Πολλοί ξεχνούν ότι οι Αμερικανοί και κατόπιν οι σύμμαχοι τους δεν «πήγαν» στο Αφγανιστάν το 2001 ούτε γιατί οι Ταλιμπάν καταπίεζαν τις γυναίκες θεωρώντας τις σημαντικά κατώτερες των ανδρών και χωρίς δικαιώματα, ούτε γιατί κατέστρεφαν τα πολιτιστικά μνημεία της ανθρωπότητας αλλά ούτε και γιατί εφάρμοζαν τη Σαρία στην πιο βάρβαρη της μορφή.
Οι Ταλιμπάν οι οποίοι ήλεγχαν σε ένα μεγάλο βαθμό τη χώρα από το 1996-2001 απέρριψαν το τελεσίγραφο της Ουάσινγκτον να παραδώσουν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και τα στελέχη της Αλ Κάιντα που είχαν ασφαλές καταφύγιο στην χώρα τους και είχαν σχεδίασαν τις επιθέσεις στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου και στο Πεντάγωνο αφαιρώντας την ζωή 2977 Αμερικανών και προκαλώντας τρόμο σε όλο τον κόσμο.
Από τη στιγμή που οι Ταλιμπάν δεν ενέδωσαν, οι ΗΠΑ επιχείρησαν στο Αφγανιστάν (χωρίς κήρυξη πολέμου από το Κογκρέσο) και από κοντά το Ηνωμένο Βασίλειο, προκειμένου να καταστρέψουν την βάση της Ισλαμικής Τρομοκρατίας, την Αλ Κάιντα που απειλούσε την δική τους αλλά και την διεθνή ασφάλεια, να συλλάβουν και να τιμωρήσουν όσους περισσότερους τρομοκράτες και φυσικά να ανατρέψουν το καθεστώς των Ταλιμπάν που τους υπέθαλψε.
Επιπροσθέτως, σε δεύτερο χρόνο μαζί με τους Συμμάχους να συγκροτήσουν ένα λειτουργικό και βιώσιμο δημοκρατικό (!) κράτος (που ποτέ όμως στην ιστορία του δεν ήταν), για να εξασφαλιστεί σε τέτοιο βαθμό, έτσι ώστε να μην καταστεί ξανά τόπος φιλοξενίας και εκκόλαψης τρομοκρατικών ομάδων που θα απειλήσουν την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Το τι πέτυχαν απ’ όλα αυτά είναι αντικείμενο άλλης αναλύσεως.
Μετά την εντυπωσιακή σχεδόν αμαχητί επικράτηση των Ταλιμπάν σχεδόν σε όλη την χώρα αλλά και την χαοτική κατάσταση που επικρατεί πλέον εκεί με επίκεντρο την πρωτεύουσα Καμπούλ είναι εύλογος ο προβληματισμός σχετικά με το αν το ταλιμπανικό Αφγανιστάν θα μπορούσε να γίνει ξανά καταφύγιο της ισλαμικής τρομοκρατίας που θα μπορούσε να σχεδιάσει και εκτελέσει τρομοκρατικές επιθέσεις στην Αμερική, στην Δύση αλλά και οπουδήποτε αλλού. Οι περισσότεροι θα απαντούσαν κατηγορηματικά «μα φυσικά»!
Κάποιοι άλλοι και με κάποια δόση «ευσεβοποθισμού» θα υποστήριζαν ότι οι τωρινοί Ταλιμπάν δείχνουν «ηπιότεροι» (άραγε σε τι;) και είναι πραγματιστές. Πιστεύουν μάλιστα ότι στην Συμφωνία με τις ΗΠΑ το 2020 δεσμεύτηκαν ότι «δεν θα επιτρέψουν σε μέλη τους, άλλα άτομα ή ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Αλ Κάιντα, να χρησιμοποιήσουν το έδαφος του Αφγανιστάν για να απειλήσουν την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών και των Συμμάχων τους».
Μετά την ελληνικής εμπνεύσεως στρατηγική ψυχραιμία αλλά και την αμερικανική στρατηγική υπομονή έχουμε πλόν και την... «στρατηγική αφέλεια». Ακόμα και αν όντως η ηγετική ομάδα ήθελε να υλοποιήσει την δέσμευση αυτή, είναι αντικειμενικά δύσκολο αφ’ ενός μεν να τηρηθεί σε μία εδαφική περιοχή που δεν μπορεί να ελεγχθεί απόλυτα και αφ’ ετέρου υπάρχουν στοιχεία που δεν πρόκειται να συμμορφωθούν. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά τους.
