολόκληρη θητεία, δεν ενέχει όμως στην πραγματικότητα στοιχεία αιφνιδιασμού ο «χείμαρρος» εκτελεστικών διαταγμάτων που έχει ακολουθήσει την ορκωμοσία της 20ής Ιανουαρίου. Είναι η εφαρμογή στην πράξη της ατζέντας που προωθούσε και προετοίμαζε καθ’ όλη την περασμένη τετραετία και όλων όσων θεωρεί ότι άφησε στη μέση στη λήξη της πρώτης θητείας του -αυτή τη φορά με μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και με πάγια στόχευση την ανατροπή του «βαθέος κράτους» όπως ο ίδιος και οι ψηφοφόροι του το αντιλαμβάνονται.
Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, ο κ. Λαγγίδης δίνει έμφαση στο γεγονός ότι μόνο δύο χώρες -η Κίνα και ο Παναμάς- είχαν θέση στην μακρά ομιλία της ορκωμοσίας του. Στο Ουκρανικό μένει να διαφανεί η γραμμή Τραμπ. Διακρίνει ο Δρ. Λαγγίδης κάποιες αποστάσεις από τον Ρώσο πρόεδρο, πάντως θεωρεί ότι οι απειλές περί πρόσθετων οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας δεν πρόκειται να αποδώσουν. Όσο για τις ανησυχίες για ένα εμπορικό πόλεμο με την Ευρώπη ούτε ήρθε με το «καλημέρα» της προεδρίας του, ούτε είναι «καταδικασμένος» να έρθει, χωρίς σαφώς ουδείς να μπορεί να προδικάσει τις μελλοντικές εξελίξεις.
Για οτιδήποτε μπορεί να δούμε στην πράξη, είτε αφορά δασμούς, είτε το ζήτημα με τις αμυντικές δαπάνες του ΝΑΤΟ, θα έχει προηγηθεί μία πολύ έντονη διαπραγμάτευση με την αμερικανική πλευρά υπό τη μορφή πολύ σκληρού πόκερ στο οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι συνηθισμένη, έχοντας ακολουθήσει εδώ και χρόνια μία άλλη νοοτροπία και μία άλλη γλώσσα, σύμφωνα με τον Δρ. Λαγγίδη. Οι φραστικές υπερβολές είναι όμως ο πυρήνας της διαπραγματευτικής τακτικής Τραμπ με ολίγη ή και περισσότερο «madman theory». Είναι αναμενόμενο το μοτίβο αυτό, ασχέτως που δεν είναι αποδεκτό, και οι απειλές δεν σημαίνουν αυτόματα την έναρξη… «εχθροπραξιών».
Ο Τραμπ και ο κόσμος ή ο κόσμος του Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ήδη καταδείξει πως προτεραιότητά του είναι η ανάσχεση της ανόδου και της επιρροής της Κίνας και αυτό επιβεβαιώνει η πρεμιέρα της δεύτερης θητείας του, επισημαίνει ο κ. Λαγγίδης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα μετουσιωθεί σε επίσημο δόγμα αυτή η αντίληψη Τραμπ για την Κίνα και τον Ινδο-Ειρηνικό, αποσαφηνίζει.
«Αναφέρομαι σε δόγματα στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, όπως εκφράστηκαν επίσημα και ρητά από τα χείλη Αμερικανών προέδρων -το δόγμα Μονρό, το δόγμα Αϊζενχάουερ, το δόγμα Κάρτερ και το δόγμα Μπους που αναφέρονται στη Μέση Ανατολή. Επειδή ακούμε και βλέπουμε ότι το κέντρο βάρους θα στραφεί από τον Τραμπ στην Κίνα και τον Ειρηνικό δεν σημαίνει ότι αυτό θα εκφραστεί επίσημα σε δόγμα. Να το πω απλά, δεν πρόκειται να ακούσουμε τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο να μιλά για νέο δόγμα υπό το όνομά του και να λέει ότι δεν μας ενδιαφέρει πλέον η Ευρώπη, δεν μας ενδιαφέρει και η Μέση Ανατολή», δηλώνει.
