Τι δείχνουν ο χρόνος και οι συνθήκες του θανάτου του Πριγκόζιν για την κατάσταση του καθεστώτος Πούτιν; Σε ποιους και τι μήνυμα στέλνει; Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στον πόλεμο στην Ουκρανία; Στα ερωτήματα αυτά απαντούν ειδικοί αναλυτές, συνεργάτες του αμερικανικού think tank Atlantic council, που ειδικεύεται στις αναλύσεις για τη διεθνή ασφάλεια.
Όπως αναφέρεται, αρχικά ο Ρώσος πρόεδρος στέλνει ένα σαφές μήνυμα σε όποιον σκέφτεται να τον αμφισβητήσει. Αποτελεί το επιστέγασμα μιας πολιτικής που ακολουθεί την φυλάκιση των αντιπάλων του, τόσο από το φιλελεύθερο όσο και από το υπερεθνικιστικό στρατόπεδο:
Ο πολιτικός Αλεξέι Ναβάλντι και ο πολιτικός ακτιβιστής, δημοσιογράφος, συγγραφέας και σκηνοθέτης Βλαντίμιρ Βλαντιμίροβιτς Καρα-Μούρζα φυλακίστηκαν για 19 και 20 χρόνια, αντίστοιχα. Ο πρώην συνταγματάρχη των υπηρεσιών Πληροφοριών της Ρωσίας και υπερεθνικιστής Ιγκόρ Γκίρκιν, που διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στην κατάληψη της Κριμαίας, βρίσκεται υπό κράτηση και αντιμετωπίζει δίκη.
«Σαφώς, ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και ο στρατηγός Βαλέρι Γκερασίμοφ κέρδισαν αυτόν τον γύρο της μάχης για την εξουσία, αλλά ο αγώνας για την εξουσία στη Μόσχα δεν τελειώνει ποτέ», σημειώνει και προσθέτει πως στο μέλλον, θα υπάρξουν μάχες μεταξύ του στρατού και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας, μεταξύ των «φιλελεύθερων του συστήματος» στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας εναντίον των οικονομολόγων της Δούμας, μεταξύ της προεδρικής διοίκησης και των υπηρεσιών ασφαλείας και μεταξύ των διαφορετικών φατριών των ολιγαρχικών που συνδέονται με το Κρεμλίνο.
Η διατήρηση του φόβου
Σε δεύτερο επίπεδο εκτιμάται ότι για να διατηρήσει το καθεστώς, ο Πούτιν πρέπει να διατηρήσει τον φόβο. «Εάν ο Πριγκόζιν δεν αναγκαζόταν να πληρώσει βαρύ τίμημα για την εξέγερσή του τον Ιούνιο, το καθεστώς του Πούτιν θα είχε αποδυναμωθεί σοβαρά. Και αυτό γιατί το καθεστώς Πούτιν ουσιαστικά λειτουργεί σύμφωνα με τη λογική ενός εγκληματικού συνδικάτου», επισημαίνεται.
Ιστορικά, συνεχίζει, η εξέλιξη του θανάτου του Πριγκόζιν έρχεται στη Ρωσία όταν υπάρχουν τρεις παράγοντες: μια διχασμένη ελίτ, ένας δυσαρεστημένος λαός και μια απουσία φόβου. «Αν ο Πριγκόζιν είχε μείνει ατιμώρητος, ο φόβος θα είχε αφαιρεθεί από την εξίσωση και το καθεστώς θα βρισκόταν σε κίνδυνο», τονίζει.
Αξίζει να σημειωθούν και μερικές άλλες λεπτομέρειες. Την ίδια ημέρα που σκοτώθηκε ο Πριγκόζιν ο στενός του σύμμαχος και στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του ως αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας και Διοικητής των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων.
Και καθώς διαδόθηκαν τα νέα για το αεροπορικό δυστύχημα, ο Πούτιν ήταν απασχολημένος με την παρουσίαση του βραβείου του «Ήρωα της Ρωσίας» στους στρατιώτες ζωντανά στην τηλεόραση.
Οι Ρώσοι δημοσιογράφοι έσπευσαν να σημειώσουν ότι τον Ιούνιο του 2022, ο Πούτιν έδωσε το ίδιο βραβείο στον Πριγκόζιν. Έτσι, η οπτική της εξάλειψης του πρώην συνεργάτη του φαίνεται να έχει επίσης προσεκτικά «σχεδιαστεί».
