Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει άλλη μια προεδρική θητεία, έχει όμως μπροστά του δύο εμπόδια: Το Σύνταγμα που δεν του επιτρέπει να είναι ξανά υποψήφιος, όμως του προσφέρει ένα «παραθυράκι» για να το επιτύχει, και τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, που δηλώνει «παρών» και για τον οποίο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι ο μόνος υποψήφιος που θα μπορούσε να απειλήσει την εξουσία του.
Αυτό που συμβαίνει το τελευταίο διάστημα είναι μία μαζική κινητοποίηση όλων των κρατικών, δικαστικών, πολιτικών μηχανισμών για να εμποδίσουν τον Ιμάμογλου να είναι υποψήφιος και να αποδομηθεί ηθικά και πολιτικά το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) στο οποίο ανήκει.
Η τελευταία από μία σειρά πολιτικών μηχανορραφιών εις βάρος του επικεφαλής του μητροπολιτικού δήμου της Κωνσταντινούπολης αφορά το πτυχίο του από τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. Ο Ιμάμογλου βρίσκεται αντιμέτωπος με την κατηγορία της «πλαστογραφίας επίσημων εγγράφων» με βάση έκθεση που συνέταξε το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης (YΟK) της Τουρκίας, σύμφωνα με την οποία η μετεγγραφή του στο Πανεπιστήμιο Κωνσταντινούπολης, πριν από 35 χρόνια, δεν ήταν νόμιμη, καθώς αυτή φέρεται να έγινε από μη αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο στην κατεχόμενη Κύπρο.
Προφανής στόχος εδώ είναι να αποκλειστεί ο Εκρέμ Ιμάμογλου από τις προεδρικές εκλογές, δεδομένου ότι για να είναι υποψήφιος απαιτείται πανεπιστημιακό πτυχίο. Εάν οι εισαγγελικές διώξεις που έχουν ήδη προηγηθεί δεν οδηγήσουν σε φυλάκιση και στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, το άλλο σχέδιο προβλέπει να του αφαιρεθεί το πτυχίο. Έτσι, όχι μόνο δεν θα μπορεί να είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές, αλλά θα καταδικαστεί και για πλαστογραφία και πιθανότατα, όπως τουλάχιστον υποστήριξε στέλεχος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), θα πρέπει επίσης να υπηρετήσει το υπόλοιπο της στρατιωτικής του θητείας ως οπλίτης, καθώς θα του αφαιρεθεί αναδρομικά το δικαίωμα της βραχυχρόνιας θητείας που είχε ως πτυχιούχος.
Πριν από τη συγκεκριμένη εισαγγελική έρευνα, ο Ιμάμογλου ήταν ήδη αντιμέτωπος με ένα μπαράζ διώξεων. Οι ποινές φυλάκισης που ζητούν οι εισαγγελείς γι' αυτές τις υποθέσεις ξεπερνούν συνολικά τα 23 χρόνια, ενώ σε πέντε περιπτώσεις η καταδίκη του θα ισοδυναμεί με στέρηση τους δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι, δηλαδή θα καθαιρεθεί από δήμαρχος και δε θα μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος.
Αφορμή για μία από τις πιο πρόσφατες ποινικές διώξεις στάθηκαν οι δηλώσεις του σε συνέντευξη Τύπου, επειδή είπε ότι σε στις δικαστικές υποθέσεις που τον αφορούν διορίζεται μονίμως ως εμπειρογνώμονας το ίδιο πρόσωπο, το οποίο παρουσιάζει στο ακροατήριο επιλεκτικά στοιχεία ώστε να επιβαρύνεται η θέση του ιδίου ως κατηγορούμενου, παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία εξ αρχής ήταν υπέρ του. Ο Ιμάμογλου κατηγορείται στη συγκεκριμένη υπόθεση ότι στοχοποίησε δημόσια τον εμπειρογνώμονα και με αυτόν τον τρόπο αποπειράθηκε να επηρεάσει το δικαστήριο, παρεμποδίζοντας το έργο της Δικαιοσύνης για μία δίκαιη δίκη.
