Εκατοντάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι που εργάζονταν στα προγράμματα πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ απολύθηκαν αιφνιδίως στο πλαίσιο περικοπών στο ομοσπονδιακό κράτος από το υπερυπουργείο DOGE του οποίου προΐσταται ο Ίλον Μασκ, και επί του παρόντος καταβάλλονται προσπάθειες να γίνει επαναφορά στις θέσεις εργασίας τους. Η απόλυση των υπαλλήλων προκάλεσε αναστάτωση και έντονες αντιδράσεις, και αναθεωρήθηκε με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας κρίσιμων τομέων της εθνικής ασφάλειας.
Τα παραπάνω αναφέρει το AP, όπου και μίλησαν τρεις Αμερικανοί αξιωματούχοι υπό καθεστώς ανωνυμίας λόγω φόβου για αντίποινα, κάνοντας λόγο για έως και 350 απολύσεις εργαζομένων της Διοίκησης Εθνικής Πυρηνικής Ασφάλειας (NNSA), το βράδυ της Πέμπτης. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα έχασαν την πρόσβαση στους λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τους πριν καν ενημερωθούν για την απόλυσή τους, ενώ όταν επιχείρησαν την επόμενη ημέρα να εισέλθουν στους χώρους εργασίας τους, διαπίστωσαν ότι τα γραφεία τους είχαν κλειδωθεί.
Σημειωτέον ότι η αβεβαιότητα που προκάλεσε η απόφαση της DOGE να προχωρήσει σε απολύσεις, ακόμη και προσωρινές, έχει επιδράσει αρνητικά στο ηθικό των εργαζομένων. Ορισμένοι από τους υπαλλήλους που επανεντάχθηκαν δεν απάντησαν στα τηλεφωνήματα της υπηρεσίας τους, ενώ άλλοι εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν θα επιστρέψουν, φοβούμενοι νέες, αιφνίδιες περικοπές.
Πυρηνικά προγράμματα
Το πρόβλημα που προέκυψε έπειτα από τις απολύσεις είναι ιδιαίτερα σοβαρό, δεδομένου ότι πολλοί από τους απολυθέντες είχαν πολυετή εμπειρία στον τομέα των πυρηνικών προγραμμάτων. Η υπηρεσία ήδη έχει χάσει σημαντική θεσμική γνώση λόγω ενός κύματος συνταξιοδοτήσεων τα τελευταία χρόνια, τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού πυρηνικών όπλων, ύψους 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την ανάπτυξη νέων βαλλιστικών πυραύλων, βομβαρδιστικών stealth και εκσυγχρονισμένων κεφαλών για πυρηνικά υποβρύχια.
Ο Έντουιν Λάιμαν, διευθυντής ασφαλείας πυρηνικής ενέργειας στην Ένωση Επιστημόνων, εξέφρασε την ανησυχία του: «Η αναταραχή που προκαλείται από τέτοιες κινήσεις στέλνει σαφές μήνυμα στους αντιπάλους των ΗΠΑ: υπάρχει τρόπος να αποσταθεροποιηθεί το σύστημα εθνικής ασφάλειας. Αυτό μόνο να τους ωφελήσει μπορεί.»
Το εργοστάσιο Pantex
Περικοπές που άγγιξαν το 30% του προσωπικού του καταγράφηκαν για το εργοστάσιο Pantex κοντά στο Amarillo του Τέξας. Οι υπάλληλοι του Pantex ασχολούνται με τη συναρμολόγηση πυρηνικών κεφαλών, μια από τις πιο κρίσιμες και ευαίσθητες αποστολές στο πλαίσιο των πυρηνικών προγραμμάτων, που απαιτεί ανώτατο επίπεδο διαβάθμισης ασφαλείας.
Οι συγκεκριμένες απολύσεις εντάσσονταν σε μια ευρύτερη εκστρατεία περικοπών που υλοποιήθηκε από την ομάδα DOGE στο Υπουργείο Ενέργειας, η οποία είχε στόχο τη μείωση κατά 2.000 θέσεις εργασίας. «Οι άνθρωποι της DOGE εμφανίζονται χωρίς καμία γνώση για τις αρμοδιότητες αυτών των υπηρεσιών», σχολίασε ο Ντάριλ Κίμπαλ, εκτελεστικός διευθυντής της Ένωσης Ελέγχου Όπλων. «Φαίνεται να αγνοούν ότι πρόκειται για το υπουργείο πυρηνικών όπλων πολύ περισσότερο από ό,τι για το υπουργείο ενέργειας».
Ανάκληση απολύσεων και επιπτώσεις
Υπόμνημα με το οποίο ανέστειλε τις απολύσεις για όλους τους υπαλλήλους εκτός από 28, εξέδωσε αργά το βράδυ της Παρασκευής η εκτελούσα χρέη διευθύντριας του NNSA, Τερέσα Ρόμπινς. «Η παρούσα επιστολή αποτελεί επίσημη ειδοποίηση ότι η απόφαση απόλυσής σας που εκδόθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2025, ανακαλείται με άμεση ισχύ», ανέφερε το έγγραφο, το οποίο περιήλθε στην κατοχή του Associated Press.
Αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, η διοίκηση Τραμπ προσανατολίζεται στη διασφάλιση της ομαλής επιστροφής των υπαλλήλων που εργάζονταν σε τομείς υψηλής προτεραιότητας, όπως η ασφάλεια των πυρηνικών όπλων και η διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων.
Εύλογο είναι οι απολύσεις να επηρέασαν το προσωπικό που ασχολείται άμεσα με τα προγράμματα πυρηνικών όπλων καθώς και υπαλλήλους που διαχειρίζονται πυρηνικά απόβλητα και διασφαλίζουν την ασφάλεια των κοινοτήτων γύρω από κρίσιμες εγκαταστάσεις. Μεταξύ των περιοχών που πλήττονται είναι το Εθνικό Εργαστήριο Savannah River στη Νότια Καρολίνα, ο Πυρηνικός Χώρος Hanford στην Ουάσιγκτον, όπου εργαζόμενοι επιβλέπουν 177 δεξαμενές ραδιενεργών αποβλήτων, καθώς και η Οικολογική Ζώνη Oak Ridge στο Τενεσί, όπου πραγματοποιήθηκε μέρος των πειραμάτων του Manhattan Project.
Η βουλευτής του Οχάιο, Μάρσι Κάπτουρ, και η γερουσιαστής της Ουάσιγκτον, Πάτι Μάρεϊ, χαρακτήρισαν τις απολύσεις «εντελώς αναίσθητες και επικίνδυνες», προειδοποιώντας για τις πιθανές επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια.
