H νίκη Τραμπ θα επηρεάσει αναπόφευκτα κάθε τομέα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Τραμπ είναι εδώ - Τι σημαίνει για την Ευρώπη
AP Photo/Alex Brandon
AP Photo/Alex Brandon

Ο Τραμπ είναι εδώ - Τι σημαίνει για την Ευρώπη

H νίκη Τραμπ θα επηρεάσει αναπόφευκτα κάθε τομέα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το σόου του Τραμπ μόλις έκανε επανεκκίνηση και η Ευρώπη σίγουρα δεν μπορεί να το προσπεράσει.

Σύμφωνα με το Politico, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί προετοιμάζονται μήνες για την πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Αλλά η αλήθεια είναι πως δεν ξέρουν πραγματικά πώς θα εξελιχθούν όλα αυτά.

Για παράδειγμα, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να επιβάλει δασμούς σε κάθε ευρωπαϊκό αγαθό που εισέρχεται στις ΗΠΑ, οπότε η ΕΕ έχει λάβει υπόψιν της κάποια προληπτικά μέτρα. «Φαίνεται λογικό, αλλά αυτό λειτουργεί μόνο σε έναν κόσμο όπου ο Τραμπ δεν είναι τόσο ασταθής και παρορμητικός», σχολιάζει το Politico. 

Επίσης, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ότι θα μπορούσε να «τερματίσει» αμέσως τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Ό,τι κι αν σημαίνει λοιπόν, η έπαρσή του, έχει προεκτάσεις στην Ευρώπη. Και γι' αυτό καταναλώνει τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.

Έτσι, το μόνο σίγουρο είναι ότι η νίκη του Τραμπ θα επηρεάσει αναπόφευκτα κάθε τομέα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την τιμολόγηση των φαρμάκων έως τις πράσινες τεχνολογίες και την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Ενέργεια

Ο Τραμπ έχει συνοψίσει την ενεργειακή του πολιτική σε μία φράση: "drill, baby, drill".

Η υπόσχεσή του να ενισχύσει την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου και να στείλει περισσότερα ορυκτά καύσιμα στο εξωτερικό, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους οικολόγους, αλλά έχει κάνει και τη βιομηχανία να βλέπει μεγάλα κέρδη.

Παρά το γεγονός ότι οι αμερικανικές εξαγωγές φυσικού αερίου σημείωσαν ρεκόρ πέρυσι, ο Τραμπ θέλει να παγώσει τις άδειες για νέα έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), και σίγουρα «αυτός ο περιορισμός» σχολιάζει το Politico, δημιουργεί αβεβαιότητα για την ευρωπαϊκή αγορά.

Ορισμένοι στο στρατόπεδο του Τραμπ θέλουν να καταργήσει τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA), ο οποίος διαθέτει περισσότερα από μισό τρισεκατομμύρια δολάρια για έργα όπως η καθαρή τεχνολογία, το υδρογόνο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αυτό το πρόγραμμα, ωστόσο, έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε βασικές πολιτείες και έχει τραβήξει επιχειρήσεις μακριά από την Ευρώπη, δίνοντας στις ΗΠΑ προβάδισμα έναντι της ΕΕ σε κλάδους όπως η αιολική ενέργεια, η ηλιακή ενέργεια, τα εναλλακτικά καύσιμα και τα ηλεκτρικά οχήματα.

Συνεπώς, η κατάργησή του θα μπορούσε να αποτελέσει ευλογία για τις Βρυξέλλες, καθώς θέτουν ως στόχο τον ανταγωνισμό με την Ουάσινγκτον.

Κλίμα

Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ σημαίνει ξεκάθαρα περιβαλλοντική καταστροφή.

Για να αντιμετωπιστούν τα καταστροφικά επίπεδα υπερθέρμανσης του πλανήτη, ο κόσμος έχει πολύ λίγο χρόνο ώστε να μειώσει δραματικά τις εκπομπές. Ωστόσο, υπό τον Τραμπ - ο οποίος σχεδιάζει να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για άλλη μια φορά και να διπλασιάσει την παραγωγή ορυκτών καυσίμων - ο ρυθμός της πράσινης μετάβασης προβλέπεται να επιβραδυνθεί αντί να επιταχυνθεί. 

