Θα τολμούσε ποτέ ο Erdogan, παρά τις απειλές του, να δώσει εντολή στον στρατό του να χτυπήσει τους Αμερικανούς που στρατοπεδεύουν στην κουρδική πόλη Μανμπίτζ; Μάλλον απίθανο. Θα έφτανε ποτέ στο σημείο ο Trump (και κυρίως οι επιτελείς του στο Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ) να διατάξει ένα καίριο πλήγμα κατά των τουρκικών δυνάμεων που έχουν εισβάλει στη Συρία; Εξαιρετικά δύσκολο.
Θα έδινε ποτέ εντολή ο Assad στις δυνάμεις του να εισέλθουν στην περιοχή όπου εδώ και ένα μήνα συγκρούονται Τούρκοι και Κούρδοι εάν δεν είχε εξασφαλίσει το πράσινο φως από τον μεγάλο προστάτη του, τον Putin; Ούτε κατά διάνοια. Μήπως, όμως, ο «σουλτάνος» δεν διστάσει να στρέψει τα όπλα του εναντίον των κυβερνητικών συριακών δυνάμεων, έστω κι αν γνωρίζει ότι έτσι θα γνωρίσει την μήνιν του «τσάρου»; Χλωμό μοιάζει...
Όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς μετά από όλα αυτά, η Συρία έχει μετατραπεί σε μια γεωπολιτική σκακιέρα στην οποία γίνονται παράτολμες κινήσεις και θανάσιμες μπλόφες. Ένα πεδίο βολής και συγκρούσεων στο οποίο λέγονται πολλά που δεν γίνονται και γίνονται εξίσου πολλά που δεν λέγονται. Η ουσία, ωστόσο, είναι ότι από όλες αυτές τις συγκρούσεις, τις κινήσεις και τις μπλόφες, μέχρι στιγμής υπάρχει ένας ξεκάθαρος νικητής: η Ρωσία του Vladimir Putin.
Η αρχή έγινε πριν από δυόμιση περίπου χρόνια, όταν ο «τσάρος» έδωσε την εντολή στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία, το καθεστώς της Δαμασκού βρισκόταν στα όρια της κατάρρευσης και ο Assad κινδύνευε να έχει την τύχη του Muammar Gaddafi και του Saddam Houssein. Όπως είναι γνωστό, πλέον, με την αποφασιστική βοήθεια και του Ιράν, όλα αυτά άλλαξαν μέσα σε μερικούς μήνες και σήμερα ο Assad έχει φτάσει να ελέγχει το 50% περίπου της επικράτειας της πρώην ενιαίας Συρίας -με το υπόλοιπο να ελέγχεται κατά το ήμισυ από τους Κούρδους και τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), που έχουν ως βασικό τους υποστηρικτή τις Ηνωμένες Πολιτείες και κατά το υπόλοιπο από την αντιπολίτευση του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA), που στηρίζεται από την Άγκυρα και στις τάξεις της έχει πολλούς πρώην τζιχαντιστές.
Με βάση τα παραπάνω, είναι πολύ πιθανό με την τελευταία του κίνηση ο Putin να επιδίωξε να κάνει ματ σε δύο μέτωπα. Αφενός, να «αρπάξει» τους Κούρδους από την αγκαλιά των Αμερικανών, προσφέροντάς τους τη βοήθεια και τις εγγυήσεις που αυτοί δεν μπορούσαν να τους δώσουν, φοβούμενοι ότι θα έρθουν σε κατά μέτωπο σύγκρουση με τη σύμμαχό τους στο ΝΑΤΟ, διακινδυνεύοντας να χάσουν οριστικά το στρατηγικής σημασίας τουρκικό «οικόπεδο». Και αφετέρου, να ξεκαθαρίσει στον Erdogan (με τον οποίο είχε τη Δευτέρα μια... έντονη τηλεφωνική επικοινωνία) ότι η αναμεταξύ τους συμμαχία, η οποία δείχνει να οικοδομείται τους τελευταίους μήνες, θα έχει το πλαίσιο και τα όρια που θα καθορίζει η Μόσχα -η οποία, μάλιστα, διατηρεί το δικαίωμα να τα αλλάζει κάθε φορά, χωρίς πρότερη ειδοποίηση.
Εάν πετύχει η κίνηση του Putin -που παράλληλα συνιστά μια μεγάλη μπλόφα, καθώς ούτε και ο ίδιος δεν έχει δυνατότητα ή πρόθεση να τα βάλει με όλους ταυτόχρονα, απλώς εκμεταλλεύεται άριστα τις αντιθέσεις τους- τότε θα έχει διασφαλίσει τον έλεγχο ακόμη μεγαλύτερου τμήματος της Συρίας με τοποτηρητή τον Assad, «κονταίνοντας» τις φιλοδοξίες του Erdogan. Καθώς δε, ανάμεσα σε όλα τα άλλα, υπάρχει και η πρόκληση των ενεργειακών αποθεμάτων και των αγωγών, που βρίσκονται κυρίως σε περιοχές που ελέγχουν οι Κούρδοι και θέλουν πάση θυσία να διαφεντεύουν οι ΗΠΑ, η σύγκρουση θα έχει συνέχεια.
Εξάλλου, η (ανεπιβεβαίωτη επισήμως...) «εκτέλεση» από τους Αμερικανούς, την περασμένη εβδομάδα, μερικών δεκάδων (ή εκατοντάδων) Ρώσων μισθοφόρων που πολεμούσαν στο πλευρό του Assad μόνο τυχαία δεν ήταν.
Γιώργος Παυλόπουλος
Mikhail Klimentyev/Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP
