Όσοι ασχολούνται με την μεταποίηση μπορούν να κατανοήσουν τις ανησυχίες πολλών επιχειρηματιών όσον αφορά το κόστος των πρώτων υλών.
Πρόσφατα, εισαγωγέας αλουμινίου πέραν της μεγάλης ανόδου των τιμών πάνω από 50% τους τελευταίους 12 μήνες, επισήμανε στη στήλη την δραματική αύξηση του κόστους μεταφοράς. Η μεταφορά αγαθών από την Ασία προς την Ευρώπη έχει πλέον τετραπλασιαστεί, με κύρια αιτία την έλλειψη άδειων κοντέινερ λόγω της πανδημίας. Το κόστος της μεταφοράς ενός κοντέινερ 40 ποδιών από την Ασία στην Ευρώπη έχει αυξηθεί από τις περίπου 2.000 δολάρια που ήταν τον Νοέμβριο, σε πάνω από 10.000 δολάρια!
Ένας από τους λόγους της αύξησης που διατρέχει σχεδόν όλες τις πρώτες ύλες είναι ακριβώς η εκτίναξη του κόστους μεταφοράς, το οποίο όπως είναι ευνόητο χτυπά κυρίως την ΜμΕ επιχείρηση.
Η περιπέτεια της αύξησης του κόστους μεταφοράς
Όλα ξεκίνησαν το πρώτο εξάμηνο της πανδημίας, όταν η μια χώρα μετά την άλλη αναγκαζόταν να κατεβάσει τα ρολά της οικονομίας και έτσι οι ναυτιλιακές εταιρείες αναγκάζονταν με τη σειρά τους να ακυρώσουν εκατοντάδες δρομολόγια.
Από το δεύτερο εξάμηνο όμως του 2020, όταν η ζήτηση από τη Δύση για προϊόντα κατασκευασμένα στην Ασία ανέκαμψε, οι μεταφορικές κονταροχτυπήθηκαν για τα διαθέσιμα κοντέινερ με αποτέλεσμα οι ναύλοι να εκτοξευτούν.
Μέχρι και σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις οι όγκοι των παραγγελιών είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς που μπορούν να χειριστούν αποτελεσματικά τα terminals με αποτέλεσμα η συμφόρηση στα λιμάνια να δημιουργεί έναν δεύτερο γύρο αύξησης τιμών λόγω των τελών αποζημίωσης για τους μεγαλύτερους χρόνους αναμονής.
Υψηλές πτήσεις τιμών για τις περισσότερες πρώτες ύλες
Παρεμφερής είναι ο λόγος για την αύξηση της τιμής πολλών πρώτων υλών. Η μείωση της προσφοράς το πρώτο εξάμηνο του 2020 οδήγησε σε αύξηση τιμών μόλις ανέβηκε η ζήτηση από το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και μετά, καθώς η παραγωγή λόγω των περιορισμών αλλά και λόγω των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα δεν ήταν εφικτό να επιστρέψει άμεσα στα πρότερα επίπεδα, προκειμένου να ικανοποιήσει την αύξηση της ζήτησης.
Δείτε την τιμή της ξυλείας για παράδειγμα. Σύμφωνα με το National Association of Home Builders, οι αυξήσεις των τιμών της ξυλείας μετά την πανδημία COVID-19 προκάλεσαν την αύξηση κόστους για την κατασκευή ενός νέου σπιτιού για μια οικογένεια κατά 24.000 δολάρια.
Η τιμή της ξυλείας έχει αυξηθεί κατά την διάρκεια των τελευταίων 13 μηνών από 127% έως 193%, ανάλογα το είδος. Οι πυρκαγιές σε τεράστιες δασικές εκτάσεις τα δύο προηγούμενα καλοκαίρια σε συνδυασμό με την πανδημία, αποτέλεσαν για τις τιμές ξυλείας σχεδόν την τέλεια καταιγίδα.
Βλέπετε, κατά τους πρώτους μήνες της υγειονομικής κρίσης περιορίστηκε μεν η παραγωγή, αλλά η πανδημία και ο εγκλεισμός στο σπίτι πυροδότησε την τάση «φτιάξτο μόνος σου».
Αυτή η αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης επιδεινώθηκε λόγω των χαμηλών επιτοκίων ρεκόρ και ενός ιστορικά σφιχτού αποθέματος κατοικιών που προκάλεσε τους αγοραστές να σπεύσουν σε νέες κατασκευές, με αποτέλεσμα οι τιμές να επιμένουν ανοδικά, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή ξύλου βρέθηκε στο υψηλό 13 ετών τον Φεβρουάριο.
Πότε θα υπάρξει η διόρθωση σύμφωνα με επιχειρηματίες του κλάδου; Όταν η αύξηση των πρώτων υλών προσκρούσει στην αύξηση των επιτοκίων, με αποτέλεσμα να μειωθεί η διάθεση για αγορές σπιτιών.
Τα ίδια ισχύουν λίγο πολύ και με τα υπόλοιπα βασικά οικοδομικά υλικά όπως για παράδειγμα ο χάλυβας και ο σίδηρος με αυξήσεις τους τελευταίους μήνες πέριξ του 50%.