Στις 11 Απριλίου, ο Εκρέμ Ιμάμογλου θα καθίσει επίσης στο εδώλιο του κατηγορουμένου για μία άλλη υπόθεση, αντιμέτωπος με ποινή φυλάκισης έως επτά χρόνια και τέσσερις μήνες, έκπτωσή του από τα δημόσια αξιώματα που κατέχει και στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για δηλώσεις του, στις 20 Ιανουαρίου, που αφορούσαν αυτή τη φορά έναν εισαγγελέα, ο οποίος χειρίζεται δικαστικές υποθέσεις εις βάρος πολιτικών στελεχών της αντιπολίτευσης και η συμβολή του σε αυτές, ως δικαστή αρχικά και εισαγγελέα στη συνέχεια, ήταν αποφασιστικής σημασίας. Ο εισαγγελέας καταγγέλλεται επίσης από την αντιπολίτευση για σχέσεις με την κυβέρνηση, καθώς στο παρελθόν συμμετείχε σε αυτήν από τη θέση του υφυπουργού Δικαιοσύνης. Ο πρόεδρος του CHP, Οζγκιούρ Οζέλ, τον έχει χαρακτηρίσει «πλανόδια γκιλοτίνα».
Από το 2019 έως σήμερα ο Εκρέμ Ιμάμογλου αντιμετώπισε συνολικά οκτώ εισαγγελικές έρευνες, εκ των οποίων οι πέντε κατέληξαν σε δίκη και οι τρεις βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ανάκρισης. Οι τρεις μάλιστα από αυτές τις υποθέσεις προέκυψαν διαδοχικά μέσα στον πρώτο ενάμιση μήνα του 2025.
Εις βάρος του ήδη εκκρεμεί από το 2022 η επικύρωση της πρωτόδικης καταδικαστικής απόφασης για φυλάκιση δύο ετών, επτά μηνών και 15 ημερών, επειδή το 2019 χαρακτήρισε «ανόητους» τα μέλη του Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής που δεν επικύρωσαν τη νίκη του στον δήμο της Κωνσταντινούπολης, με αποτέλεσμα να επαναληφθούν οι εκλογές τις οποίες επίσης κέρδισε. Ο ίδιος και το κόμμα του καταγγέλλουν ότι η καθυστέρηση της επικύρωσης απόφασης, ή της αναίρεσής της, από το ακυρωτικό δικαστήριο έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκεται υπό διαρκή πολιτική ομηρεία.
Οι δικαστική πολιορκία του Ιμάμογλου πλαισιώνεται παράλληλα από καθαιρέσεις εκλεγμένων δημάρχων και δημοτικών συμβούλων του CHP -και του συνεργαζόμενου σε τοπικό επίπεδο φιλοκουρδικού κόμματος DEM- σε περιφερειακούς δήμους που υπάγονται στον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης. Τρεις δήμαρχοι του CHP μέχρι στιγμής καθαιρέθηκαν· ο δήμαρχος του Εσένγιουρτ, του μεγαλύτερου περιφερειακού δήμου της χώρας, με την κατηγορία για σχέσεις με τρομοκρατική οργάνωση, δηλαδή το κουρδικό ΡΚΚ, και οι δήμαρχοι των περιφερειών Μπεσίκτας και Μπέικοζ, με κατηγορίες για διαφθορά, ενώ καθαιρέθηκαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη εννέα δημοτικοί σύμβουλοι που εξελέγησαν με την υποστήριξη του CHP και του DEM σε άλλους εννέα δήμους της μητροπολιτικής περιοχής της Κωνσταντινούπολης, κατηγορούμενοι για σχέσεις με το ΡΚΚ.
Την ίδια ώρα στο μικροσκόπιο του εισαγγελέα βρίσκεται και το ίδιο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έχοντας μάλιστα δώσει τη λαβή για την εξέλιξη αυτή ο ίδιο ο τέως πρόεδρός του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Δίνοντας συνέχεια στην κρυφή βεντέτα που άνοιξε με τη νέα ηγεσία του CHP, υπό τον Οζγκιούρ Οζέλ, ο Κιλιτσντάρογλου αναπαρήγαγε, ούτε λίγο ούτε πολύ, τα υπονοούμενα του αντιπάλου του στις προεδρικές εκλογές, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, περί «σκιάς» -δηλ. χειραγώγησης ψήφων- στις εσωκομματικές εκλογές στο συνέδριο του κόμματος, στις 4-5 Νοεμβρίου 2023.
