Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες ψηφίζουν για νέο πρόεδρο, το αποτέλεσμα αντηχεί πολύ πέρα από τα σύνορά τους.
Τώρα, με φόντο τη δεύτερη προεδρική θητεία για τον Ντόναλντ Τραμπ, το CNN αναλύει το διακύβευμα στην παγκόσμια σκηνή, εξετάζοντας τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, την Κίνα, την Ταϊβάν, την κορεατική χερσόνησο και την Αφρική.
Ρωσία: Αβεβαιότητα για το Ουκρανικό μετριάζει την αισιοδοξία της Μόσχας για την επιστροφή Τραμπ
Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του CNN, Κλερ Σεμπάστιαν, όταν ο Τραμπ εξελέγη για πρώτη φορά το 2016, οι Ρώσοι πολιτικοί άνοιξαν κυριολεκτικά σαμπάνιες
Η Ρωσία είχε κατηγορηθεί για hacking στην Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών αρκετούς μήνες νωρίτερα. Ο Τραμπ ήταν απασχολημένος με την απόρριψη αυτών των ισχυρισμών και την αποφασιστική άρνηση να επικρίνει τη Μόσχα. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε επίσης σοβαρό ιστορικό πρόβλημα με την αντίπαλο του Τραμπ, την πρώην υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον, γι' αυτό που θεωρούσε ως ρόλο της στην υποκίνηση διαδηλώσεων στη Ρωσία το 2011.
Με απλά λόγια, για τη Ρωσία ο Τραμπ αντιπροσώπευε το «καλό» και η Κλίντον το «κακό». Μόνο που τα πράγματα δεν είναι πλέον έτσι, με φόντο τον τριετή πόλεμο στην Ουκρανία.
Τον Φεβρουάριο, ο Πούτιν ισχυρίστηκε ειρωνικά ότι θα προτιμούσε να κερδίσει ο Τζο Μπάιντεν, επειδή ήταν πιο «προβλέψιμος». Μπορεί να υπήρχε κάτι περισσότερο από ένα απλό τρολάρισμα εδώ. Παρά τη σκληρότερη ρητορική του Τραμπ απέναντι στην Ουκρανία και την ανοιχτή αντίθεση του υποψήφιου αντιπάλου του Τζέι Ντι Βανς στην αποστολή περισσότερης αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο, καθώς αυτό μάχεται κατά της ρωσικής εισβολής, δεν είναι ακόμη σαφές αν ο Τραμπ θα κόψει τη χρηματοδότηση προς την Ουκρανία.
Μέση Ανατολή: Το Ισραήλ καλωσορίζει την επιστροφή του Τραμπ
Λίγα μόλις λεπτά αφότου ο ίδιος ο Τραμπ είχε ανακηρύξει τη νίκη, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου εξέφρασε θερμά συγχαρητήρια, αποκαλώντας το εκλογικό αποτέλεσμα των ΗΠΑ «τη μεγαλύτερη επιστροφή της ιστορίας».
«Η ιστορική σας επιστροφή στον Λευκό Οίκο προσφέρει μια νέα αρχή για την Αμερική και μια ισχυρή επαναδέσμευση στη μεγάλη συμμαχία μεταξύ του Ισραήλ και της Αμερικής», δήλωσε ο Νετανιάχου στο X.
Πριν από την ψηφοφορία, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι οι Ισραηλινοί τάσσονται συντριπτικά υπέρ μιας ακόμη προεδρίας Τραμπ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν - συμπεριλαμβανομένης της αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις - θεωρείται εδώ ότι προσπάθησε να συγκρατήσει τη σκληρή στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στη Γάζα, τον Λίβανο και το Ιράν μετά τις επιθέσεις υπό την ηγεσία της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο.
Η προεδρία του Τραμπ, από την άλλη πλευρά, μνημονεύεται για μια σειρά φιλοϊσραηλινών κινήσεων, όπως η μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, η αναγνώριση της ισραηλινής κυριαρχίας στα Υψίπεδα του Γκολάν και η σκληρή στάση απέναντι στο Ιράν.
Από μια δεύτερη θητεία του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, το Ισραήλ μπορεί να ελπίζει σε ακόμη μεγαλύτερη υποστήριξη των ΗΠΑ στα στρατιωτικά του σχέδια.
Στον αντίποδα, το Ιράν, αν και επισήμως διατείνεται ότι μια νέα προεδρία Τραμπ δεν θα έχει καμία σημαντική διαφορά για την Τεχεράνη, το ενδεχόμενο μιας πιο σθεναρής υποστήριξης των ΗΠΑ προς το Ισραήλ είναι πιθανό να αποτελέσει μείζονα ανησυχία για τη χώρα αυτή.
