Σε βασικό δυνητικό εταίρο για την ανασυγκρότηση της ευρωπαϊκής ασφάλειας έχει εξελιχθεί η Τουρκία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις διπλωματών και αναλυτών, τη στιγμή που η Ευρώπη προσπαθεί να ενισχύσει την άμυνά της και να βρει εγγυήσεις για την Ουκρανία, με φόντο την επικείμενη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που ζητούν οι ΗΠΑ.
Όπως σχολιάζει το Reuters, οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναστατωθεί από το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο έχει ανατρέψει την έως τώρα πολιτική της Ουάσινγκτον, έχει σταματήσει την απομόνωση της Ρωσίας, έχει ασκήσει πίεση στο Κίεβο μετά τις καταστροφικές συνομιλίες με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και έχει θέσει σε κίνδυνο τις διατλαντικές σχέσεις.
Συγκεκριμένα, οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η πίεση των Ευρωπαίων να διατηρήσουν τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ουκρανίας και να συμφωνήσουν σε εγγυήσεις ασφαλείας, ενισχύοντας παράλληλα τη δική της άμυνα χωρίς την Ουάσιγκτον, έχει δημιουργήσει μια ευκαιρία για την Τουρκία να εμβαθύνει τους δεσμούς της με την Ευρώπη, παρά τις παρατεταμένες διαφωνίες σχετικά με το κράτος δικαίου, τα θαλάσσια ζητήματα με την Ελλάδα και την Κύπρο και την επί μακρόν αδιέξοδη υποψηφιότητα της Άγκυρας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα.
«Οι ευρωπαϊκές χώρες που πίστευαν ότι είχαν την πολυτέλεια να αποκλείουν την Τουρκία μέχρι σήμερα, βλέπουν τώρα ότι δεν μπορούν πλέον να αποκλείσουν την Τουρκία» υποστήριξε ο Σινάν Ουλγκέν, πρώην Τούρκος διπλωμάτης και διευθυντής του Κέντρου Μελετών Οικονομικής και Εξωτερικής Πολιτικής (EDAM).
Μάλιστα, μιλώντας μετά τις συνομιλίες με τον Ερντογάν στην Άγκυρα την Τετάρτη, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε ότι έφερε μια «σαφή πρόταση για την Τουρκία να αναλάβει τη μεγαλύτερη δυνατή συνυπευθυνότητα» για την ειρήνη στην Ουκρανία και την περιφερειακή σταθερότητα.
Ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε ότι η Τουρκία έχει «πολύ σημαντικές απόψεις» σχετικά με το τι χρειάζεται για την ειρήνη στην Ουκρανία.
«Ο Ερντογάν είχε καταφέρει να εξισορροπήσει τη σχέση του με τον Ζελένσκι και τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν κατά τη διάρκεια του πολέμου», δήλωσε ο διπλωμάτης, προσθέτοντας ότι «οπότε είναι λογικό να τον έχουμε μαζί μας».
Υπενθυμίζεται ότι, η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της συμμαχίας. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να παράγει τα δικά της αεροσκάφη, άρματα μάχης και αεροπλανοφόρα και πουλάει οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη παγκοσμίως, μεταξύ άλλων και στην Ουκρανία. Οι εξαγωγές της αμυντικής βιομηχανίας της ανήλθαν σε 7,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024.
«Η Ευρώπη πρέπει να συμπεριλάβει την Τουρκία στην αναδιάρθρωση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας»
Σε μια «θύελλα» συνομιλιών και αποφάσεων μετά την επιστροφή του Τραμπ τον Ιανουάριο, πολλά ευρωπαϊκά έθνη συζήτησαν τη δημιουργία ενός «συνασπισμού των προθύμων» για να βοηθήσουν την Ουκρανία.
Η Γαλλία προσφέρθηκε να εξετάσει το ενδεχόμενο επέκτασης της πυρηνικής της ομπρέλας στους συμμάχους. Ο Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσαν ότι η Ευρώπη πρέπει να συμπεριλάβει την Τουρκία στην αναδιάρθρωση της αρχιτεκτονικής ασφαλείας της με «βιώσιμο και αποτρεπτικό» τρόπο.
Τούρκος αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του, δήλωσε ότι δεν υπάρχουν ακόμη σαφή σχέδια σχετικά με μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας ή την πιθανή συμβολή της Τουρκίας σε αυτήν, αλλά ορισμένα βήματα θα μπορούσαν να προωθήσουν τη συνεργασία.
«Αντί να συμπεριλαμβάνουμε την Τουρκία σε σχέδια με τρόπο "α λα καρτ", θα ήταν πιο λογικό (για την Ευρώπη) να επιδιώξει συνεργασίες με έναν πιο ολιστικό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορούν να ξεκινήσουν συμπεριλαμβάνοντας την Τουρκία στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης», δήλωσε ο αξιωματούχος στο Reuters, αναφερόμενος σε μια πρωτοβουλία της ΕΕ που υποστηρίζει την Ουκρανία.
Τέλος, αξιωματούχος του τουρκικού υπουργείου Άμυνας δήλωσε ότι η Άγκυρα και η Ευρώπη έχουν κοινά συμφέροντα, από την καταπολέμηση της τρομοκρατίας έως τη μετανάστευση, και ότι η πλήρης συμμετοχή της Τουρκίας στις αμυντικές προσπάθειες της ΕΕ είναι κρίσιμη για να είναι η Ευρώπη παγκόσμιος παράγοντας, προσθέτοντας ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει ό,τι μπορεί για να συμβάλει στη διαμόρφωση του νέου πλαισίου ασφαλείας.
Παρά το παράθυρο ευκαιρίας, οι αναλυτές λένε ότι η στάση της Τουρκίας έναντι της Ρωσίας παραμένει μια πρόκληση, καθώς η Άγκυρα αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία και εξακολουθεί να μοιράζεται ισχυρούς δεσμούς στον τομέα της ενέργειας, του τουρισμού και του εμπορίου με τη Ρωσία.
«Το θεμελιώδες ερώτημα που θα τεθεί ενώπιον της Τουρκίας είναι το ζήτημα των δεσμών με τη Ρωσία, διότι η ουσία του ευρωπαϊκού πλαισίου ασφαλείας ξεκινάει από τη θεώρηση της Ρωσίας ως απειλή», δήλωσε ο Ούλγκεν, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα πρέπει να επιλέξει πλευρά και θέση για τη Ρωσία, ώστε να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στην ασφάλεια.
