Οι Χούθι της Υεμένης για τον… «μάρτυρα» Γιαχία Σινουάρ
Τι φέρνει η εξόντωση Σινουάρ για τον ιρανικό «άξονα της αντίστασης»
AP Photo/Osamah Abdulrahman
AP Photo/Osamah Abdulrahman
Οι Χούθι της Υεμένης για τον… «μάρτυρα» Γιαχία Σινουάρ

Τι φέρνει η εξόντωση Σινουάρ για τον ιρανικό «άξονα της αντίστασης»

Η εξόντωση του Γιαχία Σινουάρ έχει συνοδευτεί από αναμενόμενες διακηρύξεις εκ μέρους όσων ηγετικών μορφών της Χαμάς και της Χεζμπολάχ έχουν απομείνει ότι δεν θα υπάρξει καμία υπαναχώρηση, αντίθετα ο θάνατος του… «μάρτυρα» Σινουάρ σηματοδοτεί κατά τις δημόσιες δηλώσεις τους τη μετάβαση σε νέα φάση κλιμάκωσης του πολέμου και οι Ισραηλινοί όμηροι δεν θα απελευθερωθούν δίχως πλήρη απόσυρση του Ισραήλ από τη Γάζα. Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ταυτόχρονα «υμνεί» τον ενορχηστρωτή της κτηνωδίας της 7ης Οκτωβρίου και λέει ότι η «αντίσταση» θα αντέξει, θα ενδυναμωθεί και θα διαρκέσει.

Στην πραγματικότητα όμως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ είναι ακέφαλες και επιχειρησιακά εξαιρετικά αποδυναμωμένες και αποσυντονισμένες, αν όχι σε πλήρες εσωτερικό χάος, και το ιρανικό θεοκρατικό καθεστώς βλέπει δεκαετίες «μεταλλικής επένδυσης» στους δορυφόρους του προοδευτικά να διαβρώνεται, μαζί με την προβολή ισχύος του στην περιοχή. Από την άλλη, το Ισραήλ αποδεκατίζει μεν τους «πληρεξουσίους» της Τεχεράνης αλλά δεν τους έχει αδρανοποιήσει, και η κομβικής σημασίας εξουδετέρωση του Γιαχία Σινουάρ σηματοδοτεί, πέραν από δικαίωση για τους νεκρούς της 7ης Οκτωβρίου, βαρύ αλλά όχι θανάσιμο πλήγμα στη Χαμάς. 

Δεν είναι αυτό το τέλος ενός διευρυνόμενου περιφερειακού πολέμου, και είναι πολύ πρώιμο να εκτιμηθεί ακόμη και αν θα μπορούσε να καταλήξει σε μία εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας με πιθανό αντίκτυπο και στον Λίβανο. Με έναν αιμοδιψή πολέμιο κάθε συμβιβασμού στις (τελματωμένες εδώ και ένα μήνα) συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός, η διεθνής διπλωματία -με τις Ηνωμένες Πολιτείες στην πρώτη γραμμή- θα επανεργοποιηθεί, ενώ ο ίδιος ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσει την ισχυρότερη πίεση από οποιαδήποτε άλλη στιγμή του πολέμου για να κλείσει μία συμφωνία που θα εγγυάται την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων. 

Αναλυτές διακρίνουν ότι υπάρχουν ορισμένα βήματα που οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και τα αραβικά κράτη μπορούν να κάνουν τώρα για να επιταχύνουν την κατάρρευση της Χαμάς: «Μαζική αμνηστία» για τα μέλη που καταθέτουν τα όπλα, «χρηματικές ανταμοιβές» σε όσους βοηθούν στην ανάκτηση των ομήρων και δέσμευση του Ισραήλ να αποχωρήσει από τη Γάζα και να αποφύγει την επανακατάληψή της άμεσο μέλλον, ώστο να ανοίξει ο δρόμος για εμπλοκή του αραβικού και του διεθνούς παράγοντα, καθώς και στελεχών της Παλαιστινιακής Αρχής, προς σταθεροποίηση της κατάστασης.

Πολλά θα εξαρτηθούν όμως όχι μόνο από τις δυναμικές στο εσωτερικό της κυβέρνησης Νετανιάχου, αλλά πρωτίστως από το ποιος θα διαδεχθεί τον Γιαχία Σινουάρ, την τακτική που θα χαράξει και αν πράγματι θα μπορεί να ελέγξει και να επιβληθεί στα μέλη της Χαμάς που πλέον θεωρείται ότι κινούνται σε μικρούς πυρήνες και πιθανώς ανεξέλεγκτα και δίχως συντονισμό στη Γάζα -με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται και για τη μοίρα των Ισραηλινών ομήρων. Στην πορεία προς την ανάδειξη διαδόχου προδιαγράφονται ρήξεις μεταξύ πιο σκληροπυρηνικών φωνών και γνωστών στελεχών που εδρεύουν κυρίως στο Κατάρ -μεταξύ τους οι Χαλέντ Μεσάαλ, Χαλίλ αλ-Χανίγια και Μούσα Αμπού Μαρζούκ- και οι οποίοι θα ήταν ίσως πιο «συγκαταβατικοί» ή πρόθυμοι να αποδεχθούν την ήττα ως τίμημα για την επιβίωση της Χαμάς.

