Επιδοτήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας του Αυγούστου για όλα τα νοικοκυριά, με όριο κατανάλωσης τις 500 κιλοβατώρες το μήνα, με χρηματοδότηση από την επιβολή τέλους στο φυσικό αέριο στους ηλεκτροπαραγωγούς ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης.
Το ύψος της επιδότησης θα εξαρτηθεί από το σημείο στο οποίο θα διαμορφωθούν τα τιμολόγια του Αυγούστου (ως γνωστόν τα "πράσινα" τιμολόγια ανακοινώνονται την 1η κάθε μήνα) με στόχο την συγκράτηση των τιμών "σε ανεκτά επίπεδα".
Για τις επιχειρήσεις αποφασίστηκε να μην επιστραφούν οι οφειλές προηγούμενων ετών από το τέλος αερίων ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), κάτι που ισχύει και για τους αγρότες οι οποίοι επιπλέον έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στο ειδικό τιμολόγιο "Γαία" με "κλειδωμένες" χαμηλές τιμές για δύο χρόνια.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έκαναν ο κ. Σκυλακάκης, η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, ο ενεργειακός σύμβουλος του πρωθυπουργού Νίκος Τσάφος και ο γεν. γραμματέας Ενέργειας Α.Αιβαλιώτης το πλαίσιο για τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνει τα εξής:
- Έκτακτη επαναφορά του τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο που ίσχυσε κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, για δύο μήνες τουλάχιστον (Ιούλιο και Αύγουστο). Το ύψος του θα προσδιοριστεί τις επόμενες ημέρες.
- Επιδότηση των οικιακών τιμολογίων (περιλαμβάνονται τα κοινωνικά τιμολόγια) για τον Αύγουστο το ύψος της οποίας θα οριστικοποιηθεί όταν ξεκαθαρίσει η εικόνα των τιμών χονδρικής και των τιμολογίων του Αυγούστου. Η επιδότηση θα αφορά τις καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες το μήνα και στόχος θα είναι η διατήρηση των τιμών στο επίπεδο που ήταν το 2023 με την εφαρμογή και τότε επιδότησης στις τιμές (14 - 15 σεντς ανά κιλοβατώρα).
- Θέσπιση πρόνοιας για δυνατότητα παρεμβάσεων στις τιμές σε περιπτώσεις στρεβλώσεων της αγοράς - όπως αυτή που διανύουμε - πέρα από αυτές που προβλέπονται ήδη στη σχετική Κοινοτική Οδηγία η οποία έχει πολύ αυστηρές προϋποθέσεις.
Επίσης, για τις επιχειρήσεις αποφασίστηκε να μην επιστραφούν οι οφειλές από το ειδικό τέλος αερίων ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) που προέκυψαν για παρελθούσες χρήσεις και οι οποίες εκτιμώνται σε 138 εκατ. Ευρώ.
Οι αγρότες επωφελούνται επίσης από την απαλλαγή του ΕΤΜΕΑΡ ενώ ο κ. Σκυλακάκης υπογράμμισε ότι έχουν κάθε λόγο να σπεύσουν να ενταχθούν στο ειδικό τιμολόγιο "Γαία" με το οποίο "κλειδώνουν" τιμές 9-11 σεντς ανά κιλοβατώρα για την επόμενη διετία.
«Πρέπει να γίνει σαφές πως δεν μπορεί να υπάρχουν τρελές τιμές. Όταν υπάρχει ανάγκη η κυβέρνηση παρεμβαίνει για να συνδράμει τους καταναλωτές εξαντλώντας τα περιθώρια. Δεν θα αφήσουμε τους καταναλωτές ακάλυπτους» τόνισε ο κ. Σκυλακάκης.
Παράλληλα γνωστοποίησε ότι έχουν κοινοποιηθεί στους προμηθευτές οι ειδοποιήσεις για την καταβολή 230 εκατ. Ευρώ που είναι το ποσό που προσδιορίστηκε ως υπερέσοδο κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Όπως επισημάνθηκε η πίεση στις τιμές που εμφανίστηκε τον Ιούλιο είναι αποτέλεσμα συνδυασμού παραγόντων όπως ο παρατεταμένος καύσωνας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη τη Βαλκανική, οι περιορισμένες διασυνδέσεις, η μειωμένη παραγωγή των υδροηλεκτρικών λόγω λειψυδρίας.