Στην πράξη από την άλλη, παρά το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να μιλάμε για δόγμα, είναι σαφές ότι έχει στραφεί ήδη η προσοχή στην Κίνα και στην Άπω Ανατολή και φυσικά στον Ειρηνικό, επισημαίνει. Προς τεκμηρίωση αυτού, ο Αφεντούλης Λαγγίδης δίνει έμφαση στο γεγονός ότι οι πρώτες συναντήσεις του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, καθώς και άλλων στελεχών της διακυβέρνησης και του περιβάλλοντος, Τραμπ ήταν με Ινδούς αξιωματούχους: «Η Ινδία δεν είναι καθόλου τυχαία. Δεν είναι απλά και μόνο μία μεγάλη χώρα. Είναι μία χώρα που ανήκει στο τετραμερές σχήμα QUAD [ΗΠΑ, Ινδία, Αυστραλία και Ιαπωνία] που στόχο έχει να αντιμετωπίσει την άνοδο της Κίνας. Οι συναντήσεις λοιπόν δεν είναι καθόλου τυχαίες και είδαμε ότι και στην πρώτη ομιλία Τραμπ μετά την ορκωμοσία του, διάρκειας μισής ώρας, οι μόνες χώρες που κατονομάζονται είναι η Κίνα, δύο φορές, και ο Παναμάς».
Όσον αφορά τον Παναμά, επισημαίνει ο Αφεντούλης Λαγγίδης ότι δεν περιμένουμε να δούμε κάποια στρατιωτική δράση προς ανάκτηση του ελέγχου της Διώρυγας, αλλά σίγουρα θα υπάρξουν απειλές και η λεγόμενη καταναγκαστική διπλωματία.
«Η Κίνα είναι η πρώτη προτεραιότητα για τον Ντόναλντ Τραμπ χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Ευρώπη θα υποστεί άμεσα τις επιπτώσεις από αυτή τη στροφή. Φυσικά ο Τραμπ μιλάει διαρκώς για την Ευρώπη με αιρετικούς τόνους. Χωρίς να την κατονομάζει, η Γερμανία θεωρείται ήδη από την πρώτη θητεία Τραμπ μία εχθρική στον ίδιο χώρα. Θα αναζητήσει ακόμα περισσότερους συμμάχους εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης δίχως να περιοριστεί στην Ιταλία και την Ουγγαρία όπως και θα πιέσει και άλλες χώρες που στράφηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τόσο κατά των ΗΠΑ, όσο και κατά του Ισραήλ, βλέπε Ισπανία, αλλά δεν θα δούμε και έναν εμπορικό πόλεμο τουλάχιστον με το ‘καλημέρα’. Δεν ξεκινάει έτσι, αν και τούτο δεν σημαίνει ότι δεν θα πάμε σε δασμούς. Το λέω όλα αυτά σε αντιδιαστολή αυτής της ‘καταιγίδας’ που έλεγε ότι θα έρθει το τέλος του κόσμου την 21η Ιανουαρίου. Δεν ήρθε», δηλώνει ο κ. Λαγγίδης.
