Σε πλήθος ερευνητικών προγραμμάτων συμμετέχει το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΙΝΕΒ/ ΕΚΕΤΑ) με έδρα στη Θεσσαλονίκη το οποίο πρωτοπορεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συνεργάζεται στενά με τον ιδιωτικό τομέα.
Το ΙΝΕΒ, που είναι το μοναδικό Ινστιτούτο Βιοεπιστημών στη Βόρεια Ελλάδα και το μοναδικό Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών στη χώρα μας με σημαντικά έργα στο χαρτοφυλάκιό του, χρηματοδοτείται από το κράτος με το ποσό των 500.000 ευρώ τη στιγμή που οι ανάγκες του (λειτουργικά κόστη, εξοπλισμός) φτάνουν τα 5,5 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το ΙΝΕΒ αναπτύσσει συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα καταφέρνοντας έτσι να έχει έσοδα περίπου 8 εκατ. ευρώ, γεγονός που βοηθά στην υλοποίηση των επιστημονικών του στόχων και στην επιτυχή εκπόνηση των δράσεών του.
Μάλιστα, όπως τόνισε σε συνάντηση με δημοσιογράφους η διευθύντρια του ΙΝΕΒ Δρ. Αναστασία Χατζηδημητρίου η οποία ανέλαβε πρόσφατα τα ηνία του Ινστιτούτου, υπάρχει στενή συνεργασία με τη βιομηχανία τροφίμων και τη φαρμακοβιομηχανία, καθώς οι τομείς δραστηριότητας του Ινστιτούτου είναι η βιοιατρική έρευνα, οι επιστήμες τροφίμων και διατροφής, οι βιοτεχνολογικές εφαρμογές, η βιοπληροφορική, η συστημική βιολογία και βιοχημεία. «Το 40% των έργων του ΙΝΕΒ προέρχεται από τα ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα και το 60% από τον ιδιωτικό τομέα», ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Χατζηδημητρίου προσθέτοντας ότι από το 2012 που ιδρύθηκε το ΙΝΕΒ μέχρι και σήμερα εκσυγχρονίζεται ο εξοπλισμός του, ένα κρίσιμο ζήτημα υποδομής προκειμένου να είναι ανταγωνιστικό σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι πρωτοπόρες δράσεις του ΙΝΕΒ
Οι συνεργασίες του αφορούν τόσο την Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, ενώ διακρίνεται για τις εμβληματικές και πρωτοπόρες του δράσεις. Ειδικότερα, το Ινστιτούτο συνεργάζεται με Πανεπιστήμια, Ερευνητικά κέντρα, Νοσοκομεία, Κοινωνικούς Φορείς, Φαρμακοβιομηχανίες (Abbvie, Astrazeneca, Roche, Pfizer) και βιομηχανίες τροφίμων (Pelopac, ΔΩΔΩΝΗ, Νιτσιάκος κα.).
Παράλληλα, το ΙΝΕΒ μέσω των εργαστηρίων Μοριακής Βιολογίας, Επιδημιολογίας, Κλινικής Διαγνωστικής, Κλινικής Έρευνας και Βιοπληροφορικής εκπροσωπεί την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Υποδομή Κλινικής Έρευνας ECRIN-ERIC, έχει αναλάβει τον συντονισμό του Εθνικού Δικτύου Κλινικής Έρευνας GRECRIN, όπου ηγείται μεταξύ άλλων των εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών του.
Από το 2019 έως σήμερα έχει εκπονήσει δωρεάν διαγνωστικές υπηρεσίες με προηγμένες τεχνολογίες ανάλυσης του DNA για πάνω από 4.000 ασθενείς με καρκίνο. Το ΙΝΕΒ είναι επίσης βασικός εταίρος στο Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην καρδιολογία και στην πρόληψη του νεανικού αιφνίδιου θανάτου, βασικός εταίρος στην εθνική δράση για τον κορωνοϊό αναπτύσσοντας εγχώριο πρωτόκολλο RQ-PCR για την μοριακή ταυτοποίηση του ιού, ενώ αναλύει το γονιδίωμα χιλιάδων στελεχών του. Εξίσου σημαντικά και καινοτόμα έργα υλοποιούνται μέσω των εργαστηρίων Ηλεκτρονικής Υγείας, Ψυχολογίας της Υγείας, Τροφίμων και Διατροφής, Μικροβιακής Βιοτεχνολογίας και Αγροβιοτεχνολογίας.