Αναλυτικά η συνέντευξη του Θ. Σκυλακάκη:
Κατά την έναρξη της ομιλίας του ο υπουργός σημείωσε πως οι τιμές του ρεύματος είναι «ένα εξαιρετικά σύνθετο θέμα και απαιτείται επαρκής χρόνος».
«Οι τιμές του ρεύματος στηρίζονται στην ελεύθερη διαμόρφωση, δεν υπάρχουν ρυθμιζόμενες από το κράτος τιμές. Μπορεί να γίνουν παρεμβάσεις αλλά σε εξαιρετικές συνθήκες, επίσης οι τιμές πλέον διαμορφώνονται από τις ΑΠΕ και αφορά κυρίως τις νέες ΑΠΕ», τόνισε ο κ. Σκυλακάκης.
«Όσο βάζουμε νέες ΑΠΕ, οι τιμές πέφτουν. Για τον λιγνίτη, που είναι το πιο ακριβό είδος, διαμορφώνεται από τις τιμές των ρύπων», σημειώνοντας ότι «οι τιμές των ρύπων το 2019 ήταν 25 ευρώ και σήμερα είναι 68 αφού οι εξωγενείς παράγοντες είναι αρνητικοί. Όμως, το θετικό είναι πως έχουμε περισσότερες ΑΠΕ και γι αυτό δεν νιώθουμε τόσο την πίεση».
Ο υπουργός αναφέρθηκε και στον παράγοντα των καιρικών συνθηκών καθώς «ο καιρός επηρεάζει και αυτός τις τιμές ιδίως ο καύσωνας, καθώς επηρεάζει την παραγωγή ενώ ρόλο παίζει και ο άνυδρος χειμώνας όπως φέτος», τονίζοντας ότι «όταν η ζήτηση είναι μικρή, οι τιμές πέφτουν. Η ζήτηση μπορεί να πέσει έως και 4.000 την άνοιξη και το φθινόπωρο, ενώ το καλοκαίρι φτάνει τα 9.000 MW».
Αναφερόμενος στην επιρροή που ασκούν οι διασυνδέσεις στην Ευρώπη, ο κ. Σκυλακάκης τόνισε ότι «φταίνε» ωστόσο, υπάρχουν περίοδοι που η ενέργεια φεύγει για το εξωτερικό και το αντίστροφο. Αυτό βέβαια αφορά τη χοντρική τιμή» και για το λόγο αυτό τόνισε πως «είναι προφανές πως αν προχωρήσουν οι διασυνδέσεις, όπως με την Κρήτη, τα πράγματα θα είναι καλύτερα».
Σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση των χρωματιστών τιμολογίων ο κ. Σκυλακάκης σημείωσε ότι «ευνοεί τη διαφάνεια και οι πολίτες καταλαβαίνουν πλέον το τι σημαίνει το κάθε τιμολόγιο. Το είδος του τιμολογίου δεν είναι μαγική σφαίρα, εξαρτάται από το αν έχουμε μικρές ή μεγάλες καταναλώσεις και το ρίσκο που παίρνει ο καθένας», τόνισε.
Για την ενίσχυση των αγροτών
«Βοηθήσαμε τους ευάλωτους και φέραμε και κοινωνικό τιμολόγιο για τους πολύτεκνους αλλά και για τους αγρότες. Ειδικά σε αυτούς, αυτή τη στιγμή τους συμφέρει να μπουν στο ΓΑΙΑ, καθώς τους εξασφαλίζει για 32 χρόνια τιμές προ κρίσης, από 9 εως 11 λεπτά».
«Τους παροτρύνω να μπουν εκεί ενώ μπορούν να κάνουν και ρύθμιση σε 120 δόσεις», τόνισε ο υπουργός.
«Πήραμε μέτρα για ρευματοκλοπές και στόχος είναι να μειωθεί περαιτέρω η επιβάρυνση.