Περιμένουμε τις εξελίξεις καθώς και ποια στάση θα υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και αν προσεγγίσει έστω και με αποκλίσεις αυτά τα οποία απαιτεί ο Τραμπ, συνεχίζει. Ένα «άλμα» από το 2% στο 5% στους αμυντικούς προϋπολογισμούς είναι κάτι παντελώς ανέφικτο από τη μία ημέρα στην άλλη, μας λέει ερωτηθείς σχετικά. Από την άλλη και η δήλωση του ανώτατου στρατιωτικού αξιωματούχου της ΕΕ Ρόμπερτ Μπρίγκερ στη γερμανική Welt am Sonntag περί στάθμευσης Ευρωπαίων στρατιωτών στη Γροιλανδία αντικατοπτρίζει επίσης κατά τον ίδιο κάτι ανέφικτο. «Πώς θα γίνει αυτό; Από ποιους; Αυτό το ανέφικτο που λέμε, δεν είναι μόνο από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών και Τραμπ αλλά είναι και από πλευράς Ευρωπαίων. Και επίσης πώς θα δημιουργηθεί ευρωπαϊκή άμυνα χωρίς να βάλουν πρώτα απ’ όλα το χέρι στην τσέπη οι Ευρωπαίοι;», αναφέρει.
«Έχουμε υπερβολές και από τις δύο πλευρές -και από τους υπερασπιστές του Τραμπ και από τους ακραιφνούς υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης με επίκεντρο τον γαλλογερμανικό άξονα. Είναι φραστικές υπερβολές και απέχουν μακράν από την πραγματικότητα. Ο ‘πόλεμος’ δεν είναι απαραίτητο να έρθει. Θα υπάρξει συμβιβασμός», εκτιμά.
Ως προς τις αμυντικές δαπάνες του ΝΑΤΟ, ο κ. Λαγγίδης επισημαίνει ότι η τακτική Τραμπ είναι να ζητά περισσότερα για να πάρει λιγότερα, στο πλαίσιο μίας γενικότερης συναλλακτικής προσέγγισης. «Φυσικά το πρόσημο θα είναι υπέρ των Αμερικανών αλλά όχι 100% υπέρ των Αμερικανών. Είναι αυτό που λέμε παιχνίδι μη μηδενικού αθροίσματος. Το μηδενικό είναι κερδίζει ο ένας, χάνει ο άλλος. Εδώ δεν έχουμε παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος -κάτι θα πάρει ο ένας αλλά και κάτι ο άλλος, περισσότερο ο ένας ίσως και λιγότερο ο άλλος, αλλά δεν πρόκειται να χάσει ο ένας ή να κερδίσει ο άλλος κατά 100%. Αυτό συνολικά προσπαθώ να περιγράψω», αναφέρει.
Περνώντας στη Ρωσία και το μέτωπο του πολέμου στην Ουκρανία, o Δρ. Λαγγίδης μας παραπέμπει πρώτα με νόημα στην κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του να «εκπαραθυρώσει», μεταξύ άλλων, τον διπλωμάτη Μπράιαν Χουκ που ο ίδιος είχε ορίσει ειδικό απεσταλμένο για το Ιράν κατά την πρώτη θητεία του και ήταν θιασώτης της σκληρής γραμμής και της πολιτικής μέγιστης πίεσης κατά της Τεχεράνης. Το ενδιαφέρον είναι ότι για τη θέση του επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας με το Ιράν προορίζει τον μετριοπαθή και πιο ρεαλιστή Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος διατελεί απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή και του πιστώνεται σε σημαντικό βαθμό η σύναψη της πρόσφατης συμφωνίας εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας σε συνεργασία με το επιτελείο Μπάιντεν.
Η επιλογή αυτή υποδεικνύει μία σημαντική αλλαγή όσον αφορά την προσέγγιση έναντι του Ιράν κατά την έναρξη της δεύτερης θητείας του. Και ορισμένες ενδείξεις διαφοροποίησης διαφαίνονται και ως προς το ζήτημα της Ουκρανίας.