Ευρώπη: Επιφυλακτικότητα και στάση αναμονής των Ευρωπαίων ηγετών - Μείζον ζήτημα η χρηματοδότηση του ΝΑΤΟ
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με ανταπόκριση του διπλωματικού συντάκτη Νικ Ρόμπερτσον, η Γερμανία ήταν η πρώτη, διά στόματος της υπουργού Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ, να προσδώσει έναν ήπιο τόνο σε ό,τι αφορά τη νέα έλευση Τραμπ στον Λευκό Οίκο: «Η Γερμανία θα είναι επίσης ένας στενός και αξιόπιστος σύμμαχος για τη μελλοντική αμερικανική κυβέρνηση. Αυτή είναι η προσφορά μας».
Αλλά όπως όλες οι δηλώσεις υποστήριξης που προήλθαν από Ευρωπαίους ηγέτες, η «προσφορά» υποκρύπτει βαθιές ανησυχίες ότι ο Τραμπ δεν ενδιαφέρεται για το τι σκέφτονται οι σύμμαχοί του.
Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Τραμπ υποσχέθηκε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία «σε μια μέρα», εγείροντας φόβους μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ ότι θα επιβραβεύσει την παράνομη εισβολή και την αχαλίνωτη επιθετικότητα του Πούτιν με εδαφικά κέρδη που θα ανοίξουν την όρεξη του Ρώσου προέδρου για περαιτέρω στρατιωτικές κατακτήσεις, ενδεχομένως εντός των συνόρων του ΝΑΤΟ.
Ένα άλλο ζήτημα είναι η χρηματοδότηση του ΝΑΤΟ. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένως τονίσει ότι «η Ευρώπη θα πρέπει να πληρώνει για την ασφάλειά της, αντί να περιμένει από τις Ηνωμένες Πολιτείες να τη διασώσουν».
Στο σημείο αυτό, αναμφίβολα θα υπάρξουν υπενθυμίσεις ότι από τα 190 δισεκατομμύρια δολάρια οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας που δίνουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ουκρανία, 29 δισεκατομμύρια δολάρια δαπανώνται για την αγορά αμερικανικών όπλων για τους Ουκρανούς. Εν ολίγοις, κερδίζουν και οι ΗΠΑ.
Κατά τα λοιπά, ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, φαίνεται να παίρνει παράδειγμα από το βιβλίο του προκατόχου του Γενς Στόλτενμπεργκ ως προς τη διαχείριση του Τραμπ, παίζοντας με τον εγωισμό του, καθώς συνεχάρη τον μελλοντικό ηγέτη του ισχυρότερου εταίρου της συμμαχίας των 32 πλέον κρατών, λέγοντας ότι «η ηγεσία του θα είναι και πάλι το κλειδί για να διατηρήσουμε τη συμμαχία μας ισχυρότερη».
Κίνα: Φόβοι απέναντι στον «απρόβλεπτο» χαρακτήρα του Τραμπ
Το 2020, ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ δεν συνεχάρη τον Μπάιντεν παρά μόνο δύο και πλέον εβδομάδες αφότου ο υποψήφιος των Δημοκρατικών αναδείχθηκε νικητής των αμερικανικών προεδρικών εκλογών. Ο Σι πιθανότατα δεν θα περιμένει τόσο πολύ αυτή τη φορά - και πολλοί από τους υφισταμένους του είχαν προετοιμαστεί για μια νίκη του Τραμπ για μήνες, καθώς παρακολουθούσαν την κούρσα με ένα μείγμα απορίας και αυξανόμενης ανησυχίας.
Δημόσια, καθ' όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, οι Κινέζοι αξιωματούχοι και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης είχαν κατακλύσει το κοινό με μια αφήγηση της «διακομματικής συναίνεσης» της Ουάσινγκτον για τον περιορισμό και την καταστολή της ανόδου της Κίνας - με άλλα λόγια, ότι «και οι δύο υποψήφιοι είναι εξίσου κακοί». Σε μια χώρα που είναι γνωστή για τον ολοένα και αυστηρότερο έλεγχο των μέσων ενημέρωσης, αυτό το μήνυμα εντυπώνεται βαθιά στο μυαλό πολλών ανθρώπων, μαζί με μια εικόνα που ζωγραφίζεται γι' αυτούς και αναδεικνύει την πολιτική πόλωση και τη βία στις ΗΠΑ, σε πλήρη αντίθεση με εκείνη της ενότητας και της σταθερότητας υπό τη σιδηρά πυγμή του Σι.
Για όσους όμως η ζωή ή η εργασία τους είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τις ΗΠΑ, μια δεύτερη θητεία Τραμπ φαίνεται να είναι πολύ πιο ανησυχητική. Ένα από τα συχνά ακουόμενα σημεία συζήτησης από το Πεκίνο είναι ότι το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ ωφελεί στρατηγικά την Κίνα -σε θέματα που κυμαίνονται από την Ταϊβάν έως τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας- σε σύγκριση με ένα ενιαίο μέτωπο με τους συμμάχους και τους εταίρους των ΗΠΑ που στοχεύουν στην Κίνα, το οποίο υποστηρίζουν ο Μπάιντεν και ο Χάρις.