Οι Ταλιμπάν φαίνεται ότι έχουν πλέον πολύ καλό επιτελείο συμβούλων ειδικότερα στον τομέα της στρατηγικής επικοινωνίας, που εκτιμάται ότι το οργάνωσαν οι Μυστικές Υπηρεσίες του Πακιστάν. Παρουσιάζονται ανοιχτοί σε διαπραγματεύσεις, σαφώς ηπιότεροι απ’ ότι ήταν στην πρώτη διακυβέρνηση τους και πρόθυμοι να μοιραστούν την εξουσία με άλλες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Αντιπροσωπευτικό δείγμα αυτής της επικοινωνιακής εκστρατείας είναι φωτογραφία που δείχνει τον Ταλιμπάν Κυβερνήτη της Καμπούλ Αμπντουλαχμάν Μανσούρ να συζητάει με τον πρώην πρόεδρο του Αφγανιστάν Χαμίντ Καρζάι και τον πασίγνωστο Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ πρόεδρο της Ανώτατης Επιτροπής Εθνικής Συμφιλίωσης. Μία ανεκτή και μικρή συμμετοχή και άλλων Αφγανών πολιτικών θα τους προσφέρει βέβαια μεγαλύτερη διεθνούς ανοχή αν όχι και αποδοχή.
Αναζητούν λοιπόν διεθνή αναγνώριση για να κερδίσουν χρόνο και έτσι να σταθεροποιηθούν στην εξουσία. Το τι θα πάρει ως αντιστάθμισμα η Κίνα πρωτίστως και δευτερευόντως η Ρωσία που ακόμα τους χαρακτηρίζει τρομοκράτες θα το αναλύσουμε σε άλλο άρθρο. Στην προσπάθεια τους να δείξουν ένα συμφιλιωτικό πρόσωπο έδωσαν «αμνηστία» σε όσους είχαν συνεργαστεί με τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ καθώς επίσης κάλεσαν όλους τους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα να επανέλθουν στις εργασίες τους αλλά κανείς εχέφρων δεν πείθεται για τις προθέσεις τους.
Άλλωστε υπάρχουν αναφορές για απαγωγές προσώπων μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Το αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι ότι το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν αντικαθιστά πλέον την καχεκτική και πιο ανεκτική αλλά και διεφθαρμένη Ισλαμική Δημοκρατία του Αφγανιστάν με ότι αυτό σημαίνει.
Και βέβαια οι απλοί «μαχητές» δεν είναι οι ίδιοι αλλά η σημερινή ηγεσία των Ταλιμπάν δεν διαφέρει πολύ από εκείνη την εξτρεμιστική ισλαμιστική ομάδα που ήλεγχε το Αφγανιστάν μέχρι τα τέλη του 2001 όταν εγκατέλειψαν την Καμπούλ και κατέφυγαν στα βουνά Τόρα Μπόρα, στην κοιλάδα Σαχί Κοτ και στο Πακιστάν. Εμφορούνται από την ίδια ιδεολογία που τους έκανε να δώσουν καταφύγιο στους τρομοκράτες του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Και αυτοί οι ίδιοι θα κυβερνούν πλέον το Αφγανιστάν 20 χρόνια μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11 Σεπτεμβρίου.
Το καθοδηγητικό τους Συμβούλιο, το «Ραχμπαρί Σούρα» συγκρίνει την αμαχητί κατάληψη της Καμπούλ με την αμαχητί κατάκτηση της Μέκκας από τον Προφήτη Μωάμεθ που συνιστά βασικό στοιχείο της ισλαμικής πίστης.
Και βέβαια οι Ταλιμπάν επιζητούν ειρήνη όπως δήλωσε ο …μειλίχιος εκπρόσωπος Τύπου τους, ο Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στις 17 Αυγούστου αποκαλύπτοντας μάλιστα το πρόσωπο του μετά από δέκα χρόνια σε αυτήν την θέση.
Μία ειρήνη όμως που θα ακολουθήσει την υποταγή του κόσμου στην ηγεμονία του ισλαμικού νόμου σύμφωνα με όσα πιστεύουν. Πολλοί αναλυτές είναι πεπεισμένοι ότι οι Ταλιμπάν στις μέρες μας θεωρούν τους εαυτούς τους και το Αφγανιστάν ως συνεχιστές μία σύγκρουσης 14 αιώνων που είναι τόσο παλιά όσο και το Ισλάμ. Πρόκειται για μία Τζιχάντ που έχει σκοπό την καθιέρωση του Ισλαμικού Νόμου… «παντού και πάντοτε». (Ούμα).
Το Κοράνι διατάζει: «Και πολεμήστε τους μέχρι να μην υπάρχει πλέον διωγμός και η θρησκεία να είναι για τον Αλλάχ παντού και πάντα»! (8:39) Κάποιοι αφελείς μπορεί να πιστεύουν ότι τώρα που οι Ταλιμπάν έδιωξαν τους Αμερικανούς και γενικά τους άπιστους Δυτικούς τερματίζουν αυτό που θεωρούν «διωγμό» οπότε σταματάει και ο ιερός πόλεμος. Πρόκειται για μεγάλο λάθος γιατί οι Ταλιμπάν λόγω της τζιχαντιστικής τους προσέγγισης θα πολεμήσουν «μέχρις ότου επικρατήσει η πίστη για τον Αλλάχ». Μέσα στο Αφγανιστάν θα διωχθούν ανηλεώς όσοι δεν υπακούουν κατά την άποψη τους στους νόμους του Ισλάμ ενώ εκτός της χώρας θα βοηθήσουν όλες τις τζιχαντιστικές ομάδες και γιατί όχι αν χρειαστεί να τους παράσχει… καταφύγιο.