Ειδικά η αγορά του χάλυβα χτυπήθηκε από τους δασμούς της τάξης του 25% που είχε επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ από το 2018, ενώ το 2021 μπήκε με τις εκκρεμείς παραγγελίες να κυμαίνονται στα υψηλότερα επίπεδα πενταετίας, τα αποθέματα στο χαμηλό 31/2 ετών και την τιμή αναφοράς του χάλυβα θερμής έλασης στα υψηλά των τελευταίων 13 ετών.
Οι αισιόδοξοι της αγοράς εκτιμούν ότι οι υψηλότερες τιμές χάλυβα θα μπορούσαν να καταλήξουν σε κίνητρο αύξησης προσφοράς από τους παραγωγούς, με τους τελευταίους να ανάβουν πάλι τους κλιβάνους.
Λίγο πολύ αυτή είναι η πεποίθηση για όλες τις πρώτες ύλες της οικοδομής και της μεταποίησης όπως για παράδειγμα τα χημικά-πλαστικά που έχουν ανέβει ως και 22% τους τελευταίους μήνες, ή ο χαλκός που κινείται εδώ και καιρό πέριξ των υψηλών 9ετίας:
Η αύξηση της ζήτησης σε συνδυασμό με τον εμβολιασμό και την ανοσία της αγέλης που θα εξασφαλιστεί κάποια στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο, θα οδηγήσουν την προσφορά σε ανοδική τροχιά και θα αρχίσουν να αποκλιμακώνονται οι τιμές.
Ο μαέστρος οδηγεί, η ορχήστρα ακολουθεί;
Η πεποίθηση αυτή που αποτελεί άλλωστε και την πεποίθηση –και ευσεβή πόθο- των Κεντρικών Τραπεζών έχει βάση. Όμως τα πάντα στη ζωή είναι συναρτήσει του χρόνου.
Ο χρόνος που θα απαιτηθεί για τον εναρμονισμό των επιπέδων προσφοράς με την ζήτηση όπως και ο χρόνος για την αποκατάσταση της κίνησης των αγαθών στις εφοδιαστικές αλυσίδες, θα κρίνει την πορεία του πληθωρισμού και κατ’επέκταση την πραγματική πορεία των επιτοκίων.
Για να γίνουμε λίγο πιο σαφείς, σκεφτείτε τις Κεντρικές Τράπεζες σαν το μαέστρο και τις αγορές σαν την ορχήστρα. Ο μαέστρος δίνει επίσημα το τέμπο, αρκεί η ορχήστρα να ακολουθεί τις οδηγίες του. Μπορεί ο Πάουελ ή η Λαγκάρντ να τονίζουν ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν ως έχουν για όσο διάστημα χρειαστεί, ακόμα και αν αυτό προϋποθέτει ανοχή σε υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού, όμως το αμερικανικό δεκαετές λόγω των ανησυχιών για τον πληθωρισμό, ήδη φλερτάρει πολύ συχνά με το επίπεδο του 1,75%, μια απόδοση που αποτελεί σταθμό για την επενδυτική ψυχολογία.
Μια κλιμάκωση έως το 2% θεωρείται η είσοδος στη ζώνη του λυκόφωτος, με τους εφιάλτες να αρχίζουν να ταράζουν τα όνειρα της αιώνιας λιακάδας των αγορών αν οι αποδόσεις αρχίζουν να ξεφεύγουν του 2%.
Ο επιχειρηματικός κόσμος αφουγκράζεται πολύ περισσότερο από τους καταναλωτές σε αυτή τη φάση, αυτές τις λεπτές ισορροπίες. Την Πέμπτη που μας πέρασε, κατά τη διάρκεια του conference call, ο Απ. Βακάκης της Jumbo λίγο πολύ έδωσε τον συνδυασμό που θα μπορούσε άνετα να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας για καταναλωτές , αγορές και όλους τους εμπλεκόμενους: «...Αν συνεχιστούν οι πληθωριστικές πιέσεις που παρατηρούνται σήμερα στις πρώτες ύλες και στα μεταφορικά (οι τιμές έχουν αυξηθεί 30% και 500% αντίστοιχα) και αυξηθεί το κόστος χρήματος χωρίς να υπάρχει αύξηση εισοδημάτων, τότε θα υπάρξει ανισορροπία».
Οι επενδυτές λοιπόν θα πρέπει να εύχονται το τεχνολογικό άλμα να βοηθήσει στην αποκατάσταση των προβλημάτων προσφοράς και των εφοδιαστικών αλυσίδων και τα έργα υποδομών -τα οποία έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή- να προλάβουν να ενισχύσουν την απασχόληση, να αυξήσουν τα εισοδήματα και να μειώσουν το χρέος διά της αύξησης του ΑΕΠ, πριν οι αγορές των ομολόγων αρχίσουν πράγματι να χάνουν την ψυχραιμία τους. Όπως είπαμε και πριν, τα πάντα σε αυτή τη ζωή είναι θέμα timing.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