Η λίστα των πιθανών διαδόχων δεν είναι ιδιαίτερα υποσχόμενη όσον αφορά τις ελπίδες μίας διαπραγμάτευσης για την απελευθέρωση των ομήρων, πολλώ δε μάλλον αν στην κεφαλή της στρατιωτικής πτέρυγας βρεθεί ο Μοχάμεντ Σινουάρ, αδελφός του ενορχηστρωτή της 7ης Οκτωβρίου, που βρισκόταν και εκείνος ψηλά στην ιεραρχία της «Χαμάς εσωτερικού» και είχε επίσης ρόλο στο σχεδιασμό της κτηνωδίας. Ο Γιαχία Σινουάρ ήταν ο αρχηγός του στρατιωτικού σκέλους της Χαμάς στη Γάζα και μετά τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη ανέλαβε επικεφαλής και του πολιτικού σκέλους.

Όσον αφορά την επίσης ακέφαλη Χεζμπολάχ μετά την εξόντωση του Χασάν Νασράλα, ο θάνατος Σινουάρ συνιστά άλλη μία ήττα για την οργάνωση που αποφάσισε να συνδέσει το μπαράζ ρουκετών στο Ισραήλ με τον πόλεμο στη Γάζα, και μέσω αυτής της τακτικής παγιδεύτηκε σε έναν καταστροφικό πόλεμο με το Ισραήλ που δεν μπορεί να κερδίσει. Εφόσον συναφθεί μία εκεχειρία στη Γάζα, η Χεζμπολάχ εκτιμάται ότι θα επιχειρούσε να την «κεφαλαιοποιήσει» για να εξασφαλίσει και η ίδια την επιβίωσή της επιχειρησιακά, αλλά και τα πολιτικά της συμφέροντα στον Λίβανο. Στο Ισραήλ εντούτοις ενώ υπάρχει διάσταση όσον προς τη συνέχιση του πολέμου στη Γάζα, δεδομένης της εθνικής επιταγής για την απελευθέρωση των ομήρων, το ίδιο δεν ισχύει για τη Χεζμπολάχ. Οι επιχειρήσεις στον Λίβανο δεν θεωρείται ότι θα λήξουν σύντομα και συναίνεση είναι ομόθυμη πως η απειλή πρέπει να εξαλειφθεί για να είναι εγγυημένη η ασφαλής επιστροφή των 70.000 εκτοπισμένων κατοίκων του βορρά -εκτός εάν αυτό εντασσόταν σε μία ευρύτερη συμφωνία-πλαίσιο που τη δεδομένη στιγμή τουλάχιστον δεν φαντάζει ορατή.

To ίδιο το Ιράν αυτό που χρειάζεται και επιχειρεί να κερδίσει είναι χρόνο· πέραν των απειλών που εκτοξεύει μαζί με βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ έχει καταστεί εδώ και ένα χρόνο σαφές πως δεν θέλει να ρισκάρει έναν ολομέτωπο πόλεμο με το Ισραήλ, και μία εκεχειρία σε όλα τα μέτωπα θα εξυπηρετούσε το θεοκρατικό καθεστώς για να ανασυντάξει το δίκτυο πληρεξουσίων του από τον Λίβανο έως τη Γάζα, τη Συρία και το Ιράκ, ώστε να πολεμούν εκείνοι για λογαριασμό του. Η εξόντωση Σινουάρ προφανώς δεν ήλθε ως έκπληξη για την Ισλαμική Δημοκρατία, αλλά ελπίζει ότι η Χεζμπολάχ και Χαμάς θα μπορέσουν να επιβιώσουν όσο εκείνο θα συνεχίσει να θρέφει τις σιιτικές πολιτοφυλακές σε Ιράκ και Συρία, και πιθανώς θα δώσει τώρα προτεραιότητα στην «αναβάθμιση» των Χούθι στην Υεμένη. Σε αυτή την περίπτωση, το πιθανότερο θα είναι ότι θα δουν και εκείνοι με τη σειρά τους βαριά ισραηλινά πλήγματα και ο ηγέτης τους, Αμπντούλ Μαλίκ αλ-Χούθι μάλλον θα κατέληγε να ακολουθήσει τους Ισμαήλ Χανίγια, Χασάν Νασράλα και Γιαχία Σινουάρ.

Η εξόντωση του τελευταίου δεν βγάζει από το προσκήνιο την αναμενόμενη απάντηση του Ισραήλ για την πυραυλική επίθεση της 1ης Οκτωβρίου. Παραμένει εξαιρετικά πιθανή, και θα μπορούσε να έλθει ανά πάσα στιγμή. Και παρότι το ενδεχόμενο της στόχευσης πετρελαϊκών ή πυρηνικών εγκαταστάσεων δείχνει να έχει απομακρυνθεί και προκρίνονται στρατιωτικοί στόχοι, το ενδεχόμενο ενός κύκλου αντιποίνων με απρόβλεπτες συνέπειες ήταν και παραμένει ανοιχτό.