«Είδαμε όλο αυτό το διάστημα πριν την ανάληψη εξουσίας δηλώσεις κομπασμού ότι ο Τραμπ θα επιβάλλει μία συμφωνία την αμέσως επόμενη ημέρα. Αυτό κανείς δεν το πίστευε, αλλά και ο ίδιος ο Τραμπ πλέον δεν το επαναλαμβάνει. Τώρα φαίνεται αυτός ο ακραιφνής φίλος του Ρώσου προέδρου να εκπέμπει και μηνύματα άλλης κατεύθυνσης με απειλές οικονομικών κυρώσεων αν δεν έλθει ο Βλαντιμίρ Πούτιν σε διαπραγμάτευση και συμφωνία», λέει ο κ. Λαγγίδης. Αλλά ως προς αυτές καθαυτές τις απειλές κυρώσεων και δασμών δεν θεωρεί ότι θα έχουν κανέναν πραγματικό αντίκτυπο, λέγοντας:
«Ας σημειώσουμε πως σε ελάχιστες περιπτώσεις και ελαχίστως έχουν αποφέρει αποτελέσματα. Αν πάμε ξανά σε οικονομικές κυρώσεις, ανεξαρτήτως ποιες είναι αυτές, δεν θα αποδώσουν. Έχει υπερτιμηθεί δυστυχώς διαχρονικά σε όλες τις περιπτώσεις ο ρόλος των οικονομικών κυρώσεων. Δεν αποφέρουν αποτελέσματα ή τουλάχιστον αυτά τα οποία επικαλούνται ή επιθυμούν όσοι τις επιβάλλουν. Άρα λοιπόν στην περίπτωση της Ρωσίας δεν θα πάμε σε κάτι περαιτέρω με το μέτρο των οικονομικών κυρώσεων».
Τι «βλέπει» ο κ. Λαγγίδης σε αυτή την πρώτη εβδομάδα Τραμπ; «Αυτό που φαίνεται στην περίπτωση της Ουκρανίας είναι ότι ο Ντόναλντ Τραμπ εμμένει στο ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση αμυντική. Αλλά από εκεί και πέραν φαίνεται πως σε ό,τι αφορά το διαπραγματευτικό κομμάτι, το καθεστώς των συνομιλιών και πού θα καταλήξουν, δεν είναι πλέον τόσο υπέρ των ρωσικών θέσεων. Δεν θα προβεί σε κάτι επιπλέον όσον αφορά την άμυνα της Ουκρανίας και μένει να δούμε τι μπορούν να κάνουν παραπάνω οι Ευρωπαίοι -που δεν μπορούν πολλά».
Οι εξαγγελίες του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή δασμών στις συναλλαγές των ΗΠΑ με τους εμπορικούς εταίρους της έδωσαν τροφή σε ανησυχίες περί εγκατάλειψης της επί δεκαετίες ακολουθούμενης αμερικανικής πολιτικής ανοικτών αγορών, κάτι που ερμηνεύεται ως πλήγμα στην οικονομική παγκοσμιοποίηση και επιστροφή του προστατευτισμού. Ο κ. Λαγγίδης τονίζει ότι η συζήτηση που ανοίγει ο Τραμπ με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνεται εμπορική συναλλαγή και διευκρινίζει: «Ο Τραμπ μίλαγε για το εμπορικό ισοζύγιο. Λέει πως 'ό,τι γίνεται είναι εις βάρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Ότι έχουμε ένα ελλειμματικό ισοζύγιο, γεγονός που εμείς ως Αμερικανοί δεν είμαστε διατεθειμένοι να ανεχτούμε στο μέλλον'. Δεν λέει ότι θα κλείσουμε την αγορά μας».
Όπως σε όλα τα μέτωπα που ανοίγει ο Τραμπ, «προσπαθεί και σε αυτή την περίπτωση να εξασφαλίσει οικονομικά οφέλη. Να αλλάξει αυτό που βλέπει ότι είναι εις βάρος των Ηνωμένων Πολιτειών». Αυτό, όπως επισημαίνει, «δεν σημαίνει ότι θα φθάσει στην πλήρη κατάργηση των οικονομικών σχέσεων με τους εμπορικούς εταίρους και φυσικά στην άρση της παγκοσμιοποίησης. Η παγκοσμιοποίηση για τον Ντόναλντ Τραμπ σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει, αλλά όχι εις βάρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Όταν μιλάς για προστατευτισμό, δηλαδή για δασμούς υψηλότερους κ.λπ., δεν σημαίνει ότι αρνείσαι τις ανοικτές αγορές».