Το πρόγραμμα Απόλλων επίσης θα ευνοήσει τους κοινωνικά ευάλωτους.
Κάναμε διαγωνισμούς για τις μπαταρίες και τους χώρους αποθήκευσης, καθώς μπορούμε να κόψουμε τις ώρες αιχμής το βράδυ και να τις μεταφέρουμε από το μεσημέρι».
Οι αιτίες της κρίσης
«Τον Ιανουάριο είχαμε μέσες τιμές 140 την κιλοβατώρα αλλά λόγω του αερίου είχαμε μεγάλη άνοδο και γυρίσαμε στις τιμές του Ιανουαρίου τον Ιούνιο. Τι συνέβη από την 11η Ιουλίου και μετά; Ο καύσωνας διαρκείας που ήταν και μη αναμενόμενος, από την Ουκρανία έως όλα τα Βαλκάνια, αυξημένη ζήτηση από τις χώρες αυτές και μη εκτόνωση της ζήτησης από τα Βαλκάνια στη Δύση. Είναι δομικό το πρόβλημα με τις διασυνδέσεις με τη Δυτική Ευρώπη με αποτέλεσμα η Αυστρία να έχει τιμές 100 ευρώ και η Ουγγαρία να έχει 800 τη νύχτα, γιατί γεμίζουν τα καλώδια και γίνεται decapping στα δύο συστήματα. Άρα η ανατολική Ευρώπη δεν μπορεί να εισάγει φθηνή ενέργεια.
Η διάρκεια αυτού του φαινομένου θα κρατήσει μερικές μέρες ακόμα και αν δούμε τα futures το φαινόμενο δεν θα συνεχιστεί τον Αύγουστο, καθώς δείχνουν αποκλιμάκωση».
Τα μέτρα της κυβέρνησης
«Ως συνέπεια έχουν εκτιναχθεί οι τιμές, καθώς δεν ευθύνεται η αγορά μας. Ενώ εμείς τα βράδια εισάγουμε ενέργεια, τώρα κάνουμε μικρές εξαγωγές στον Βορρά, οπότε πιέζονται οι τιμές.
Το σίγουρο είναι πως έχουμε ενιαίες τιμές στα Βαλκάνια. Τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση;
Ο μηχανισμός επιβολής πλαφόν έχει τελειώσει από τις 30 Ιουνίου. Η νέα οδηγία προβλέπει μηχανισμός αλλά με όρους που δεν μπορούν να εφαρμοστούν, γιατί η κρίση πρέπει να κρατάει ένα τρίμηνο δηλαδή να ενεργοποιηθεί τον Οκτώβριο.
Υπάρχουν τα ουρανοκατέβατα κέρδη λοιπόν καθώς έχουμε αύξηση της ζήτησης και αυτά τα κέρδη δεν μπορούν να πλήξουν τους καταναλωτές», σημείωσε ο υπουργός.
Αναφερόμενος στα μέτρα που πρόκειται να υιοθετήσει η κυβέρνηση, ο υπουργός τόνισε:
«Υπάρχουν τρεις λύσεις:
- Επαναφορά έκτακτου τέλους, ένας φόρος δύο μηνών (Ιούλιος και Αύγουστος) και το ακριβές ύψος θα ανακοινωθεί προσεχώς.
- Επιδότηση νοικοκυριών τον Αύγουστο του 2024 που θα ανακοινωθεί τέλη Ιουλίου.
- Θα βάλουμε υπέρ των καταναλωτών παρέμβαση σε περίπτωση στρέβλωσης που προκαλούν μονίμως πρόβλημα.
Η κυβέρνηση όταν υπάρχει ανάγκη παρεμβαίνει και συνδράμει αλλά τα εργαλεία μας είναι περιορισμένα. Το υπουργείο υπάρχει για να υπερασπίζεται τον καταναλωτή».
Υπενθυμίζεται πως την Τρίτη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξή του προανήγγειλε έκτακτο τέλος για δύο μήνες στους παραγωγούς ενέργειας και επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος τον Αύγουστο.
