Η πρόταση της mega επένδυσης αφορά στο κοίτασμα «Αφροδίτη» που βρίσκεται νοτίως της Κύπρου, του οποίου η ανάπτυξη φαίνεται να μπαίνει τώρα σε τροχιά υλοποίησης. Η ισραηλινή εταιρεία New Med Energy, που συμμετέχει μαζί με την αμερικανική Chevron και τη Shell στην κοινοπραξία εκμετάλλευσης του κοιτάσματος «Αφροδίτη», ενημέρωσε το Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ ότι οι τρεις εταιρείες υπέβαλαν στην Κυπριακή Δημοκρατία αναθεωρημένη πρόταση για την εκμετάλλευση του αποθέματος.
Η κοινοπραξία που αναπτύσσει το κοίτασμα φυσικού αερίου «Αφροδίτη» στα ανοιχτά της Κύπρου υπέβαλε στην κυβέρνηση της χώρας ένα σχέδιο ανάπτυξης, σύμφωνα με το οποίο ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Κατάληξη του φυσικού αερίου της «Αφροδίτης» θα είναι η Αίγυπτος, μέσω αγωγού.
Δυνητικά το κοίτασμα θεωρείται ότι μπορεί να παράγει περίπου 800 εκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου την ημέρα σε μέγιστη δυναμικότητα. Το «Αφροδίτη» βρίσκεται στην περιοχή του οικοπέδου 12 της κυπριακής ΑΟΖ, περίπου 170 χιλιόμετρα ανοικτά της Λεμεσού, στην Κύπρο. Μάλιστα, στον σχεδιασμό της κοινοπραξίας υπάρχει και το σενάριο μετατροπής ενός μέρους του φυσικού αερίου σε LNG, το οποίο θα εξάγεται παγκοσμίως. Το σχέδιο θα τύχει αξιολόγησης από την Κυπριακή Εταιρεία Υδρογονανθράκων.
Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, η κυπριακή πλευρά χαρακτηρίζει υπερβολικό έως εξωπραγματικό το κόστος των 4 δισ. δολαρίων που υπολογίζει η κοινοπραξία, σε βαθμό αποτρεπτικό για την προώθηση της επένδυσης, συγκριτικά κυρίως και με το κόστος ανάλογων υποδομών που αξιοποιούνται ήδη στην ευρύτερη περιοχή από άλλες εταιρείες. Τώρα, η πρόταση της κοινοπραξίας θα τεθεί σε διαπραγμάτευση με το Υπουργείο Ενέργειας, ώστε να τύχουν επαλήθευσης και επανακαθορισμού οι επί μέρους δαπάνες που συνθέτουν, κατά τις Chevron-New Med και Shell, το απωθητικό για την ΚΔ κόστος των 4 δισ. δολαρίων.
Απαντώντας σε ερώτηση για το σχέδιο που υποβλήθηκε για το κοίτασμα «Αφροδίτη», ο Πρόεδρος της Κύπρου, Ν. Χριστοδουλίδης, σε δηλώσεις του ανέφερε: «Έχει γίνει μια συγκεκριμένη πρόταση, η οποία βρίσκεται υπό αξιολόγηση από το αρμόδιο Τμήμα. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ως προς τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για μας η παρουσία της Chevron, του αμερικανικού κολοσσού, στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ψήφος εμπιστοσύνης. Θα αξιολογήσουμε συνολικά τη νέα πρόταση που έχει υποβληθεί και θα τοποθετηθούμε. Να αναφέρω ότι με αφορμή και την παρουσία μου στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) θα έχω ο ίδιος συνάντηση με στελέχη της Chevron, για να συζητήσουμε το συγκεκριμένο θέμα».
Το κοίτασμα
Το κοίτασμα Αφροδίτη διαθέτει περίπου 3,6 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Υπενθυμίζεται ότι η «Αφροδίτη» πρωτοπαρουσιάστηκε πριν από δύο χρόνια εν μέσω της ευρωπαϊκής κρίσης φυσικού αερίου, όταν η Chevron, η Shell και η NewMed Energy έκαναν ερευνητικές γεωτρήσεις.
Έχουν προηγηθεί παρατεταμένες συνομιλίες σχετικά με τη μελλοντική ανάπτυξή του νοτιοανατολικά της Κύπρου, από τότε που η Chevron προσπάθησε να εισαγάγει αλλαγές σε ένα σχέδιο ανάπτυξης του κοιτάσματος το 2019. Η διαδικασία αξιοποίησης του κοιτάσματος Αφροδίτη προχώρησε με την εμπλοκή πολλών εταιρειών. Η Noble Energy συνεργάστηκε με τις εταιρείες Delek Drilling και Avner Oil Exploration από το Ισραήλ, δημιουργώντας μια κοινοπραξία για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Με τα πολλά, Shell και Chevron απέκτησαν συμμετοχή στο έργο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μεγαλύτεροι δυνητικοί αγοραστές του κυπριακού φυσικού αερίου είναι οι Ευρωπαίοι. «Η Ευρώπη είναι ένας καλός δυνητικός πελάτης για το κυπριακό φυσικό αέριο, καθώς η ΕΕ έχει επιβεβαιώσει ότι το φυσικό αέριο θα παραμείνει καύσιμο-γέφυρα μέχρι το 2049 ως μέρος της πράσινης μετάβασης, οπότε οι εταιρείες έχουν τώρα την άνεση να μπορούν να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια», δήλωσε το 2022 στο Bloomberg η υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδη. Ωστόσο, η ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη» είχε καθυστερήσει σημαντικά.
Αυτό που το είχε πάει πίσω ήταν οι διαπραγματεύσεις για τις αλλαγές στο σχήμα καταμερισμού της παραγωγής μεταξύ των τριών εταίρων και της κυπριακής κυβέρνησης, μετά την εξαγορά του αρχικού κατόχου της άδειας έρευνας, της Noble Energy, από τη Chevron. Πλέον, όμως, από ό,τι φαίνεται τα ζητήματα έχουν διευθετηθεί και η ανάπτυξη μπορεί να προχωρήσει κανονικά.
Πάντως, σε τροχιά υλοποίησης μπαίνουν τώρα κι άλλες ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου στα ανοικτά της Κύπρου, όπως το κοίτασμα «Γλαύκος», που ανακαλύφθηκε από την Exxon και την Qatar Petroleum αλλά και το κοίτασμα «Καλυψώ», έργο της Eni και της TotalEnergies.