Ο Ντόναλντ Τραμπ παίζει πολύ σκληρό πόκερ, σύμφωνα με τον κ. Λαγγίδη, κάτι στο οποίο πολλοί και δη η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι συνηθισμένοι. «Θα δούμε ίσως αυξημένες απειλές για δασμούς, αλλά όλα αυτά είναι στη διαπραγματευτική φαρέτρα. Δεν πάει απευθείας στην επιβολή δασμών. Έχουμε δει ότι δεν έχει υπογράψει, ακόμη τουλάχιστον, κάτι στην πράξη. Μιλάει για το Μεξικό και δασμούς 25%, μιλάει φυσικά για τον Καναδά. Αλλά όλα αυτά, με τη σημερινή συγκυρία, δεν έχουν υλοποιηθεί στην πράξη. Πριν φτάσουμε σε αυτό θα έχουμε ένα παζάρι πολύ σκληρό από τους Αμερικανούς, από τον ίδιο τον Τραμπ, με αυτές τις φραστικές υπερβολές. Αλλά αυτές οι υπερβολές δεν είναι δεδομένο ότι θα καταλήξουν σε πράξη. Όχι όμως ότι αποκλείονται κιόλας» συμπληρώνει.
Ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ακολουθήσει εδώ και χρόνια μία άλλη νοοτροπία και έχει υιοθετήσει μια άλλη γλώσσα. «Ο Ντόναλντ Τραμπ αλλάζει αυτή τη γλώσσα. Πρέπει να αντιληφθούν ότι όλο αυτό σαν φρασεολόγιο και σαν διαπραγματευτική τακτική είναι αναμενόμενο από τον Τραμπ. Άλλο το αποδεκτό και άλλο το αναμενόμενο», λέει ο κ. Λαγγίδης, προσθέτοντας πως και πάλι αυτό δεν σημαίνει και «την αρχή των ‘εχθροπραξιών’».
«Ο Ντόναλντ Τραμπ παίζει και λίγο τον τρελό χωρίς να είναι, η λεγόμενη «θεωρία του τρελού» [madman theory] είναι στρατηγική που πλασάρει’. Έτσι η απειλή γίνεται πιο πειστική. Αν τη διατυπώνει κάποιος ο οποίος είναι επιβεβαιωμένα αξιόπιστος και προβλέψιμος, δεν θα τον πιστεύει κανείς», αναφέρει. Εφαρμογή βρήκε η τακτική του απρόβλεπτου και ως προς την υπογραφή της εκεχειρίας στη Γάζα. Με απειλές περί «κόλασης» και άλλες παρεμφερείς κατέληξε να κλειστεί μία συμφωνία που το πλαίσιο της, σχεδόν αυτολεξεί, υπήρχε ήδη από τον Μάιο του 2024, σημειώνει και προσθέτει: «Ήρθε ο Τραμπ και λειτούργησε ως καταλύτης. Με ποια έννοια; Δεν συνεισέφερε κάτι καινούριο, αλλά άλλαξε γλώσσα, απείλησε. Δεν άκουγε κανείς τους Μπάιντεν και Μπλίνκεν».
Τα όσα μας περιγράφει ο διεθνολόγος Δρ. Αφεντούλης Λαγγίδης για τη διαπραγματευτική στρατηγική του επιχειρηματία Αμερικανού προέδρου, η συναλλακτική λογική που φέρει στις διεθνείς σχέσεις, ταιριάζουν με το προφίλ του σκληρού παίκτη πόκερ, που του αποδίδει. Ο Τραμπ κατανοεί τους νόμους των πιθανοτήτων, μπλοφάρει, «διαβάζει» την ψυχολογία των αντιπάλων του και έχει έμφυτη γνώση της θεωρίας των παιγνίων. Κάτι δηλαδή σαν το Texas Hold'em, όπου οι παίκτες πρέπει να λαμβάνουν γρήγορες στρατηγικές αποφάσεις, οι οποίες μπορεί να είναι αρκετά πολύπλοκες.