MyPal και OHDSI
Δύο επιπλέον έργα που συντόνισε το ΙΝΕΒ και ξεχωρίζουν είναι το ευρωπαϊκό MyPal το οποίο συμβάλλει στην ενίσχυση της υποστηρικτικής φροντίδας του καρκίνου μέσω της ανάπτυξης προηγμένων συστημάτων PRO (electronic Patient Reported Outcomes – Συστήματα Αναφορών Ασθενών) που επιτρέπουν την παρακολούθηση συμπτωμάτων ατόμων με καρκίνο. Μέσω της ανάπτυξης φιλικών προς τον χρήστη ψηφιακών εργαλείων, παρέχεται μια ολοκληρωμένη παρέμβαση για την ανακούφιση των συμπτωμάτων και της δυσφορίας σε άτομα με καρκίνο, καθώς και την πρόληψη ανεπιθύμητων ενεργειών που σχετίζονται με τις ασθένειες ή και την αντίστοιχη θεραπεία.
O ελληνικός κόμβος OHDSI-GR αποτελεί μέλος της παγκόσμιας πρωτοβουλίας OHDSI. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι η δευτερογενής αξιοποίηση δεδομένων πραγματικού κόσμου (Real World Data, RWD) με τη χρήση του μοντέλου OMOP-CDM (Observational Medical Outcomes Partnership, OMOP - Common Data Model, CDM). Μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος θα αξιοποιηθούν δεδομένα των ασθενών του νοσοκομείου Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης.
Οι spin offs και το εκπαιδευτικό έργο
Μέσω του ΙΝΕΒ έχουν προκύψει και τρεις spin offs ή αλλιώς τεχνοβλαστοί. Πρόκειται για τη Mobase με δραστηριότητα την ταυτοποίηση προϊόντων με τη χρήση DNA, η 4Οmics με παροχή υπηρεσιών βιοπληροφορικής και η GfH (Gnosis for Health Sciences) που ασχολείται με την παροχή λύσεων στη βιοανάλυση και στη διαχείριση βιοδεδομένων.
Σημειώνεται ακόμη ότι το ΙΝΕΒ αποτελείται σήμερα από 145 άτομα προσωπικού από τα οποία οι 11 είναι μόνιμοι ερευνητές. Αποστολή του είναι η αξιοποίηση της ερευνητικής αριστείας στις Επιστήμες Ζωής, η απάντηση στις ανάγκες των τελικών χρηστών και της κοινωνίας με στόχο την προαγωγή της υγείας και η κάλυψη του κενού μεταξύ της βασικής έρευνας και των καινοτόμων εφαρμογών. Πέρα από το ερευνητικό έργο, το Ινστιτούτο έχει εκπονήσει και ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων με συμμετοχές σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, φιλοξενεί προπτυχιακούς φοιτητές, οι ερευνητές του ΙΝΕΒ επιβλέπουν μεταπτυχιακούς φοιτητές ενώ έχει και τακτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Τέλος, μεταξύ των ερευνητών που εκπροσωπούν το Ινστιτούτο και μίλησαν για το πεδίο έρευνας τους στη συνάντηση είναι ο Ερευνητής Α΄ και Ιατρός με αντικείμενο την «Ιατρική Ακριβείας, Κλινική Έρευνα» κ. Κώστας Σταματόπουλος, ο Ερευνητής Γ΄ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός με αντικείμενο την «Ηλεκτρονική Υγεία», κ. Παντελής Νατσιάβας, ο Ερευνητής Β΄ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός με αντικείμενο τη «Βιοπληροφορική» κ. Φώτης Ψωμόπουλος, ο Ερευνητής Α΄ και Βιολόγος με αντικείμενο τη «Βιοτεχνολογία-Κυκλική Οικονομία» κ. Αντώνης Μακρής.