Από τρεις βασικές παρεμβάσεις αποτελείται το έκτακτο πακέτο στήριξης των καταναλωτών για τις αυξήσεις στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης.
Η στήριξη θα παρασχεθεί οριζόντια, δηλαδή σε όλα τα νοικοκυριά και κατοικίες, ενώ θα καλύψει μηνιαίες καταναλώσεις μέχρι 500 κιλοβατώρες. Το ύψος της επιδότησης θα ανακοινωθεί στις αρχές Αυγούστου, όταν θα έχουν οριστικοποιηθεί από τους προμηθευτές οι χρεώσεις των κυμαινόμενων προϊόντων τους για τον επόμενο μήνα. Σε κάθε περίπτωση, η ενίσχυση στους δικαιούχους του «Κοινωνικού Τιμολογίου» θα είναι μεγαλύτερη από αυτήν για τους υπόλοιπους οικιακούς καταναλωτές.
Τα τρία μέτρα
1. Έκτακτη επαναφορά του τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο. Θα επιβληθεί προσωρινά, για τουλάχιστον δύο μήνες. Το ακριβές ύψος θα ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες, προς τα τέλη του μήνα.
2. Επιδότηση νοικοκυριών για τον Αύγουστο σε «πράσινα» και «κίτρινα» τιμολόγια, με ποσό που θα ανακοινωθεί το επόμενο διάστημα «για να έχουμε εικόνα πώς θα κινηθούν οι τιμές, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη το φαινόμενο της εκτόξευσης», όπως τόνισε ο κ. Σκυλακάκης.
3. Ενσωμάτωση της νέας ευρωπαϊκής οδηγίας σε έκτακτο μηχανισμό παρέμβασης για στρεβλώσεις που έχουν ενδημικά χαρακτηριστικά.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξήγησε ότι δεν γίνεται να ενεργοποιηθεί έκτακτος μηχανισμός, λόγω των ευρωπαϊκών προϋποθέσεων που έχουν τεθεί, αλλά η κυβέρνηση δεν μπορεί να μένει με «δεμένα» τα χέρια, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν τα λεγόμενα «ουρανοκατέβατα κέρδη» των υπερπαπαραγωγών, που τής επιτρέπουν να «δώσουν» μια ανάσα στα νοικοκυριά. Επιβεβαιώνοντας τα όσα προανήγγειλε χθες ο πρωθυπουργός, όλα τα έκτακτα νέα μέτρα θα προχωρήσουν με έγκριση της Κομισιόν. Η άμεση παρέμβαση της κυβέρνησης έχει έναν και μόνο σκοπό: να ανακουφίσει άμεσα τους καταναλωτές. Τα ευρωπαϊκά εργαλεία και δεσμεύσεις μπορεί να είναι περιοριστικά, όμως το ΥΠΕΝ εξαντλεί κάθε «παραθυράκι» που υπάρχει υπέρ των καταναλωτών, καθώς δεν μπορούσε να παραμείνει άπρακτο για μια στρέβλωση για την οποία δεν έχει ευθύνη.
Πώς διαμορφώνεται η χονδρεμπορική στην Ελλάδα- Ο ρόλος των ΑΠΕ
Το μόνο σίγουρο είναι πως αυτή δεν είναι μια εύκολη περίοδος για την εγχώρια αγορά ενέργειας. Οι τιμές χονδρικής διαμορφώνονται από δύο εξωγενείς παράγοντες που είναι εξαιρετικά αρνητικοί σήμερα. Αυτοί δεν είναι άλλοι από τις τιμές των ρύπων και τις τιμές του αερίου. Η τελευταία, μάλιστα, διπλασιάστηκε, καθώς το 2019 ήταν 17 ευρώ και σήμερα είναι 33. Οι τιμές ρύπων δε, τριπλασιάστηκαν και από 25 έφτασαν τα 68 ευρώ.
Οι υψηλές τιμές στις προσφορές στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας αποδίδονται, λοιπόν, στη μεγάλη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από εταιρείες προμήθειας ρεύματος άλλων χωρών, όπως η Βουλγαρία κ.ά., που επηρέασαν σημαντκά την εικόνα της αγοράς και στη χώρα μας. Ενδεικτικό είναι ότι σήμερα, η μέση χονδρεμπορική τιμή έφτασε τα 218,77 ευρώ/MWh (μεγαβατώρα), με τη μέγιστη να αγγίζει τα 759,92 ευρώ/MWh και η ελάχιστη τα 72,11 ευρώ/MWh.