Με τις ΗΠΑ να είναι υπεύθυνες για περισσότερο από το ένα δέκατο της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη, οποιαδήποτε αλλαγή στην αμερικανική πολιτική σχετικά με το κλίμα έχει συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένας θερμότερος πλανήτης σημαίνει περισσότερες καταστροφές, μεταξύ άλλων και στην ΕΕ, η οποία πρέπει να προετοιμαστεί αναλόγως για χειρότερες κλιματικές επιπτώσεις. Και ορισμένοι φοβούνται ότι η νίκη του Τραμπ μπορεί να μειώσει τη δυναμική της δράσης για το κλίμα διεθνώς, κάνοντας τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού ακόμη πιο απρόσιτους. 

Εμπόριο

Το «America First» θα συνοψίσει και πάλι την προσέγγιση του Τραμπ στην πολιτική του για το εμπόριο. 

Έχει υποσχεθεί να «φέρει πίσω» τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ και να τιμωρήσει φίλους και εχθρούς, με οριζόντιους δασμούς 10% ή 20%  (και έως και 60% στα αγαθά που προέρχονται από την Κίνα), παρά τις προειδοποιήσεις των οικονομολόγων για επιζήμιο αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και υψηλότερο κόστος για τους καταναλωτές.

Η εμπορική πολιτική του Τραμπ επικεντρώνεται περισσότερο στη μείωση του σημαντικού εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ παρά στο άνοιγμα νέων ευκαιριών στην αγορά, καθώς διαμορφώνεται μέσα από τον φακό της εθνικής ασφάλειας και της γεωπολιτικής. 

Η ΕΕ απέτυχε να αξιοποιήσει την αποκλιμάκωση με την κυβέρνηση Μπάιντεν για να επιλύσει τις παρατεταμένες εμπορικές διαφορές σχετικά με τους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου, τις πράσινες επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και την αναβίωση του ανώτατου δικαστηρίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Οι ρήξεις αυτές αναμένεται να επιδεινωθούν υπό τον Τραμπ. 

Τραπεζική πολιτική 

Αν ο εκλεγμένος πρόεδρος προχωρήσει έστω και με τις μισές από τις ιδέες που έχει προβάλει στην προεκλογική του εκστρατεία, θα επέλθει σοβαρή καταστροφή στην ευρωπαϊκή οικονομία. Αναλυτές της Goldman Sachs δήλωσαν ότι το ευρώ θα μπορούσε να υποχωρήσει έως και 10% έναντι του δολαρίου, εάν η νέα κυβέρνηση θέσει σε ισχύ το οριζόντιο σχέδιο δασμών, ενώ τα κέρδη μιας ομάδας των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εταιρειών θα μπορούσαν να μειωθούν κατά περισσότερο από 5% το επόμενο έτος.

Ο Τραμπ έχει ζητήσει ρητά περισσότερη παρέμβαση του Λευκού Οίκου στη λειτουργία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ -της κεντρικής τράπεζας της Αμερικής. Αυτό θα μπορούσε να έχει τεράστιες επιπτώσεις στη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και στη συνεχιζόμενη κυριαρχία του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.

Λιγότερο άμεσα, αλλά όχι λιγότερο επιδραστικά, είναι τα σχέδια για την απέλαση εκατομμυρίων μεταναστών χωρίς χαρτιά, κάτι που θα μπορούσε να μεταφραστεί σε υψηλότερα αμερικανικά επιτόκια και να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθήσει, επηρεάζοντας την ήδη κλονισμένη οικονομική ανάκαμψη.

Βιωσιμότητα

Οι Βρυξέλλες δεν θα εκπλαγούν από το γεγονός ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είναι οπαδός της πράσινης πολιτικής.

Ενώ η κυβέρνηση Τραμπ πιθανώς δεν θα επηρεάσει τη ρύθμιση κανόνων των Βρυξελλών για τα πράσινα ζητήματα, η εχθρική στάση του Τραμπ για την περιβαλλοντική πολιτική θα διευρύνει το χάσμα μεταξύ των δύο μπλοκ στη διεθνή σκηνή και θα βλάψει τις φιλοδοξίες της ΕΕ να προωθήσει την πολυμερή συνεργασία.

Επί Μπάιντεν, οι προσπάθειες να ανατεθεί στις αμερικανικές επιχειρήσεις να αναφέρουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα είχαν ήδη καθυστερήσει, ματαιώνοντας τις ελπίδες των Βρυξελλών να δημιουργήσουν παγκόσμια πρότυπα, ώστε οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη να μην αισθάνονται άδικα επιβαρυμένες. Υπό τον Τραμπ. Υπό τον Τραμπ, οι Βρυξέλλες μπορούν να αποχαιρετήσουν αυτό το όνειρο. 

