Την θεσμοθέτηση ενός νέου διευρυμένου πλαισίου συνεργασίας με δυνατότητα ισχυρού «αποτυπώματος» στην Ανατολική Μεσόγειο «εγκαινίασαν» χθες οι υπουργοί εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Γαλλίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη με αντικείμενο τις ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Πενταμερής έρχεται σε συνέχεια των επαφών και συνεννοήσεων που είχαν το προηγούμενο διάστημα ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο κύπριος υπουργός εξωτερικών Ν. Χριστοδουλίδης, με το Αμπου Ντάμπι το οποίο ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και για την κατάσταση στην Λιβύη, ενώ η Γαλλία είχε εκφράσει την επιθυμία να συμμετέχει σε αυτά τα σχήματα πολυμερούς συνεργασίας σε μια περιοχή όπως η Μεσόγειος και η Βόρεια Αφρική που διατηρεί ζωτικά συμφέροντα.
Η Πενταμερής στάθηκε ιδιαίτερα στον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή και αποδοκίμασαν τις προκλητικές κινήσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖ αλλά και τις συνεχείς προκλήσεις με την παραβίαση του Ελληνικού Εναέριου Χώρου και τις υπερπτήσεις κατοικημένων νησιών ,αλλά και την προσπάθεια εργαλειοποίησης των προσφύγων με στόχο την παράνομη είσοδο στα ελληνικά σύνορα.
Η Διακήρυξη επίσης καλεί την Τουρκία να σεβαστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι πέντε υπουργοί επεσήμαναν ότι το Μνημόνιο Τουρκίας -Σαρατζ για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και την στρατιωτική συνεργασία , παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα. Σε ότι αφορά στην Λιβύη η Διακήρυξη εκφράζει την λύπη των πέντε χωρών για την κλιμάκωση των εχθροπραξιών , συστήνει αποφυγή κάθε ξένης στρατιωτικής εμπλοκής με ιδιαίτερη αναφορά στην τουρκική εμπλοκή στον εμφύλιο πόλεμο και καλεί τα δυο μέρη στην Λιβύη να σεβαστούν την εκεχειρία με την ευκαιρία του Ραμαζανιού προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες για επανάληψη της διαδικασίας για επίτευξη πολιτικής λύσης στην κρίση.
Η Κοινή Διακήρυξη των Υπουργών Εξωτερικών της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Γαλλίας, της Ελλάδας και των Ην. Αραβικών Εμιράτων (11.05.2020)
«1- Σε συνέχεια των προηγούμενων διαβουλεύσεων και του τακτικού συντονισμού μεταξύ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Ελλάδας με τη Γαλλία στο πλαίσιο του σχήματος «3 + 1», οι Υπουργοί Εξωτερικών του σχήματος πραγματοποίησαν τηλεδιάσκεψη στις 11 Μαΐου 2020 με τον ομόλογό τους από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να συζητήσουν σχετικά με τις πρόσφατες ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και μια σειρά από περιφερειακές κρίσεις που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
2- Οι Υπουργοί τόνισαν ότι η ενίσχυση και η εντατικοποίηση των πολιτικών τους διαβουλεύσεων είναι στρατηγικής σημασίας και εξήραν την έκβαση της συνάντησης του Καΐρου στις 8 Ιανουαρίου 2020 για την ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ εξέφρασαν τη βαθύτατη ανησυχία τους για την τρέχουσα κλιμάκωση και τις συνεχείς προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.
3- Οι Υπουργοί καταδίκασαν τις συνεχιζόμενες τουρκικές παράνομες δραστηριότητες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς αποτελούν σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου όπως αντανακλάται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Πρόκειται για την έκτη απόπειρα της Τουρκίας σε λιγότερο από έναν χρόνο να διεξαγάγει παράνομες γεωτρήσεις στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου.
4- Οι Υπουργοί καταδίκασαν επίσης την κλιμάκωση των τουρκικών παραβιάσεων στον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, περιλαμβανομένων των υπερπτήσεων πάνω από κατοικημένες περιοχές και χωρικά ύδατα κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, οι υπουργοί καταδίκασαν την εργαλειοποίηση αμάχων από την Τουρκία σε μια απόπειρα να διασχίσουν παράνομα τα ελληνικά χερσαία σύνορα, και παρέχοντας τους συνεχή υποστήριξη για να διέλθουν παράνομα τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα.
5- Οι Υπουργοί κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στην ανατολική Μεσόγειο.
6- Οι Υπουργοί επανέλαβαν ότι το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Οριοθέτηση των Περιοχών Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο και το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Ασφάλεια και τη Στρατιωτική Συνεργασία που υπογράφτηκαν τον Νοέμβριο του 2019 μεταξύ της Τουρκίας και του κ. Fayez El Saraj, αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο και στο εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη, και ότι αμφότερα υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα. Οι Υπουργοί υπενθύμισαν ότι το μνημόνιο συναντίληψης για την οριοθέτηση των περιοχών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να επιφέρει ουδεμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη.
7- Οι Υπουργοί εξέφρασαν τη βαθιά λύπη τους για την κλιμάκωση των εχθροπραξιών στη Λιβύη και υπενθύμισαν τη δέσμευση αποχής από οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, όπως συμφωνήθηκε στα συμπεράσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Υπουργοί καταδίκασαν έντονα τη στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη και κάλεσαν την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ και να σταματήσει την εισροή ξένων μαχητών από τη Συρία στη Λιβύη. Αυτές οι εξελίξεις αποτελούν απειλή για τη σταθερότητα των χωρών που γειτνιάζουν με τη Λιβύη τόσο στην Αφρική όσο και στην Ευρώπη.
8- Οι Υπουργοί κάλεσαν τα μέρη της Λιβύης να τηρήσουν ανακωχή κατά τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού και τόνισαν τη δέσμευσή τους να εργαστούν για μια ολοκληρωμένη πολιτική λύση στην κρίση της Λιβύης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, και εξέφρασαν την επιθυμία τους για επανεκκίνηση των συναντήσεων για τους τρεις άξονες της διαδικασίας του Βερολίνου (πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό /χρηματοοικονομικό).
9- Οι Υπουργοί συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις τους σε τακτική βάση”
