Η Σουηδία και το Ιράν πραγματοποίησαν ανταλλαγή κρατουμένων το Σάββατο, με τη σκανδιναβική χώρα να απελευθερώνει έναν Ιρανό πρώην αξιωματούχο, που καταδικάστηκε για το ρόλο του σε μια μαζική εκτέλεση τη δεκαετία του 1980, ενώ το Ιράν απελευθέρωσε δύο Σουηδούς υπηκόους που κρατούνταν εκεί.
Η ανταλλαγή κρατουμένων έγινε με τη μεσολάβηση του Ομάν, ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας. «Οι προσπάθειες του Ομάν είχαν ως αποτέλεσμα οι δύο πλευρές να συμφωνήσουν σε μια αμοιβαία απελευθέρωση, καθώς οι απελευθερωθέντες μεταφέρθηκαν από την Τεχεράνη και τη Στοκχόλμη», ανέφερε.
Η Σουηδία απελευθέρωσε τον Ιρανό πρώην αξιωματούχο, Χαμίντ Νουρί, δήλωσε ο ανώτατος αξιωματούχος του Ιράν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Χ. Ο Νουρί, ο οποίος είχε καταδικαστεί για τη συμμετοχή του σε μια μαζική εκτέλεση πολιτικών κρατουμένων στο Ιράν το 1988, θα επέστρεφε στο Ιράν σε λίγες ώρες, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ξεχωριστά, ο Σουηδός πρωθυπουργός, Ουλφ Κρίστερσον, ανέφερε σε δήλωσή του ότι οι Σουηδοί πολίτες, Γιόχαν Φλοντέρους και Σαΐντ Αζίζι, που κρατούνταν στο Ιράν επέστρεψαν με αεροπλάνο στη Σουηδία.
«Το Ιράν τους χρησιμοποίησε και τους δύο ως πιόνια, σε ένα κυνικό διαπραγματευτικό παιχνίδι με σκοπό την απελευθέρωση του Ιρανού πολίτη Χαμίντ Νουρί, από τη φυλακή της Σουηδίας. Έχει καταδικαστεί για σοβαρά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο Ιράν τη δεκαετία του 1980», δήλωσε ο Κρίστερσον.
«Ως πρωθυπουργός έχω ιδιαίτερη ευθύνη για την ασφάλεια των Σουηδών πολιτών. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση εργάστηκε εντατικά για το θέμα, μαζί με τις σουηδικές υπηρεσίες ασφαλείας που διαπραγματεύτηκαν με το Ιράν».
Ο 63χρονος Νουρί συνελήφθη σε αεροδρόμιο της Στοκχόλμης το 2019 και αργότερα καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για εγκλήματα πολέμου, για τη μαζική εκτέλεση και τα βασανιστήρια πολιτικών κρατουμένων στη φυλακή Gohardasht στο Karaj του Ιράν το 1988. Ο ίδιος αρνήθηκε τις κατηγορίες.
Το Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης του Ιράν, ένας συνασπισμός ομάδων που αντιτίθενται στην κυβέρνηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, δήλωσε ότι φαίνεται πως η Σουηδία υπέκυψε σε εκβιασμούς και τακτικές ομηρίας, σε μια κίνηση που θα ενθαρρύνει την Τεχεράνη.
Ο δικηγόρος Κένεθ Λιούις, ο οποίος εκπροσώπησε δώδεκα ενάγοντες στην υπόθεση Νουρί στη Σουηδία, δήλωσε ότι δεν ζητήθηκε η γνώμη των πελατών του και ότι ήταν «τρομοκρατημένοι και συντετριμμένοι» για την απελευθέρωση του Νουρί.
«Αυτό αποτελεί προσβολή για ολόκληρο το σύστημα δικαιοσύνης και για όλους όσοι συμμετείχαν σε αυτές τις δίκες», δήλωσε στο Reuters.
Ο Λιούις δήλωσε ότι οι πελάτες του συμμερίζονται τις προσπάθειες της σουηδικής κυβέρνησης να επιστρέψουν οι πολίτες της στην πατρίδα τους, αλλά δήλωσε ότι η απελευθέρωση του Νουρί ήταν «εντελώς δυσανάλογη».
Ο Φλοντέρους, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνελήφθη στο Ιράν το 2022 και κατηγορήθηκε για κατασκοπεία υπέρ του Ισραήλ και «διαφθορά επί της γης», ένα έγκλημα που επισύρει τη θανατική ποινή.
Ο Σουηδο-Ιρανός διπλός υπήκοος, Σαΐντ Αζίζι, συνελήφθη στο Ιράν τον Νοέμβριο του 2023, για «άδικους λόγους», όπως τους χαρακτήρισε η Σουηδία.
Ένας άλλος Σουηδο-Ιρανός διπλός υπήκοος, ο Αχμαντρέζα Ντγιαλαλί, που συνελήφθη το 2016, παραμένει σε ιρανική φυλακή. Ιατρός επειγόντων περιστατικών, ο Ντγιαλαλί συνελήφθη το 2016 ενώ βρισκόταν σε ακαδημαϊκή επίσκεψη στο Ιράν.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρέτισε την απελευθέρωση των δύο Σουηδών από την «αδικαιολόγητη ιρανική κράτηση» και συνεχάρη τη Σουηδία για το έργο της στην απελευθέρωσή τους.