Μπαίνοντας για δεύτερη φορά στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να αρχίσει να υπαναχωρεί από τις διεθνείς δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι Η.Π.Α. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αντιτίθεται σθεναρά στην υποστηριζόμενη από τις Η.Π.Α. πρόταση για τον περιορισμό της παραγωγής πλαστικών στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για μια παγκόσμια συνθήκη για τα πλαστικά. Αυτό θα μπορούσε να συντρίψει τις ελπίδες της ΕΕ για αμερικανική υποστήριξη στον τελικό γύρο των συνομιλιών αργότερα αυτό το μήνα.

Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες

Η νίκη του Τραμπ θα θέσει σε εγρήγορση τα «δόντια» των παγκόσμιων ρυθμιστικών αρχών του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Πολλοί παγκόσμιοι κανόνες που αποσκοπούν στην αποτροπή μιας νέας παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης καταρτίζονται σε διεθνείς οργανισμούς όπως το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, η IOSCO και η Επιτροπή Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας - όλοι τους θα μπορούσαν να απειληθούν από μία μη συνεργάσιμη Αμερική. 

Βραχυπρόθεσμα, η νίκη του Τραμπ μοιάζει με απειλή για την παγκόσμια ανάπτυξη των κανόνων τραπεζικού κεφαλαίου, οι οποίοι καταρτίστηκαν μετά την κρίση του 2007-2008 για να διασφαλιστεί ότι οι δανειστές διαθέτουν επαρκή αποθέματα για να αντιμετωπίσουν οικονομικά σοκ.

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη αλλάξει τα σχέδιά τους και έχουν αναβάλει την εφαρμογή των παγκόσμιων κανόνων μετά από έντονη άσκηση πίεσης από τον τραπεζικό κλάδο και τώρα θα μπορούσαν κάλλιστα να καταργήσουν τους κανόνες συνολικά, προκαλώντας φόβους για χρηματοπιστωτική αστάθεια. 

Όμως η Wall Street είναι πιθανό να είναι ευχαριστημένη με τις οικονομικές πολιτικές του Τραμπ , οι οποίες ενισχύουν τη μεταποίηση και χαλαρώνουν τους κανονισμούς, ιδίως όσον αφορά τον ανταγωνισμό.

Υγεία

Υπάρχει ο φόβος ότι ο Τραμπ θα αποχωρήσει και πάλι από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ο Μπάιντεν ανέτρεψε την προηγούμενη αποχώρηση του Τραμπ την πρώτη ημέρα της θητείας του). Και καθώς οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του οργανισμού του ΟΗΕ, η αποχώρησή τους θα είχε τεράστιο αντίκτυπο στην παγκόσμια υγεία.

Και φυσικά οι αμβλώσεις είναι ένα από τα κορυφαία ζητήματα που απασχολούν τον Τραμπ, αφού προσπαθεί μανιωδώς να ανατρέψει το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση και έχει δηλώσει ότι θα ασκήσει βέτο σε μια ομοσπονδιακή απαγόρευση, αφήνοντας την εξουσία στις πολιτείες σχετικά με τον βαθμό στον οποίο επιτρέπεται ή όχι η άμβλωση.

Βιομηχανία - Ναυτιλία 

Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ είναι πολύ πιθανό να πλήξει τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες.

«Θέλω οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες να γίνουν αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες», δήλωσε πρόσφατα ο Τραμπ στους υποστηρικτές του, υποσχόμενος «τους χαμηλότερους φόρους, το χαμηλότερο ενεργειακό κόστος και το χαμηλότερο ρυθμιστικό βάρος» για τις αυτοκινητοβιομηχανίες που θα επιλέξουν να μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ και «έναν πολύ σημαντικό δασμό» για τις υπόλοιπες.

Οι Ρεπουμπλικάνοι υποσχέθηκαν επίσης να ακυρώσουν την εντολή του Μπάιντεν για τα ηλεκτρικά οχήματα, η οποία αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι τα μισά από τα νέα αυτοκίνητα και φορτηγά που θα πωλούνται το 2030, θα είναι μηδενικών εκπομπών.

Η επανεκλογή του Τραμπ θα μπορούσε επίσης να σημάνει άσχημα νέα για την Airbus και τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό τομέα αεροσκαφών, με ένα πιθανό κύμα προστατευτισμού στον τομέα της αεροδιαστημικής με στόχο τη διάσωση της Boeing από τα ταραγμένα νερά. Μένει επίσης να δούμε αν ο Τραμπ θα διατηρήσει τον σκεπτικισμό του για τις πολιτικές πράσινης τεχνολογίας ή θα συνεχίσει να επιδοτεί τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα, τα οποία ωφελήθηκαν μαζικά από τις φορολογικές περικοπές της κυβέρνησης Μπάιντεν υπό τον IRA.

