H πορεία των τιμών των βασικότερων εμπορευμάτων που διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια, αποτελεί ένα μεγάλο πονοκέφαλο για τους παραγωγούς, τους καταναλωτές, τους επενδυτές και τους traders. Διότι είτε μιλάμε για πετρέλαιο, είτε για καφέ, είτε για αλουμίνιο, είτε για ρύζι, οι κανόνες της αγοράς και της ζήτησης, του φόβου και της απληστίας, καθώς και οι κερδοσκοπικές κινήσεις που συνοδεύουν τις τάσεις της πραγματικής οικονομίας διαμορφώνουν ένα πολυπαραγοντικό και πολυπαραμετρικό περιβάλλον.
Μέσα στο οποίο οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις είναι ιδιαίτερα επισφαλείς, ειδικά σε ένα περιβάλλον με οικονομική και γεωπολιτική αστάθεια.
Πέρσι τέτοια εποχή, οι μεγαλύτεροι και πλέον παρεμβατικοί επενδυτικοί οίκοι, καθώς και οι πιο εξειδικευμένοι χρηματιστηριακοί αναλυτές, εκτιμούσαν για παράδειγμα ότι το πετρέλαιο θα διαπραγματευόταν σταθερά πάνω από τα $110 το βαρέλι και ότι ο χρυσός θα συνέχιζε να κινείται γύρω από τα $1850 η ουγκιά.
Εκτιμούσαν ότι το παλλάδιο και η πλατίνα θα διπλασίαζαν τις τιμές τους, ότι το νικέλιο θα συνέχιζε την ξέφρενη πορεία του και ότι οι τιμές του καλαμποκιού και των σιτηρών θα παρέμεναν σε υψηλά επίπεδα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ωστόσο, εκ του αποτελέσματος οι βασικές εκτιμήσεις διαψεύστηκαν, με τις αγορές να προσφέρουν εντελώς διαφορετικές αποδόσεις μέσα στο 2023.
Η τιμή του χρυσού έκλεισε τα $2064 η ουγκιά, παρουσιάζοντας άνοδο της τάξης του +13,5%, το πετρέλαιο Brent στα $77 το βαρέλι με πτώση της τάξης του -3%, οι τιμές του παλλαδίου και της πλατίνας υποχώρησαν κατά -38% και -7,5% αντιστοίχως, το νικέλιο έχασε το -45% της τιμής του και οι τιμές του καλαμποκιού και των σιτηρών υποχώρησαν κατά -23%.
Την ίδια στιγμή οι μέχρι πρότινος απρόβλεπτοι κλιματικοί παράγοντες, που αποτελούν πλέον μέρος της παγκόσμιας καθημερινότητας, οδήγησαν την τιμή του καφέ στο +13% και του κακάο στο +66%.
Πετρέλαιο
Αποτέλεσε έκπληξη η πορεία της τιμής του πετρελαίου; Ναι. Κτίζοντας παράλληλα μια ισχυρή παρακαταθήκη για το 2024. Διότι οι αποφάσεις και οι κινήσεις του OPEC+ να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου, με βασικούς υποκινητές τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, έπεσαν στο κενό.
Οι ανώτατες τιμές του πετρελαίου μέσα στο 2023 που υπερέβησαν οριακά το $90 το βαρέλι, δεν διατηρήθηκαν για καιρό. Η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου στις ΗΠΑ έφτασε τα 13,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, που συνοδεύτηκε από αύξηση των εξαγωγών αμερικανικού αργού πετρελαίου, διυλισμένων προϊόντων και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), αλλά και η αύξηση των ποσοτήτων πετρελαίου που έριξαν στην αγορά χώρες που δεν ανήκουν στον OPEC+, όπως είναι η Βραζιλία και ο Καναδάς, συνέβαλαν στην υποχώρηση των τιμών.
Η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, πραγματοποιήθηκε εν μέσω καταγγελιών ότι ο Λευκός Οίκος απειλεί τις ενεργειακές εταιρείες, αλλά και υποσχέσεων από την πλευρά των ρεπουμπλικάνων υποψηφίων για την προεδρία των ΗΠΑ, όπως για παράδειγμα του Ρον ΝτεΣάντις, να υπερασπιστούν τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς και να υποστηρίξουν την αποφυγή κρατικών παρεμβάσεων.
Παράλληλα, στις ΗΠΑ καταγράφεται εκ νέου αύξηση των στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου, τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της περασμένης τριετίας για την εξισορρόπηση της αυξανόμενης ζήτησης, με σκοπό τη διατήρηση χαμηλού ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανική και αγροτική παραγωγή, αλλά και για τα νοικοκυριά.