«Απ' όσο γνωρίζω, ο Ερντογάν μίλησε για «σκιά» στο συνέδριο τέσσερις ή πέντε φορές. Σε αυτό το συνέδριο, ήμουν ένας από τους υποψηφίους για την προεδρία. Τα αρμόδια όργανα του κόμματος ή ο κύριος πρόεδρος θα πρέπει να κάνουν μια πολύ σαφή δήλωση για το θέμα αυτό. Ποιος είσαι εσύ που λες ότι το συνέδριο του CHP ήταν ύποπτο. […] Αν αυτό έχει ειπωθεί πέντε φορές και δεν έχει δοθεί απάντηση, τότε δημιουργούνται πολλά ερωτήματα στους απλούς πολίτες. Αυτό δεν είναι σωστό» είπε σε συνέντευξή του ο Κιλιτσντάρογλου και ζήτησε μία «σαφή και ξεκάθαρη απάντηση» από τη νέα ηγεσία του κόμματος. Σε ομιλίες του στο παρελθόν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι «απομάκρυναν τον κ. Κεμάλ από το κόμμα με ένα ύποπτο συνέδριο».
Την απάντηση που ζητούσε ο Κιλιτσντάρογλου δεν την έδωσε ο Οζγκιούρ Οζέλ -θα ήταν άλλωστε πολιτική γκάφα αν έμπαινε σε μία τέτοια δημόσια σύγκρουση με τον προκάτοχό του. Η «απάντηση» όμως ήλθε από την Γενική Εισαγγελία της Άγκυρας, που διέταξε ερευνά βασιζόμενη σε μία ξεχασμένη εδώ και ένα χρόνο καταγγελία, η οποία μάλιστα είχε γίνει εκτός της δικής της περιοχής δικαιοδοσίας. Λίγο αργότερα ανάλογη έρευνα διατάχθηκε και για το συνέδριο της τοπικής οργάνωσης του CHP στην Κωνσταντινούπολη.
Και ενώ o Ιμάμογλου και το CHP δεν προλαβαίνουν να απαντούν στις εισαγγελικές κλήσεις, ο Ερντογάν ενισχύει τις πιθανότητες να είναι και πάλι υποψήφιος στις επόμενες προεδρικές εκλογές του 2028 με το άνοιγμα που κάνει στο Κουρδικό. Το Σύνταγμα της Τουρκίας απαγορεύει τρίτη προεδρική θητεία. Για να είναι ο Ερντογάν υποψήφιος είτε θα πρέπει να γίνει συνταγματική αναθεώρηση, είτε να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές. Για να συμβεί αυτό απαιτούνται 360 ψήφοι βουλευτών στην Εθνοσυνέλευση σε σύνολο 600. Η «Λαϊκή Συμμαχία» του ΑΚΡ και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) των υπερθνικιστών Γκρίζων Λύκων, που στηρίζει τον Ερντογάν, δε διαθέτει αυτή την πλειοψηφία.
Η έκκληση του ηγέτη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), Αμπντουλάχ Οτσαλάν, προς τα μέλη της οργάνωσής του να την αυτοδιαλύσουν και να καταθέσουν τα όπλα τους, τερματίζοντας τον πόλεμο με την Τουρκία που διαρκεί εδώ και 41 χρόνια, φέρνει το φιλοκουρδικό κόμμα κοντά στη «Λαϊκή Συμμαχία» και άρα τον Ερντογάν κοντά στην επανεκλογή -με την προϋπόθεση όμως ότι θα ξεπεράσει τον σκόπελο του Ιμάμογλου.
Στις 23 Μαρτίου θα διεξαχθούν εσωκομματικές εκλογές στο CHP για την ανάδειξη του υποψηφίου του κόμματος για τις προεδρικές εκλογές, όποτε και αν γίνουν αυτές, από σήμερα μέχρι το 2028. Μοναδικός υποψήφιος είναι ο Εκρέμ Ιμάμογλου. Το στοίχημα για τον κομματικό μηχανισμό του CHP είναι να προσέλθουν στις κάλπες τουλάχιστον ένα εκατομμύριο από τα συνολικά 1,6 εκατομμύρια μέλη του κόμματος. Αυτό όχι μόνο θα στείλει ισχυρό μήνυμα νίκης για τον Ιμάμογλου, αλλά θα του προσφέρει και μία επιπλέον θωράκιση έναντι των διώξεων που δέχεται από τους πολιτικούς του αντιπάλους.