Τα εσωτερικά μέτωπα και το μπαράζ διαταγμάτων
Ως γενική διαπίστωση, ο κ. Λαγγίδης αναφέρει πως κάποιος μπορεί να εκπλήσσεται με τον αριθμό των εκτελεστικών διαταγμάτων, οδηγιών και αποφάσεων που έχει υπογράψει ο Ντόναλντ Τραμπ. «Αλλά όταν κοιτάξουμε πίσω από τις γραμμές, και αν δούμε και πώς κύλησε η τελευταία τετραετία, δηλαδή πώς φθάσαμε ως εδώ, τελικά δεν θα εκπλαγούμε και τόσο όσον αφορά τον αριθμό των διαταγμάτων που υπεγράφησαν την πρώτη ημέρα. Υπήρξαν και άλλοι Αμερικανοί πρόεδροι στο παρελθόν που ξεκίνησαν με το ‘καλημέρα’ υπογράφοντας αρκετά διατάγματα -ο Μπάιντεν είχε φθάσει κοντά στα 50. Άρα, λοιπόν, δεν είναι κάτι καινοφανές, κάτι ξένο», δηλώνει.
«Από εκεί και πέρα, εκτός του ότι υπήρξε βέβαια μακρά προεργασία, αυτό που θα πρέπει να παραμένει στο νου μας είναι ότι η παρούσα διακυβέρνηση Τραμπ είναι πρώτον μία συνέχεια σε κάποιο βαθμό της προηγούμενης αλλά με την εντύπωση στο μυαλό του Τραμπ ότι υπήρξε ανεκπλήρωτη. Δεν πέτυχε όλα όσα φιλοδοξούσε στην πρώτη τετραετία γιατί υπήρξαν εσωτερικές αντιδράσεις. Ο στόχος, λοιπόν, παραμένει ο ίδιος: η ανατροπή του βαθέος κράτους, όπως ο ίδιος, το επισημαίνω, το αντιλαμβάνεται», συνεχίζει.
Και αυτό δεν είναι ασύνδετο, υπογραμμίζει, με την πρωτοβουλία όσον αφορά την αποκάλυψη όλων των πτυχών των ερευνών που διενεργήθηκαν για τις δολοφονίες των Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, Ρόμπερτ Κένεντι και Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. «Ο ίδιος ο Τραμπ πιστεύει πως θα έρθει να αποκαλυφθεί πόσο βαθιά εδραιωμένο είναι αυτό το οποίο αντιλαμβάνεται ο ίδιος, και φυσικά και οι ψηφοφόροι του, ως βαθύ κράτος. Διότι όλη αυτή η θεώρηση του πώς λειτουργεί το αμερικανικό σύστημα ως βαθύ κράτος συνωμοσιολογικά δεν αφορά μόνο τον Τραμπ και τους συνεργάτες του, αλλά είναι μία ευρέως διαδεδομένη άποψη στην αμερικανική κοινωνία», σημειώνει.
Από τα κυριότερα σημεία της εσωτερικής πτυχής της πρεμιέρας της προεδρίας Τραμπ ήταν τα διατάγματα για το μεταναστευτικό. «Λογικό ήταν, και το είδαμε, να στραφεί κατά προτεραιότητα στο μεταναστευτικό, το οποίο και ήταν κυρίαρχο στην προεκλογική εκστρατεία του» δηλώνει ο Αφεντούλης Λαγγίδης συμπληρώνοντας πως συναφές προς αυτό ζήτημα είναι και το πώς θα αντιμετωπιστεί στο μέλλον η εκλογική διαδικασία. «Ακούσαμε τον Ντόναλντ Τραμπ να λέει επί παραδείγματι ότι θα αυστηροποιήσει τα κριτήρια με τα οποία γίνεται η ταυτοποίηση προ της ψήφου στην κάλπη, και αυτό σχετίζεται και με τη μετανάστευση. Ο ίδιος θεωρεί ότι ψήφοι που κατευθύνθηκαν στους Δημοκρατικούς ήταν ψήφοι αμφισβητήσιμες από ψηφοφόρους που κανονικά δεν θα έπρεπε να ήταν εγγεγραμμένοι καν στους εκλογικούς καταλόγους», αναφέρει.
