Σε διαστημικά επίπεδα κινείται και το φετινό καλοκαίρι το κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά που δεν συνδέονται στο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας, επομένως καλύπτουν τις ανάγκες τους με μονάδες που καίνε πετρέλαιο. Κάθε κιλοβατώρα κοστίζει σύμφωνα με τα στοιχεία στη ΔΕΗ από 1,5 έως και 16 φορές περισσότερο απ’ ότι το μέσο κόστος παραγωγής της επιχείρησης πανελλαδικά.
Ενώ το ρεύμα που καίει ένα νοικοκυριό στην Αττική με μεσαία κατανάλωση 1.400 κιλοβατώρες το τετράμηνο, στοιχίζει για να παραχθεί 350 περίπου ευρώ το χρόνο, στην Κρήτη το ίδιο κόστος φτάνει τα 800 ευρώ. Στη Ρόδο για τον ίδιο καταναλωτή ξεπερνά τα 900 ευρώ, σε Χίο και Μυτιλήνη τα 1.100 ευρώ, στη Γαύδο υπερβαίνει τα 3.400, στους Αρκιούς φτάνει τα 4.500, με πρωταθλητή τα Αντικύθηρα όπου εκτινάσσεται πάνω από 5.900 ευρώ ! Κόστος μέχρι και 1.572% ακριβότερο του μέσου κόστους παραγωγής της ΔΕΗ πανελλαδικά.
Τούτο φυσικά δεν σημαίνει ότι οι νησιώτες αγοράζουν το ρεύμα σε αυτές τις εξωφρενικές τιμές. Σημαίνει ότι τόσο πληρώνουμε όλοι οι υπόλοιποι την δυνατότητα να έχουν τα νησιά ρεύμα στις ίδιες τιμές με αυτές της Αθήνας, της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης. Αν όλοι οι υπόλοιποι καταναλωτές πανελλαδικά, δεν πληρώναμε το πανάκριβο κόστος των πετρελαϊκών αυτών μονάδων, το οποίο επιμερίζεται στους λογαριασμούς μας μέσω των περίφημων χρεώσεων για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, γνωστές ως ΥΚΩ, οι κάτοικοι στο Αγαθονήσι, την Γαύδο και τον Άι Στράτη, θα έπρεπε να είναι εκατομμυριούχοι για να έχουν ρεύμα. Σκεφτείτε ότι στα Αντικύθηρα το κόστος παραγωγής είναι κατά 1.572% ακριβότερο του μέσου όρου χώρας.
Έχουν λοιπόν ηλεκτρισμό, επειδή η δημόσια επιχείρηση εισπράττει ως αποζημίωση από τους πελάτες της κάπου 600-700 εκατ. ευρώ για την τροφοδοσία με πετρελαϊκές μονάδες των μη διασυνδεδεμένων νησιών, δίχως την οποία, η κιλοβατώρα θα κόστιζε στους Κρητικούς υπερδιπλάσια απ’ότι στην υπόλοιπη χώρα και στους καμιά 40αριά κατοίκους των Αρκιών 12 φορές πάνω.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι οι διασυνδέσεις των μικρών και μεγάλων νησιών που συνεχίζουν και φέτος να τροφοδοτούνται με πετρέλαιο, γεγονός που ωφελεί μόνο όσους το εμπορεύονται και κανέναν άλλο, πρέπει να επιταχυνθούν. Στην περίπτωση των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, η ηλεκτρική τους διασύνδεση, προϋπολογισμού 1,47 δισ. ευρώ έχει προγραμματισθεί να έχει ολοκληρωθεί σε τρεις φάσεις, 2027, 2028 και 2029, σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ. Σύμφωνα με το ίδιο πλάνο, στα Δωδεκάνησα, η διασύνδεση ύψους 935 εκατ. ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2029 και στην περίπτωση της Κρήτης στα τέλη του 2022. Έως τότε, οι μόνοι ευνοημένοι θα συνεχίσουν να είναι όσοι τροφοδοτούν τα νησιά με πετρέλαιο.
Οι πρωταθλητές
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΔΕΗ δείχνουν ότι ενώ το μεσοσταθμικό κόστος της επιχείρησης κινείται στα 85 ευρώ / μεγαβατώρα, στα μη διασυνδεδεμένα νησιά διαμορφώνεται ενδεικτικά σε:
195 ευρώ / MWh για την Κρήτη
220 ευρώ / MWh για την Ρόδο
265 ευρώ/ MWh για Χίο, Μυτιλήνη
Πρωταθλητές όμως είναι δέκα νησια μερικών δεκάδων κατοίκων έκαστο, όπου το ρεύμα κοστίζει :
535,39 ευρώ / MWh στην Μεγίστη
561,75 ευρώ / MWh στα Ανάφη
618,86 ευρώ/ MWh στον Αγ.Ευστράτιο
744,65 ευρώ / MWh στην Δονούσα
823,39 ευρώ / MWh στην Γαύδο
825,10 ευρώ/ MWh στην Ερεικούσα
934,20 / MWh στο Αγαθονήσι
1.091,18 ευρώ/ MWh στους Αρκιούς
1.165,30 ευρώ/ MWh στους Οθωνούς
1.421,18 ευρώ/ MWh στα Αντικύθηρα
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ενώ για παράδειγμα στην Αττική, με μέσο κόστος (0,085 ευρώ/ KWh) για μια μέση κατανάλωση 1.400 KWh το τετράμηνο ή 4.200 Kwh το χρόνο, η παραγωγή ρεύματος που καίει ένα νοικοκυριό στοιχίζει στη ΔΕΗ 357 ευρώ το χρόνο, στην Κρήτη φτάνει τα 820 ευρώ. Στη Ρόδο αντιστοιχεί σε 924 ευρώ, στην Ανάφη 2.360 ευρώ, στο Αγαθονήσι 3.924 ευρώ, στους Οθωνούς 4.895 ευρώ και στα Αντικύθηρα 5.969 ευρώ!
Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω η ΔΕΗ ξόδεψε πέρυσι για υγρά καύσιμα 670 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών, το 90% αφορούσε την τροφοδοσία των μονάδων της στα νησιά, με το 75% να πρόκειται για αγορές μαζούτ και το 25% για αγορές ντίζελ. Φέτος, με τις τιμές του πετρελαίου σε μεσοσταθμικά χαμηλότερα επίπεδα, η δαπάνη της επιχείρησης για υγρά καύσιμα θα είναι μικρότερη.
Και πάλι όμως μιλάμε για δυσθεώρητα ποσά, με κορυφαίο παράδειγμα την Κρήτη, η οποία στοιχίζει ετησίως στους καταναλωτές μέσω των ΥΚΩ, 400 εκατ. ευρώ. Ακολουθεί η Ρόδος που σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία μας στοιχίζει περίπου 80 εκατ. το χρόνο, η Κως 16 εκατ., η Λέσβος 14 εκατ., η Χίος 10 εκατ., η Σάμος 9 εκατ. όπως και η Ικαρία, κ.ό.κ.
Ποσά που θα είχαν σταματήσει να μας επιβαρύνουν αν όλα τα προηγούμενα χρόνια οι διασυνδέσεις είχαν αποτελέσει προτεραιότητα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίπτωση της Κρήτης, όπου το εγχείρημα διακόπηκε απότομα την περίοδο 2015-2019 εξαιτίας της αβελτηρίας και των καθυστερήσεων της προηγούμενης κυβέρνησης.