Ωστόσο, η απρόβλεπτη συμπεριφορά που αποτελεί σήμα κατατεθέν του Τραμπ είναι το μοναδικό χαρακτηριστικό που κράτησε πολλούς Κινέζους αξιωματούχους ξύπνιους τη νύχτα και εξακολουθεί να τους στοιχειώνει, ειδικά σε έναν τόπο όπου η βεβαιότητα στην κυβέρνηση και την πολιτική είναι σχεδόν δεδομένη υπό τη μονοκομματική διακυβέρνηση. Ορισμένοι αξιωματούχοι, κατ' ιδίαν, ανησυχούσαν για την προοπτική διατάραξης ή ακόμη και πλήρους διακοπής των μόλις επαναλαμβανόμενων συνομιλιών ΗΠΑ-Κίνας - και τις συνέπειές της για τις δύο πλευρές και τον κόσμο - για θέματα που περιλαμβάνουν οικονομικές και στρατιωτικές υποθέσεις, την καταστολή της φαιντανύλης και την κλιματική αλλαγή.
Η προεκλογική ρητορική του Τραμπ για νέους δασμούς και το «μαύρα σύννεφα» σχετικά με τη μετανάστευση έχουν ταρακουνήσει τους Κινέζους εξαγωγείς και φοιτητές. Και η επικείμενη επιστροφή του στον Λευκό Οίκο έπληξε ακόμη και τους ξένους δημοσιογράφους που εδρεύουν στην Κίνα, οι οποίοι θυμούνται ακόμη την απόφαση του Τραμπ να διώξει πολλούς δημοσιογράφους των κινεζικών κρατικών μέσων ενημέρωσης από τις ΗΠΑ, εγκαινιάζοντας έναν γύρο τιμωρίας που δεν έχει πλέον αφήσει παρά ελάχιστους δημοσιογράφους στην Κίνα, για να καλύψουν αυτή την υπερδύναμη των 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Λατινική Αμερική: Μια ολόκληρη ήπειρος προετοιμάζεται για τη δεύτερη θητεία Τραμπ στον Λευκό Οίκο
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα πάντα με το CNN, η νίκη του Τραμπ φαίνεται πως θα έχει τεράστιο αντίκτυπο για τη Λατινική Αμερική.
Συντηρητικοί ηγέτες, όπως ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι και ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ Ναγίμπ Μπουκέλε, καθώς και ο Ζαΐρ Μπολσονάρου, ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας, ήταν μεταξύ των πρώτων που συνεχάρησαν τον Τραμπ και θα αισθανθούν ενθαρρυμένοι από μια τόσο πειστική νίκη.
Οι προοδευτικοί, όπως ο Κολομβιανός Γκουστάβο Πέτρο και η Μεξικανή Κλαούντια Σεϊνμπάουμ, αντιθέτως προετοιμάζονται για μια δύσκολη σχέση με τον νέο Λευκό Οίκο.
Το Μεξικό θα σηκώσει πιθανότατα το βάρος της επόμενης τετραετίας, διότι, ως ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, οι εξαγωγές του θα μπορούσαν να πληγούν σκληρά από τους δασμούς που έχει υποσχεθεί να επιβάλει ο Τραμπ: Υπενθυμίζεται ότι το πρωί της Τετάρτης το μεξικανικό πέσο έπεσε σε χαμηλό διετίας, προτού ανακάμψει μερικώς στις μετέπειτα συναλλαγές.
Η Σεϊνμπάουμ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι «δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας» και ότι οι ΗΠΑ και το Μεξικό «δεν ανταγωνίζονται μεταξύ τους», αλλά η κυβέρνησή της θα πιεστεί να έρθει γρήγορα σε καλή συμφωνία με τον Τραμπ και να υπογράψει μια συμφωνία πριν από τη χάραξη της νέας οικονομικής πολιτικής.
Μεγάλο μέρος αυτής της συμφωνίας θα στηριχθεί στο μεταναστευτικό, με το Μεξικό να καλείται να διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο στον περιορισμό των αφίξεων στα νότια σύνορα των ΗΠΑ.
Η υπόσχεση του Τραμπ να απελάσει διά της βίας εκατομμύρια μετανάστες χωρίς χαρτιά, εάν τεθεί σε ισχύ, θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφές σε ολόκληρη την περιοχή, όπου πολλές χώρες εξαρτώνται από τα εμβάσματα από τις ΗΠΑ για να ενισχύσουν τις οικονομίες τους.
Τούτου λεχθέντος, η συγκράτηση των μεταναστευτικών ροών προς τις ΗΠΑ θα παραμείνει μια τρομερή πρόκληση τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ιδίως εάν τα σχέδια του Τραμπ ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή εις βάρος των οικονομιών της υπόλοιπης αμερικανικής ηπείρου.
Τέλος, αυταρχικά καθεστώτα όπως αυτά της Βενεζουέλας και της Νικαράγουας θα μπορούσαν να δουν το όφελος μιας πιο συναλλακτικής προσέγγισης της εξωτερικής πολιτικής, με τον νέο Λευκό Οίκο να επιθυμεί δυνητικά να παραβλέψει τις αντιδημοκρατικές τους καταχρήσεις, αρκεί να αντιστραφούν οι μεταναστευτικές ροές.