Στο μεταναστευτικό, υπάρχει αντίδραση και γίνονται κινήσεις τόσο σε πολιτειακό όσο και ομοσπονδιακό επίπεδο ενάντια σε αυτές οι πρωτοβουλίες, κάτι που θα καταλήξει σε μία αρκετά παρατεταμένη δικαστική διαδικασία που δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε χρονικά, μας απαντά. «Ειδικότερα, ως προς την εφαρμογή των μέτρων, επειδή έχουμε ακούσει και αρκετές υπερβολές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μετατραπεί σε ένα φασιστικό κράτος και ότι μετακινούνται στρατεύματα στα σύνορα με το Μεξικό, έχουν προστεθεί μόλις 1.500 στρατιώτες στους έως και 2.500 που προϋπήρχαν. Και να αυξηθούν αυτοί οι αριθμοί, λαμβάνουμε υπόψη ότι πρόκειται για μία πάρα πολύ μεγάλη μεθοριακή γραμμή», λέει.
«Σε πρώτη φάση, το τονίζω αυτό, δεν βλέπουμε αυτό που θα φανταζόταν κάποιος όταν μετέφραζε τις δηλώσεις Τραμπ πριν έλθει στην εξουσία ή αυτό που μπορεί να φανταζόταν κανείς από το άλλο ‘στρατόπεδο’ περί ενός ‘αστυνομικού κράτους’. Από την άλλη, κάποιοι από τους πιο ακραίους ψηφοφόρους του Τραμπ, αυτοί που περίμεναν μαζικές απελάσεις σε όλες τις πολιτείες ήδη από το ξεκίνημα, μπορεί να είναι και δυσαρεστημένοι. Υπάρχουν φυσικά συλλήψεις σε πολιτείες και πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, αλλά όχι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, στην τόσο μαζική κλίμακα που ο Τραμπ υποσχόταν στους ακραιφνείς ψηφοφόρους του. Σε κάθε περίπτωση όμως, είμαστε ακόμα πολύ στην αρχή», παρατηρεί.
Όσον αφορά αφορά δυναμικές πρωτοβουλίες και συγκεκριμένα το Project Stargate που εξαγγέλθηκε σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη, ο κ. Λαγγίδης δηλώνει πως ως σχέδιο είναι εξαιρετικά μεγαλόπνοο και υπό την αυτή την έννοια δεν είναι καθόλου εύκολο να υλοποιηθεί. «Δεν στέκομαι απλά στις αντιδράσεις που φέρονται να υπάρχουν από πλευράς Ίλον Μασκ, αλλά ξέρετε παράλληλα ο αμερικανικός στρατός μιλώντας με λεπτομέρειες -και ισχύει αυτό που λέμε ότι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες- δήλωσε ότι για να υλοποιηθούν όλα αυτά τα τεχνολογικά κέντρα απαραίτητη προϋπόθεση είναι κάτι που δεν τελεί εν αφθονία, δηλαδή η παροχή ενέργειας. Και πέραν αυτού, είναι και η υπολογιστική δύναμη. Το δηλώνουν πηγές μέσα από το Πεντάγωνο, οι οποίες για ευνόητους λόγους δεν κατονομάζονται διότι πολύ απλά θα φοβούνται και αυτοί την οργή Τραμπ», αναφέρει.
