Πριν από μερικές ημέρες, ένας 11χρονος Αργεντίνος κέρδισε στον «Διαγωνισμό Ετυμολογίας, Επιρροής και Συμβολής της Ελληνικής Γλώσσας στις γλώσσες του κόσμου» που διοργάνωσε η Ελληνική Πολιτιστική Οργάνωση Νόστος της Αργεντινής. Ο μικρός Βαουτίστα Σάντσες Μαλδονάδο - στην άλλη άκρη του κόσμου - ήταν ο νικητής ενός διαγωνισμού που είχε την πρόθεση να αναδείξει σε ποιο βαθμό η ελληνική γλώσσα έχει επηρεάσει το λεξιλόγιο άλλων γλωσσών μέσω του γλωσσικού δανεισμού.
Αυτή τη στιγμή, μέσα από την προώθηση της γλωσσικής εκπαίδευσης των πολιτών τρίτων χωρών με μεταναστευτικό και προσφυγικό υπόβαθρο στη χώρα μας, έχουμε την ευκαιρία να συμβάλλουμε καθοριστικά στην ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία και οικονομία και παράλληλα να χαράξουμε μια νέα γλωσσική πολιτική δεδομένου πως η γλώσσα - συστατικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας - δεν υπήρξε ποτέ ανεξάρτητη από την ιστορία και τα παράγωγά της.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, μέσω της εκπαίδευσης των προσφυγόπουλών μας, διαμορφώνουμε - μετά από πάρα πολλά χρόνια - έναν νέο λεξικολογικό χάρτη με ελληνικά χρώματα ενώ ταυτόχρονα βάζουμε τα θεμέλια ενσωμάτωσης αυτών των παιδιών στην ελληνική κοινωνία. Η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και του κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισίου της χώρας αποτελούν ως γνωστόν το κατεξοχήν βασικό εργαλείο για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Τα τελευταία χρόνια παραδίδονται μαθήματα ελληνικών στα Κέντρα Ένταξης Μεταναστών τα οποία λειτουργούν ως παραρτήματα των Κέντρων Κοινότητας των δήμων, όπως και στα Κέντρα δια Βίου Μάθησης, που είναι φορείς παροχής μη τυπικής εκπαίδευσης σε ενήλικες.
Την ίδια στιγμή ως Γενική Γραμματεία φροντίζουμε για την απορρόφηση αυτών των παιδιών στα ελληνικά σχολεία. Δεν αρκεί όμως αυτό. Τα παιδιά που έχουν διαφύγει από εμπόλεμες ζώνες, έχουν εκτεθεί σε πληθώρα κινδύνων κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους και έχουν αποχωριστεί βίαια, αγαπημένα τους πρόσωπα θα πρέπει να κατανοήσουν και να πειστούν για τη σημαντικότητα εκμάθησης μιας νέας γλώσσας στο καινούργιο τους ξεκίνημα.
Οι Μέντορές μας, πρώην ασυνόδευτοι ανήλικοι, λειτουργούν ως πρότυπα για άλλους συνομηλίκους τους που αναζητούν τον δρόμο για την ένταξή τους, προσεγγίζουν τα παιδιά που έχουν ανάγκη υποστήριξης για τα πρώτα τους βήματα στη χώρα μας και τους μιλούν βιωματικά για τη σημασία της εκπαίδευσης και της εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας στη ζωή των προσφύγων.
Οι Μέντορές μας συμβάλλουν καθοριστικά στη μείωση του άγχους αυτών των παιδιών μπροστά σε μια ξένη γλώσσα, μπροστά στις καθημερινές δυσκολίες παρακολούθησης στο σχολείο και λειτουργούν εν τέλει ως αρωγοί στην καλύτερη δυνατή ένταξη τους σε μια νέα κοινωνία.
Η Ομάδα Μεντόρων, μια πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, έχει δημιουργήσει, μάλιστα, ένα κανάλι στο YouTube με ενημερωτικά βίντεο, που απευθύνονται στα παιδιά από τρίτες χώρες, που ζουν στην Ελλάδα. ‘Ένα από αυτά τα βίντεο έχει τίτλο «Μαθαίνοντας με τους Μέντορες - Εκμάθηση Ελληνικών».
Όλοι όσοι έχουμε βρεθεί ανάμεσα σε ξένες γλώσσες, έχουμε αισθανθεί κατά καιρούς εξόριστοι μέχρι να ριζώσουμε μέσα σε αυτές. Όπως όλοι γνωρίζουμε ότι μια νέα γλώσσα διευρύνει τους πνευματικούς και γνωστικούς ορίζοντες μας και μας προσφέρει καινούργιες επαγγελματικές ευκαιρίες.
Η Ελληνική γλώσσα, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί ως «lingua franca» για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην Ιστορία, μπορεί να γίνει όχημα για τα παιδιά τρίτων χωρών να βγάλουν νέες καταγωγικές ρίζες και να ανοιχτούν στον κόσμο. Εξάλλου από τις 490.000 λέξεις της αγγλικής γλώσσας, οι 41.615 λέξεις προέρχονται από την ελληνική.
Όπως έχει επισημάνει και ο Μπιλ Γκέιτς, η ελληνική γλώσσα με τη μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σε αυτή δεν υπάρχουν όρια.
Όσο ενθαρρύνουμε τους πρόσφυγες μας να μάθουν τη γλώσσα μας, τόσο τους ενδυναμώνουμε και τους εντάξουμε ενώ παράλληλα δίνουμε ώθηση στην οικονομία και στην ελληνικότητα, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό ιδίως εάν αναλογιστούμε την κατά καιρούς κυριαρχία των εκάστοτε διεθνών γλωσσών και τις διάφορες γλωσσοκτονίες μέσα στο χώρο και στο χρόνο.
* Ο Ηρακλής Μοσκώφ είναι Γενικός Γραμματέας Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας
