Η κυκλική οικονομία ως μια βιώσιμη πρακτική δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη και την αγορά ειδών τεχνολογίας. Πολλές επιχειρήσεις, σε επίπεδο λιανεμπορίου εφαρμόζουν μεθόδους ανακύκλωσης συσκευών, όπως φορητών ή επιτραπέζιων υπολογιστών, εκτυπωτών, μπαταριών και έξυπνων κινητών τηλεφώνων smartphones.
Μάλιστα σε ό,τι αφορά τα κινητά τηλέφωνα οι καταναλωτές στρέφονται περισσότερο σε πιο βιώσιμες λύσεις, όπως η επισκευή και η επαναχρησιμοποίηση των συσκευών. Αυτό οδηγεί σε μια εκρηκτικά αναπτυσσόμενη αγορά «κυκλικών» κινητών και σχετικών υπηρεσιών.
Σύμφωνα με έκθεση της GSMA, που εκπροσωπεί τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας παγκοσμίως, η αγορά αυτή αναμένεται να ξεπεράσει τα 150 δισ. δολάρια έως το 2027.
Με δεδομένα από 10.000 καταναλωτές σε 26 χώρες, η μελέτη αναδεικνύει πώς οι αλλαγές στις καταναλωτικές προτιμήσεις, οι νέοι κανονισμοί και η κλιμακούμενη κρίση των ηλεκτρονικών αποβλήτων αμφισβητούν το παραδοσιακό μοντέλο παραγωγής και διάθεσης κινητών τηλεφώνων.
Περισσότερο από το 70% των καταναλωτών δηλώνει διατεθειμένο να πληρώσει περισσότερα χρήματα για περιβαλλοντικά φιλικές συσκευές. Αυτό δείχνει ότι η κυκλικότητα δεν αποτελεί μόνο περιβαλλοντική ανάγκη, αλλά και επιχειρηματική ευκαιρία.
Αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών και κυκλικά μοντέλα
Η έκθεση της GSMA περιλαμβάνει έρευνα σε 31 παρόχους κινητής τηλεφωνίας από όλο τον κόσμο, δείχνοντας ότι το 90% αυτών έχει ήδη εφαρμόσει κάποιο κυκλικό επιχειρηματικό μοντέλο. Η ανακαίνιση κινητών (refurbishment) και η διαχείριση των ηλεκτρονικών αποβλήτων είναι οι πιο δημοφιλείς πρακτικές.
Ωστόσο, το 80% των παρόχων που δραστηριοποιούνται στην ανακαίνιση κινητών δηλώνει ότι “μπορούν να γίνουν πολλά περισσότερα”. Η ανάπτυξη μοντέλων μίσθωσης, ανανέωσης και αναβάθμισης θα μπορούσε να ανοίξει νέες πηγές εσόδων, να ενισχύσει την πιστότητα των πελατών και να διασφαλίσει την ποιότητα των συσκευών.
Οι πωλήσεις νέων κινητών τηλεφώνων έχουν επιβραδυνθεί, καθώς οι καταναλωτές κρατούν τις συσκευές τους για περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με πριν από μια δεκαετία.
Το 85% των καταναλωτών παγκοσμίως θεωρεί τη βιωσιμότητα βασικό κριτήριο αγοράς.
- Στη Γαλλία, 1 στα 6 κινητά που πωλήθηκαν το 2023 ήταν ανακαινισμένο.
- Πάνω από το 50% των καταναλωτών στην Ινδία δήλωσαν ότι θα εξετάσουν ανακαινισμένη συσκευή στην επόμενη αγορά τους.
- Τα 2/3 των καταναλωτών παγκοσμίως έχουν χρειαστεί επισκευή της τρέχουσας ή προηγούμενης συσκευής τους.
Η κυκλικότητα προσφέρει πολλαπλά οφέλη όπως οικονομική ανάπτυξη, με νέες πηγές εσόδων για κατασκευαστές και παρόχους και ενίσχυση των τοπικών οικονομιών με μείωση εξάρτησης από εισαγωγές και ορυκτά.
Επίσης, μείωση αποβλήτων με λιγότερα ηλεκτρονικά απορρίμματα και εκπομπές CO₂.και επέκταση ψηφιακής πρόσβασης με περισσότερες οικονομικά προσιτές επιλογές για τους καταναλωτές.
Ανακυκλώσιμα υλικά
Οι αδρανείς κινητές συσκευές αποτελούν τεράστια πηγή πρώτων υλών. Υπολογίζεται ότι 5-10 δισεκατομμύρια παλιά τηλέφωνα παγκοσμίως περιέχουν 100.000 τόνους χαλκού, 7 εκατομμύρια ουγγιές χρυσού και 1 εκατομμύριο ουγγιές παλλαδίου. Η αξία αυτών των υλικών ξεπερνά τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια. Με τη στρατηγική σημασία των κρίσιμων ορυκτών να αυξάνεται, τα παλιά τηλέφωνα γίνονται βασική πηγή ανακυκλώσιμων υλικών.
Το 2024, πουλήθηκαν πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια νέα smartphones, δημιουργώντας 60 εκατομμύρια τόνους CO₂ – ποσότητα ισοδύναμη με τις ετήσιες εκπομπές χωρών όπως το Μαρόκο ή η Ρουμανία.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τα ηλεκτρονικά απόβλητα προκαλούν 78 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιβαλλοντικές και οικονομικές απώλειες κάθε χρόνο.
Η ανακαίνιση και επισκευή κινητών τηλεφώνων μειώνει τις εκπομπές άνθρακα κατά 80-90% σε σύγκριση με την κατασκευή νέων συσκευών.
Οι κορυφαίοι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας, όπως οι Telefonica, Orange, Deutsche Telekom, Vodafone και KDDI, ήδη επενδύουν στην κυκλικότητα. Παράλληλα, κατασκευαστές όπως οι Samsung, Apple και Fairphone αναπτύσσουν οικολογικά σχεδιασμένες συσκευές και βελτιώνουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους. Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο εισάγουν νέες πολιτικές κυκλικότητας, όπως οι κανονισμοί της ΕΕ για την ανακύκλωση, επισκευή και επαναχρησιμοποίηση των κινητών.