Ένας από τους στρατιωτικούς διοικητές τους, ο Μουχάμαντ Αρίφ Μουσταφά δήλωσε στο CNN ότι «Πιστεύουμε ότι μια μέρα, οι μουτζαχεντίν θα νικήσουν και ο ισλαμικός νόμος δεν θα έρθει μόνο στο Αφγανιστάν, αλλά σε όλο τον κόσμο. Δεν βιαζόμαστε. Η τζιχάντ δεν θα τελειώσει μέχρι την τελευταία μέρα».
Σε ότι αφορά στην Αλ Κάιντα ένας σημαντικός αριθμός μελών της έχει παραμείνει επίσης στο Αφγανιστάν και διατηρεί δεσμούς με τους Ταλιμπάν. Ο Σεθ Τζόουνς συγγραφέας του βιβλίου «Στο Νεκροταφείο των Αυτοκρατοριών» έγραψε την προηγούμενη εβδομάδα στην WSJ ότι η Αλ Κάιντα και οι Ταλιμπάν παραμένουν «αδέλφια εν όπλοις» και στην ιδεολογία ενώ έχουν και ενδογαμίες σχέσεις. Τις τελευταίες ημέρες απελευθερώθηκαν από τις φυλακές πάνω από 2000 τρομοκράτες της Αλ Κάιντα και άλλοι τζιχαντιστές από άλλες τρομοκρατικές ομάδες.
Ο Αμερικανός ΑΓΕΕΘΑ στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ, προειδοποίησε ότι η Αλ Κάιντα αλλά ακόμα και ο ISIS που μπορεί να αντιμετωπίζεται εχθρικά από τους Ταλιμπάν θα μπορούσαν γρήγορα να ανοικοδομήσουν τα δίκτυά τους στο Αφγανιστάν. Η εντυπωσιακή νίκη των Ταλιμπάν κατά των ΗΠΑ και της Δύσης είναι εξαιρετικά πιθανό να δράσει ως καταλύτης για μία πιο επιθετική στάση Ισλαμιστών σε άλλες μουσουλμανικές χώρες μιας και οι κινήσεις του πολιτικού Ισλάμ έχουν αποτύχει και ταυτόχρονα να αποτελέσει ένα νέο κομβικό σημείο του τζιχαντισμού στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και στην Κεντρική Ασία.
Οι σχετικές δηλώσεις της Χεζμπολάχ και της Χαμάς είναι αποκαλυπτικές ενώ και οι πολυήμεροι πανηγυρισμοί για την νίκη των Ταλιμπάν στην πόλη Ιντλίμπ της Συρίας όπου έχουν καταφύγει όλοι οι αντάρτες του συριακού εμφυλίου και κυριαρχεί η Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ μετεξέλιξη του μετώπου Αλ Νούσρα, θυγατρικής οργάνωσης της Αλ Κάιντα δείχνουν το πόσο «ανοίγει η όρεξη» των ακραίων στοιχείων.
Βέβαια, οι Αμερικανοί εξ ανάγκης επιζητούν διαύλους επικοινωνίας με στοιχεία που έχουν άμεση ή και έμμεση επαφή με τους Ταλιμπάν για να παρακολουθούν την κατάσταση μέσα στην χώρα και ιδιαίτερα την δυνατότητα της ανασυγκρότησης της Αλ Κάιντα. Παράλληλα χωρίς να επιβεβαιώνεται επισήμως συνεργάζεται με πολέμαρχους και άλλους παράγοντες που αντιτίθενται στο Ταλιμπανικό καθεστώς όπως ο περιβόητος Ουζμπέκος «Στρατηγός» Αμπντούλ Ρασίντ Ντοστούμ, ο Τατζίκος Αττα Μουχαμέντ Νουρ, ο μέχρι τώρα αντιπρόεδρος Αμρουλάχ Σαλέχ και ο βρεττανοσπουδαγμένος φέρελπις επίσης Τατζίκος Αχμάντ Μασούντ γιος του εμβληματικού ηγέτη των Μουτζαχεντίν που πολέμησαν τους Σοβιετικούς και μετά τους Ταλιμπάν!
Οι εκτιμήσεις για τις ευρύτερες συνέπειες για τις ΗΠΑ την Δύση, αλλά και τους ανταγωνιστές Ρωσία και Κίνα δεν είναι ακόμη σαφείς! Οι εκτιμήσεις όμως σύμφωνα με τα όσα σε συντομία παρατέθηκαν παραπάνω για τον αν το Αφγανιστάν μπορεί να γίνει ξανά καταφύγιο της ισλαμικής τρομοκρατίας κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι. Η Διεθνής Κοινότητα θα πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση. Δεν δικαιολογείται άλλη ολιγωρία!
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