Όσον αφορά τη ναυτιλία, η οποία είναι περισσότερο εκτεθειμένη στις αρνητικές επιπτώσεις των δασμών, ο κλάδος θα παρακολουθεί στενά κάθε τύπο εμπορικού πολέμου που μπορεί να ξεκινήσει μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ.

Άμυνα

Μια νίκη του Τραμπ σημαίνει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον -ή τουλάχιστον πολύ λιγότερο- να βασίζεται στις ΗΠΑ για την άμυνα και την ασφάλειά της. Ο Τραμπ απείλησε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του να εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ και έχει επανειλημμένα δηλώσει στην προεκλογική του εκστρατεία ότι η Ουάσινγκτον δεν θα σώσει τους συμμάχους που δεν επενδύουν αρκετά στον στρατό της σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης. 

Κατά κάποιον τρόπο, αυτό μπορεί να είναι μια «μεταμφιεσμένη» ευλογία για την ΕΕ, αναγκάζοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να συνεργαστούν στενότερα και να λάβουν τολμηρές αποφάσεις - όπως η συμφωνία για κοινό δανεισμό για την ενίσχυση της αμυντικής τους βιομηχανίας. 

Από την άλλη πλευρά, μπορεί να δούμε τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια μιας κυβέρνησης Τραμπ για να διασφαλίσουν ότι η Ουάσινγκτον θα συνεχίσει να ενδιαφέρεται για την ασφάλειά τους.

Η νίκη του Τραμπ ακόμη, θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία και την πίεση προς το Κίεβο να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ακόμη και αν οι όροι είναι πιο ευνοϊκοί για τη Μόσχα. 

Τεχνολογία

Υπό τον Μπάιντεν, η ΕΕ είχε συνομιλίες με τις ΗΠΑ για την τεχνολογία. Η νίκη του Τραμπ θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό, καθώς θα σήμαινε το τέλος του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΗΠΑ-ΕΕ, της εξαμηνιαίας διατλαντικής πολιτικής συνάντησης που ιδρύθηκε το 2021, όπου οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα συζητούσαν την τεχνολογική πολιτική και θα συντονίζονταν σε θέματα όπως οι ημιαγωγοί και τα πρότυπα τεχνητής νοημοσύνης. Η κατάρρευση ενός τέτοιου διπλωματικού παρακαμπτήριου καναλιού θα μπορούσε να έρθει τη στιγμή που η διεθνής ευθυγράμμιση για τη διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης χρειάζεται περισσότερο. 

Μια άλλη επιβάρυνση είναι φυσικά η σχέση του Τραμπ με τον Ίλον Μασκ, ο οποίος έχει γίνει μεγάλος υποστηρικτής του Τραμπ.

Εάν η ΕΕ επιβάλει πρόστιμο στη X για παραβιάσεις του εγχειριδίου κανόνων του "block" για τον έλεγχο του περιεχομένου, η σχέση μεταξύ Τραμπ και Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα μπορούσε να «χαλάσει» πολύ γρήγορα και να αναζωπυρώσει τη γνωστή αφήγηση ότι η ΕΕ προσπαθεί μόνο να «ρίξει τις αμερικανικές εταιρείες μεγάλης τεχνολογίας». 

Κυβερνοασφάλεια

Ο μεγαλύτερος αντίκτυπος μιας νίκης του Τραμπ στην κυβερνοασφάλεια είναι ότι η κυβέρνησή του θα μπορούσε να αφαιρέσει τις ισραηλινές εταιρείες κατασκοπευτικού λογισμικού από τον αμερικανικό κατάλογο με τις εταιρίες που θεωρούνται ανησυχητικές για την εθνική ασφάλεια. Ορισμένες από αυτές, όπως η NSO Group, έχουν ήδη ασκήσει πιέσεις στους Ρεπουμπλικάνους.

Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να εγκαταλείψουν τις υπό αμερικανική ηγεσία διεθνείς προσπάθειες για την πάταξη της διάδοσης και της κατάχρησης του εμπορικού κατασκοπευτικού λογισμικού, γεγονός που θα είχε αντίκτυπο στις παγκόσμιες προσπάθειες για τον περιορισμό των παρακολουθήσεων. 

Οποιαδήποτε απομάκρυνση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ υπό τον Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις δυνατότητες της δυτικής συμμαχίας στον κυβερνοχώρο.