Του Γιώργου Παυλόπουλου
Σχεδόν δραματικούς τόνους επέλεξε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την επιστολή του προς τους ηγέτες των «28», με την οποία τους προσκάλεσε στη διήμερη άτυπη σύνοδο κορυφής που διεξάγεται στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας, σήμερα και αύριο. Προφανώς, αυτός δεν είναι τυχαίο, καθώς τα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά και εξαιρετικά κρίσιμα για το μέλλον της «ενωμένης Ευρώπης».
«Θέλω να δηλώσω ανοιχτά το εξής: Η προσπάθεια να δοθεί ένα τέλος στην προσφυγική κρίση αποτελεί κοινό καθήκον όλων των κρατών-μελών και των θεσμών της ΕΕ. Εάν κάποιοι επιθυμούν την κρίση, ενώ κάποιοι άλλοι θέλουν να την χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους, τότε θα παραμείνει άλυτη», γράφει χαρακτηριστικά ο Ντόναλντ Τουσκ στην επιστολή του, αναφερόμενος στο ένα από τα μεγάλα θέματα που αναμένεται να απασχολήσουν τη σύνοδο. Ωστόσο, καθώς ο Βίκτορ Όρμπαν και οι σύμμαχοί του από την «ομάδα του Βίσεγκραντ» -με τους οποίους «φλερτάρουν» και άλλες χώρες, όπως οι προεδρεύουσα Αυστρία και οι Σκανδιναβοί- μοιάζει ανυποχώρητος, ενώ και η Ιταλία τραβάει το σκοινί από την άλλη πλευρά απειλώντας με βέτο στον προϋπολογισμό, η ασυμφωνία μοιάζει να είναι δεδομένη, για μια ακόμη φορά.
Ενδεικτική του «δηλητηριώδους» κλίματος που επικρατεί είναι η δήλωση που έκανε στο περιοδικό Der Spiegel ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και πιθανός επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν, Μάνφρεντ Βέμπερ «Στη δική μας πολιτική ομάδα συζητήσαμε επί δύο ώρες με τον Βίκτορ Όρμπαν αναφορικά με το κράτος-δικαίου στην Ουγγαρία και αγωνιστήκαμε για να διαμορφώσουμε τη στάση μας -κι αυτό όχι για πρώτη φορά. Όμως, οι αρχηγοί των κρτών και κυβερνήσεων δεν έχουν αφιερώσει ούτε ένα λεπτό μέχρι στιγμής στο θέμα αυτό και τα προβλήματα στην Πολωνία, την Ουγγαρία ή άλλες χώρες». «Αυτό πρέπει να αλλάξει, γιατί αφορά θεμελιώδη ερωτήματα για το μέλλον της Ευρώπης», κατέληξε ο Βέμπερ.
Η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη ούτε στο άλλο μεγάλο θέμα, που είναι το Brexit. Παρά το γεγονός ότι οι «27» εμφανίζονται επισήμως ενωμένοι έναντι του Λονδίνου, η ουσία είναι -όπως προειδοποιεί ο Τουσκ στην επιστολή του- ότι «το σενάριο της μη συμφωνίας παραμένει αρκετά πιθανό», τονίζοντας παράλληλα ότι μόνο «εάν όλοι δράσουν υπεύθυνα μπορεί να αποτραπεί η καταστροφή». Το κυρίαρχο σενάριο εδώ είναι οι «27» να φτάσουν, εύμκολα ή δύσκολα, σε μια συμφωνία με την κυβέρνηση της Τερέζα Μέι (πιθανότατα σε έκτακτη σύνοδο τον Νοέμβριο), η οποία μετά θα αναλάβει να διαχειριστεί τις σοβαρές αντιδράσεις στο εσωτερικό και τις απειλές ανατροπής της.
Επί της ουσίας, πάντως, το ζήτημα της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ παραμένει στον αέρα -κι αυτό αποτελεί πρωτίστως ευθύνη των ίδιων των Βρετανών και της πολιτικής τους ηγεσίας, η οποία στέλνει αντιφατικά μηνύματα και κυριολεκτικά αλληλοσπαράσσεται, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο στροφής 180 μοιρών -που προφανώς θα συνοδευτεί από μεγάλες ανατροπές. Ήδη, χθες, δύο ημέρες μετά το τελεσίγραφο της Μέι -«ή δέχεστε το δικό μου σχέδιο ή δεν θα υπάρξει συμφωνία»- ο υπουργός Οικονομίας της Βρετανίας απείλησε τους «αντάρτες» των κυβερνώντων Τόρις και υποστηρικτές του «σκληρού Brexit» ότι εάν δεν κάνουν πίσω, τότε θα υπάρξει δεύτερο δημοψήφισμα, όπου κινδυνεύουν να δουν την απόφαση που ελήφθη στις 23 Ιουνίου 2016 να αναιρείται, μιας και η κοινή γνώμη μοιάζει διχασμένη.
AP Photo/Matthias Schrader