Επιπλέον, λόγω της αυξημένης ζήτησης στο σύστημα μπαίνουν το τελευταίο διάστημα οι υδροηλεκτρικές και λιγνιτικές μονάδες των οποίων η παραγωγή είναι ακριβή, ενώ το βράδυ που περιορίζεται η «πράσινη» παραγωγή των φωτοβολταϊκών συμμετέχουν κυρίως οι μονάδες φυσικού αερίου. Οι τιμές σε ένα σύστημα με ΑΠΕ εξαρτώνται και από τις διακυμάνσεις του καιρού. Σε περιόδους καύσωνα μειώνεται η απόδοση των θερμικών μονάδων και των φωτοβολταϊκών. Το ίδιο ισχύει όταν έχουμε άνυδρο χειμώνα χωρίς πολλά νερά για τα υδροηλεκτρικά, ή άλλα φαινόμενα. Όσον αφορά τη ζήτηση που κυμαίνεται στη χώρα μας από 4-10 γιγαβάτ, όταν είναι μικρή οι τιμές κινούνται πτωτικά και αντιστρόφως. Το φθινόπωρο και την άνοιξη πέφτει στο ναδίρ και το καλοκαίρι είναι 8-9 γιγαβάτ.
Υπάρχει ακόμη ένας παράγοντας αυτές τις ημέρες που επηρεάζει τη χονδρική τιμή στην Ελλάδα και αυτός δεν είναι άλλος από τις διασυνδέσεις. «Εμείς επιδιώκουμε περισσότερη διασύνδεση γιατί βοηθά κανονικά στην καλύτερη λειτουργία του συστήματος. Όμως, μπορεί να υπάρχουν περίοδοι που η ενέργεια φεύγει έξω και ανεβαίνουν οι τιμές», ανέφερε σχετικά ο κ. Σκυλακάκης. Η άμεση αλληλεξάρτηση που έχουμε με τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης έχει αντίκτυπο στη διαμόρφωσης της εγχώριας χονδρεμπορικής τιμής.
Έκκληση προς τους αγρότες
Στο τιμολόγιο ΓΑΙΑ κάλεσε ο υπουργός να μπουν οι αγρότες, καθώς είναι η πλέον συμφέρουσα επιλογή για αυτούς. «Αυτή τη στιγμή συμφέρει τους αγρότες να μπουν στο ΓΑΙΑ άμεσα, μέχρι τις 31 Ιουλίου. Θα εξασφαλίσουν τιμές προ κρίσης για μια δεκαετία», υπογράμμισε.
Ο ίδιος εξήγησε πως οι αγρότες έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στο εν λόγω πρόγραμμα μέχρι τον Οκτώβριο, ωστόσο τους παρότρυνε «να μπουν χθες», όπως χαρακτηριστικά είπε, καθώς θα απολαύσουν ιδιαίτερα ευνοϊκές τιμές, όπως αυτές που ίσχυαν την περίοδο προ κρίσης.
Η αισιοδοξία των futures
Καύσωνας και αποθέματα ενέργειας στη νοτιοανατολική Ευρώπη είναι, λοιπόν, οι κύριοι «υπαίτιοι» για την εκτόξευση των τιμών τις τελευταίες 11 ημέρες. Ειδικότερα, μετά την 11η Ιουλίου οι ραγδαίες αυξήσεις που είδαμε στη χονδρεμπορική του ρεύματος οφείλονται, όπως προαναφέραμε, σε έναν συνδυασμό. Από την μια είχαμε τον καύσωνα διαρκείας, καύσωνα μη αναμενόμενο από την Ουκρανία μέχρι τα Βαλκάνια, κι από την άλλη αυξημένη ζήτηση από την Ουκρανία λόγω του πολέμου και μη εκτόνωση της ζήτησης από Ουγγαρία και Ρουμανία προς τη Δύση.
Ωστόσο, η διάρκεια αυτού του φαινομένου προβλέπεται ότι θα κρατήσει μερικές μέρες ακόμα. Αν κρίνουμε από τα futures —τις μελλοντικές δηλαδή προβλέψεις των τιμών της χονδρεμπορικής από το Χρηματιστήριο Ενέργειας- δεν θα έχουμε συνέχιση του φαινομένου τον Αύγουστο. Η εκτίμηση της κυβέρνησης, βάσει των futures, είναι ότι θα επιστρέψουμε άμεσα σε λογικές τιμές. Βέβαια, να αναφέρουμε ότι δεν μπορούμε να στηριχτούμε απόλυτα στα futures του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, καθώς δίνουν μια πρώτη ενδεικτική εικόνα—και τίποτα παραπάνω—η οποία όμως είναι αισιόδοξη.
Τα προθεσμιακά, δείχνουν λοιπόν, μια ομαλοποίηση για τον Αύγουστο. Σε κάθε περίπτωση, η ΡΑΑΕΥ ερευνά το θέμα και τη διαμόρφωση των τιμών. Μάλιστα, αύριο το απόγευμα, αναμένεται η ΡΑΑΕΥ να αποστείλει στο ΥΠΕΝ το τελικό της πόρισμα για το εάν εντόπισε τελικά καταχρηστική συμπεριφορά και υπερκέρδη.
