Πολλαπλά θα είναι τα οφέλη από το «Ταμείο Απανθρακοποίησης» για τα ελληνικά νησιά, το νέο «πράσινο» χρηματοδοτικό εργαλείο που σκοπό έχει να αναβαθμίσει συνολικά την ποιότητα ζωής των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών με τις επενδύσεις να ξεπερνούν τα €5 δισ.
Περιορισμός της επιβάρυνσης των καταναλωτών στους λογαριασμούς ρεύματος, άρση της απομόνωσης των νησιών, αντιμετώπιση στο φαινόμενο της λειψυδρίας, μείωση των ορυκτών καυσίμων, νέες θέσεις εργασίας, ενεργειακή αυτονομία, είναι μόνο μερικά από αυτά που θα «έρθουν» για τα ελληνικά νησιά ως απόρροια αυτής της πράσινης «έκρηξης» επενδύσεων.
Τα έργα αυτά φέρνουν ένα νέο πρωτοποριακό μοντέλο αειφορίας με ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο για τη νησιωτική αλλά και για ολόκληρη τη χώρα. Το νέο αυτό εργαλείο έρχεται να διευκολύνει τα νησιά να κάνουν πράξη την «πράσινη μετάβαση» σηματοδοτώντας το «πράσινο σήμα», κάτι που αναμένεται να έχει τεράστια αξία και συνολικά στο «τουριστικό προϊόν». Έτσι, με τη σύσταση του Ταμείου ερχόμαστε αρκετά βήματα πιο κοντά στην εκπλήρωση των κλιματικών στόχων της χώρας.
Πρόκειται, ουσιαστικά, για τη νέα συνέργεια της ελληνικής κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων μέσω της οποίας η χώρα μπορεί να αξιοποιήσει τους πόρους από τη δημοπράτηση 25 εκατ. δικαιωμάτων ρύπων για την απανθρακοποίηση των νησιών. Με κεφάλαια 1,6 δισ. ευρώ έως το 2032, τα οποία, μάλιστα, ενδέχεται να ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για την αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων ρύπων τα επόμενα χρόνια, η «πράσινη» μετάβαση των νησιών αναμένεται να μετατραπεί σε ένα μεγάλο πλεονέκτημα συνολικά για τη χώρα με πολλά ανταποδοτικά οφέλη.
Πού θα «πάνε» οι επενδύσεις
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επενδύσεις που θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο, οι οποίες προορίζονται σε τρεις βασικούς τομείς:
- Διασυνδέσεις των νησιών του ΒΑ Αιγαίου και των Δωδεκανήσων, που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ καθώς και μικρότερων νησιών (Κύμη, Πάτμος, Κύθνος, Αμοργός) από τον ΔΕΔΔΗΕ.
- Έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας από νοικοκυριά και επιχειρήσεις (φωτοβολταϊκά, μπαταρίες, αντλησιοταμίευση, υπεράκτια αιολικά, ταμιευτήρες για αποθήκευση νερού και παραγωγή ενέργειας). Για τα 6 μεγαλύτερα μη διασυνδεδεμένα νησιά (Ρόδος, Κως, Κάλυμνος, Σάμος, Χίος και Λέσβος) θα προκηρυχθούν το 2025 διαγωνισμοί για εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε συνδυασμό με μπαταρίες.
- Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και κυρίως ηλεκτρικής τροφοδοσίας των μεγάλων πλοίων (cold ironing) που προσεγγίζουν τα λιμάνια των νησιών.
Οι δράσεις που έχουν προτεραιοποιηθεί να υλοποιηθούν αφορούν στα εξής:
- Φωτοβολταϊκά συστήματα σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας μπαταρίας για ενεργειακή αυτονομία
- Υβριδικά συστήματα ΑΠΕ
- Υπεράκτια αιολικά πάρκα και νησιωτική διασύνδεση
- Εγκατάσταση αυτόνομων συστημάτων αποθήκευσης
- Αφαλατώσεις/Αντλιοταμίευση/φράγματα/ταμιευτήρες πολλαπλών χρήσεων
- Διασυνδέσεις και ηλεκτρολογικές υποδομές στα Δωδεκάνησα
- Υποθαλάσσιες διασυνδέσεις νησιών στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα
- Υποδομές ηλεκτροδότησης ελλιμενισμένων πλοίων από την ξηρά (cold ironing)
- Σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων
Στόχος είναι τα πρώτα έργα, που θα ωριμάσει η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (PPF) του ΤΑΙΠΕΔ, να δημοπρατηθούν έως τα τέλη του γ’ τριμήνου 2025. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί το 2032, οπότε και θα έχουν δημοπρατηθεί όλες οι δράσεις.