Το μήνυμα στον Λουκασένκο
Το αεροπορικό δυστύχημα δείχνει στον Λουκασένκο ότι ο Πούτιν εξακολουθεί να είναι το αφεντικό. Πριν από δύο μήνες, ο Λευκορώσος ηγέτης Αλεξάντερ Λουκασένκ έδωσε διαβεβαιώσεις ασφαλείας στον Πριγκόζιν. Καθ' όλη τη διάρκεια της ανταρσίας ο Λουκασένκο ανέλαβε επιδέξια τον ρόλο του ειρηνοποιού, τοποθετώντας τον εαυτό του ως ουσιαστικό παράγοντα για την επίλυση των εντάσεων στη Ρωσία. Η προπαγάνδα του έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί ότι είχε σώσει τον ρωσικό λαό.
Το αεροπορικό δυστύχημα της Τετάρτης στην περιοχή Τβερ της Ρωσίας ξεκαθάρισε σε σημαντικό βαθμό τη θέση του Λουκασένκο. Κυρίως, η εικόνα του ως επιδέξιου διαμεσολαβητή έχει πληγεί. Αυτό το περιστατικό εκθέτει την έλλειψη αυτονομίας από την πλευρά του, επιβεβαιώνοντας μια υποδεέστερη σχέση με τον Πούτιν. Τόσο αυτός όσο και η Λευκορωσία χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα για τη διευκόλυνση της «συμφωνίας», εκτιμάται.
Εάν το αεροπορικό δυστύχημα δεν ήταν ένα απλό ατύχημα, αλλά μια σκόπιμη στοχευμένη ενέργεια, σημειώνει, «θα πρέπει να χρησιμεύσει ως μια έντονη υπενθύμιση στον Λουκασένκο και στους συνεργάτες του για την ετοιμότητα του Κρεμλίνου να δοκιμάσει τα όρια στη μεταχείρισή του προς τους συμμάχους του - ιδιαίτερα αυτούς τους συμμάχους που έχουν δείξει οποιαδήποτε μορφή αντίστασης ή διαφοροποίησης». Και συμπληρώνει: «Τέτοιες ενέργειες θα ερμηνευθούν ως πράξεις προδοσίας και θα λάβουν την ακόλουθη απάντηση».
Εξαλείφονται μελλοντικές απειλές του καθεστώτος
Ο Πούτιν μπορεί να έχει «παγώσει» περαιτέρω απειλές για το καθεστώς του, εκτιμάται, καθώς εάν το αεροσκάφος όντως καταρρίφθηκε και ο Πριγκόζιν πέθανε, τότε αυτή είναι μια σημαντική νίκη για τον Ρώσο πρόεδρο.
Αν και ο Πριγκόζιν ήταν απεχθής - οδηγούσε χιλιάδες στρατεύματα της Wagner εναντίον της Ουκρανίας, ασκούσε βία στην Αφρική και έσπερνε τη διχόνοια στη Δύση - είναι επίσης αλήθεια ότι αντιπροσώπευε την πιο δυναμική εσωτερική απειλή για την εξουσία του Πούτιν και για περισσότερες από δύο δεκαετίες.
«Το Κρεμλίνο έχει καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να φιμώσει κάθε είδους διαφωνία στο εσωτερικό, ειδικά ενάντια στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αλλά ο Πριγκόζιν όχι μόνο αμφισβήτησε την πολεμική προσπάθεια, αλλά ηγήθηκε ενεργά μιας εξέγερσης για να αλλάξει τη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας», υπογραμμίζεται.
Όπως αναφέρεται, «εάν ο Πριγκόζιν είναι πραγματικά εκτός σκακιέρας, μαζί με το νούμερο δύο της Wagner Ντμίτρι Ούτκιν, τότε η καλύτερα οργανωμένη ένοπλη απειλή για την εξουσία του Πούτιν μπορεί να έχει αφοπλιστεί, τουλάχιστον προς το παρόν» και επισημαίνει ότι «καθώς αποκαλύπτονται περισσότερες λεπτομέρειες για το θάνατο του Πριγκόζιν πιθανότατα θα έχει επίσης ανατριχιαστικό αποτέλεσμα σε οποιονδήποτε άλλο υποκριτή του Κρεμλίνου που σκέφτεται να χτυπήσει τον Πούτιν, όσο λίγοι κι αν είναι».
«Ο Ρώσος δικτάτορας μπορεί να μην διατηρεί τον πλήρη έλεγχο, αλλά ο προφανής θάνατος του πιο σημαντικού αντιπάλου του μπορεί κάλλιστα να παγώσει περαιτέρω εσωτερικές απειλές για το καθεστώς του», καταλήγει.