Μία ακόμη μεγάλη εσωτερική πτυχή, είναι βεβαίως το ενεργειακό και σε αυτό το πεδίο ο Τραμπ κινείται προς πλήρη ανατροπή των πολιτικών Ομπάμα και Μπάιντεν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποχωρήσει ξανά από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και, χωρίς να έχουμε ακόμη κάτι έμπρακτο πέραν της υπογραφής διαταγμάτων σε θεωρητικό πλαίσιο, σίγουρα θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις, μας λέει ο Αφεντούλης Λαγγίδης.
Στο σκέλος που αφορά τα προγράμματα υπό το ακρωνύμιο DEI (Diversity, Equity, Inclusion - Διαφορετικότητα, Ισότητα και Συμπερίληψη), «είδαμε τα πρώτα μέτρα και τη δήλωση Τραμπ για τα δύο φύλα για να ακολουθήσει στη συνέχεια η απαγόρευση της συμμετοχής διεμφυλικών ατόμων στο στράτευμα και κατάργηση των προνομίων στις προσλήψεις όσον αφορά διοικητικές υπηρεσίες», αναφέρει συμπληρώνοντας πως «ήδη ετέθησαν σε καθεστώς αργίας μετ' απολαβών εργαζόμενοι στα αρμόδια για τα προγράμματα DEI γραφεία, τα οποία βαίνουν προς οριστική κατάργηση και πάμε σε ανατροπή όλων αυτών που γνωρίσαμε στο πλαίσιο της λεγόμενης woke ατζέντας στην οκταετία Ομπάμα και την ακόλουθη τετραετία Μπάιντεν».
Ως προς την αμνηστία στους καταδικασθέντες για την εισβολή της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο, ήταν κάτι που παρέμενε σαν υπόσχεση στο τραπέζι από πλευράς του ιδίου του Τραμπ, λέει ο κ. Λαγγίδης. «Φέρεται να υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις όσον αφορά πτυχές του συγκεκριμένου διατάγματος από τον ίδιο τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς αλλά αυτές ξεπεράστηκαν και είδαμε κάτι το οποίο ανατρέπει στο νομικό και δικαστικό επίπεδο όλες αυτές τις εικόνες στις οποίες είχαμε γίνει μάρτυρες. Δεν είναι κάτι ευχάριστο φυσικά. Ακόμα και υποστηρικτές του Τραμπ δεν συμφωνούσαν με όλα όσα συνέβησαν στις 6 Ιανουαρίου -και αυτό που συνέβη ήταν μία πραγματική απόπειρα ανατροπής».
Μαζί με τη δικαιοδοσία για το βέτο σε νομοσχέδια του Κογκρέσου, την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, την ηγεσία του εκτελεστικού της κυβέρνησης και το διορισμό δικαστικών λειτουργών, η απονομή χάριτος είναι προεδρική εξουσία κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα -άλλο εάν μπορεί να εφαρμόζεται καταχρηστικά, αναφέρει. Προσθέτει ότι οι απονομές χάριτος ήταν επίσης από τις τελευταίες πράξεις του προέδρου Μπάιντεν πριν αποχωρήσει από το Οβάλ Γραφείο, αναφερόμενος ενδεικτικά στην προληπτική χάρη στον Δρ. Άντονι Φάουτσι, που τελικά κατέληξε να δεχθεί τη μήνιν Τραμπ μέσω της απόσυρσης της προσωπικής του ασφάλειας ενόσω συνεχίζει να δέχεται απειλές λόγω του δημόσιου ρόλου του επί πανδημίας Covid, καθώς και στην χάρη στον στρατηγό Μαρκ Μίλεϊ που επίσης βρίσκεται στο στόχαστρο Τραμπ.
Ο Αφεντούλης Λαγγίδης είναι Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων, διδάσκων στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι επίσης εξωτερικός επιστημονικός συνεργάτης του ΙΔΙΣ.