Ένας ακόμα παράγοντας που θα βοηθήσει τις τιμές του πετρελαίου να παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα είναι η απόφαση του προέδρου Χαβιέ Μίλεϊ της Αργεντινής να απελευθερώσει και να ιδιωτικοποιήσει την πετρελαϊκή βιομηχανία της χώρας. Με τις Chevron, Shell, Vista Energy και YPF να επανέρχονται δυναμικά στην περιοχή.
Άλλωστε το κόστος του σχιστολιθικού πετρελαίου της Αργεντινής παραμένει στο $58 το βαρέλι, προσφέροντας ευκαιρίες για νέες εξορύξεις και εκμεταλλεύσεις.
Τέλος, οι αγορές έδειξαν να μη επηρεάζονται από τα γεγονότα στο Ισραήλ, από την έμμεση εμπλοκή και υποστήριξη του Ιράν προς τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ και από τις επιθέσεις των Χούτι στα εμπορικά πλοία που κινούνται στην Ερυθρά θάλασσα.
Πού θα κυμανθούν οι τιμές του πετρελαίου μέσα στο 2024; Σύμφωνα με έρευνα του Reuters ανάμεσα στους 34 σημαντικότερους αναλυτές και traders των χρηματιστηριακών εμπορευμάτων, η τιμή του Brent Crude θα κινηθεί πέριξ των $82,5 το βαρέλι και του WTI Crude γύρω από τα $78,5 το βαρέλι. Και οι λόγοι είναι τρεις.
Ο πρώτος είναι η διατήρηση της υψηλής παγκόσμιας παραγωγής, ο δεύτερος είναι η συνέχιση της ασθενούς παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης και ο τρίτος είναι η ανοσία που παρουσιάζει η αγορά πετρελαίου σε γεωπολιτικές αναταράξεις ακόμα και σε περιοχές κοντινές στον Περσικό κόλπο.
Χρυσός
Αφήνοντας πίσω μας τον μαύρο χρυσό, ας δούμε τι γίνεται με τον πραγματικό χρυσό που έλαμψε σχετικά μέσα στο 2023. Θα διατηρηθεί η ανοδική του τάση και μέσα στο 2024; Θα γνωρίσει ο χρυσός νέες ιστορικές υψηλές τιμές;
Οι αγορές χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, ακολούθησαν το 2023, το «business as usual», κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και μέσα στο 2024, έστω και με μικρές διαφοροποιήσεις.
Οι σημαντικότερες αγορές αναμένεται μέσα στο 2024 να εκδηλωθούν από τις κεντρικές τράπεζες την Κίνα, της Ινδίας, της Τουρκίας και της Πολωνίας. Οι αγορές χρυσού στα πλαίσια της βιομηχανικής και εμπορικής χρήσης δεν αναμένεται να εμφανίσουν εκπλήξεις.
Οπότε εκείνο που πιθανότατα θα καθοδηγήσει την πορεία της τιμής του χρυσού θα είναι οι κινήσεις στο πεδίο των αμερικανικών επιτοκίων, συνοδευμένες από τις γεωπολιτικές εξελίξεις που στρέφουν επενδυτές και traders, στην αναζήτηση καταφυγίων άμυνας και ασφάλειας. Κάτι που πιστοποιείται με την εμφάνιση ισχυρών αγοραστικών εισροών κατά τη διάρκεια του Q4 του 2023, στα ETFs όπως είναι το SPDR Gold Shares ETF, που είναι συνδεδεμένα με τον χρυσό.
Πού κυμαίνονται οι τιμές-στόχοι που έχουν θέσει οι επενδυτικοί οίκοι και οι εξειδικευμένοι αναλυτές; Από τα $2100 η ουγκιά που εκτιμά η ING Bank, μέχρι τα $2150 της UBS. Και από τα $2300 η ουγκιά που βλέπει η JPMorgan μέχρι τα $2500 που θέτει σαν εφικτό στόχο η FXEmpire.
Πάντως, σε σχετική έρευνα που πραγματοποίησε το Reuters ανάμεσα σε traders και αναλυτές, που το 2023 είχαν δώσει σαν τιμή στόχο για τον χρυσό τα $1950, ο μέσος όρος των εκτιμήσεων τους για το 2024 φέρνει την τιμή του χρυσού στα $1986 η ουγκιά.
Ασήμι, πλατίνα, παλλάδιο
Όσον αφορά τα υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα, οι αναλυτές αναμένουν άνοδο της τιμής του ασημιού κατά +13% στα $26, πτώση στην τιμή της πλατίνας της τάξης του -10% στα $900 και πτώση της τιμής του παλλάδιου κατά -40%, με την τιμή του να υποχωρεί στα $750, μετά την υποχώρηση κατά -55% κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας.
