Την περασμένη Παρασκευή, 26 Νοεμβρίου 2021, σημειώθηκε ένα πρωτόγνωρο περιστατικό βίας εντός του Α.Π.Θ. Πρωτόγνωρο, όχι ως προς την ύπαρξη βίας εντός ενός ελληνικού πανεπιστημίου, αλλά ως προς τη μορφή αυτής της βίας. Το περιστατικό λίγο - πολύ είναι γνωστό σε όλους γιατί διακινήθηκε σε πολλά διαφορετικά μέσα ενημέρωσης και συνεχίζει να διαδίδεται.
Όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε Τρίτη και Παρασκευή από το 2015 και εξής, την προηγούμενη Παρασκευή, 26 Νοεμβρίου 2021, μαζευτήκαμε στο Πανεπιστήμιο μαζί με φίλους για να παίξουμε το παιχνίδι «πέφτει η νύχτα στο παλέρμο», ένα πολύ δημοφιλές σε νέα άτομα παιχνίδι που παίζεται με κάρτες. Όταν ο καιρός είναι καλός παίζουμε σε εξωτερικό χώρο του Πανεπιστημίου ενώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα παίζουμε εντός.
Από το 2015 και εξής συναντιόμαστε στο Φυσικομαθηματικό του Α.Π.Θ. Κατά τη διάρκεια, λοιπόν, μιας τέτοιας συνάντησης εμφανίστηκαν ξαφνικά καμιά 30αριά άτομα και άρχισαν να μας απειλούν και να μας χτυπούν με πολύ βάναυσο τρόπο. Δεν θα μπω ξανά σε λεπτομέρειες για το τι ακριβώς συνέβη εκείνο το βράδυ, διότι υπάρχουν ειδικά δημοσιεύματα τα οποία περιγράφουν βήμα βήμα το τι συνέβη. Προτιμώ να εστιάσω σε ορισμένες συμπεριφορές που έκαναν μεγάλη εντύπωση σε μας, στα θύματα της συγκεκριμένης βίας.
Η πρώτη αντίδραση με την οποία ήρθαμε σε επαφή αφορά μια βιαστική και εντελώς αψυχολόγητη δήλωση φοιτητών και φοιτητριών στα μέσα δικτύωσης σχετικά με το ότι δεν πρέπει να μπει αστυνομία στα πανεπιστήμια. Μόλις μας είχαν κρατήσει ομήρους μέσα στο πανεπιστήμιο για πάνω από μια ώρα 30 τραμπούκοι, μας χτύπησαν, απείλησαν τις ζωές μας, έκαναν έλεγχο στα κινητά μας.
Η λογική αντίδραση που θα ανέμενε κάποιος είναι να καταδικαστεί απ' όλους αυτή η αποτρόπαιη πράξη. Κι όμως, αρκετοί φοιτητές και φοιτήτριες, το πρώτο που νοιάστηκαν να κάνουν είναι να μιλήσουν για την αστυνομική βία και για το πόσο κακό θα είναι να μπει η αστυνομία μέσα στα πανεπιστήμια. Θα έβγαζε νόημα αν μας είχαν χτυπήσει αστυνομικοί αλλά δεν δεχτήκαμε αστυνομική βία. Βία από αντιεξουσιαστές δεχτήκαμε.
Μια δεύτερη παράλογη αντίδραση που παρατηρήσαμε, αφορούσε ένα διαρκές victim blaming εναντίον μας, ακόμη κι από άτομα που σε άλλες περιπτώσεις, όταν οι θύτες δεν προέρχονται από τον αναρχοαριστερό χώρο, καταδικάζουν με σφοδρότητα το victim blaming. Διαπιστώσαμε σωρεία ψευδών και παραπλανητικών περιγραφών των όσων έγιναν και υπήρχαν άτομα που έκαναν ευθεία επίθεση σε μας που μόλις δεχτήκαμε τη βία.
Είπαν ότι είμαστε μέλη πολιτικών παρατάξεων, ότι η ομάδα του «Παλέρμο» είναι πολιτική ομάδα, ότι προκαλούμε με τις απόψεις μας, ότι όλο αυτό ήταν στημένο για να μπει η αστυνομία στο πανεπιστήμιο, ότι δεν είχαμε θέση στον συγκεκριμένο χώρο γιατί δεν ήμασταν φοιτητές και άλλα παρόμοια ψεύδη.
Καταρχάς ουδείς από μας ανήκε σε κάποια πολιτική παράταξη (και προφανώς ακόμη κι αν ανήκε δεν είναι λόγος αυτός να ασκηθεί βία εναντίον του).
Δεύτερον, στο περιστατικό ήμασταν 19 άτομα: 16 φοιτητές και φοιτήτριες και 3 απόφοιτοι. Οι απόφοιτοι που βρισκόμασταν εκεί ήμασταν από τα άτομα που ιδρύσαμε την ομάδα παιχνιδιού όταν ήμασταν φοιτητές. Το επιχείρημα ότι δεν είχαμε θέση στο Πανεπιστήμιο δεν βγάζει κανένα νόημα.
Τρίτον, η ομάδα αυτή δεν είναι επουδενί πολιτική ομάδα. Είναι ομάδα για παιχνίδι. Μαζευόμαστε και παίζουμε παρέα το «πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο». Ως μεμονωμένα άτομα προφανώς έχουμε πολιτικές πεποιθήσεις (κι αυτές διαφέρουν από άτομο σε άτομο) αλλά η ομάδα μας δεν είναι πολιτική. Δεν προβαίνουμε σε πολιτικές πράξεις μέσω αυτής της ομάδας.
Τέταρτον, σχετικά με το στημένο, τι ακριβώς στήσαμε; Τις μελανιές που αποκτήσαμε; Τις κλωτσιές που φάγαμε; Βάλαμε δικά μας άτομα να μας δείρουν και να μας κρατήσουν ομήρους; Δεν γίνεται να τα λέει κάποιος αυτά στα σοβαρά χωρίς να ντρέπεται.
Τέλος, σχετικά με το ότι «προκαλούσαμε», από τα 19 άτομα που ήμασταν παρόντες στο περιστατικό μόνο εγώ έχω αρθρογραφήσει ανοικτά υπέρ της πανεπιστημιακής αστυνομίας και δεν είμαι καν διαχειριστής της ομάδας. Όχι ότι αυτό αιτιολογεί τη βία εναντίον μας. Ο καθένας μέσα στο πανεπιστήμιο πρέπει να μπορεί να εκφράζει ελεύθερος τις απόψεις του. Το επιχείρημα «προκαλούσατε» απευθυνόμενο σε θύματα βίας, είναι τόσο φαιδρό όσο φαιδρό είναι να λες σε θύματα βιασμού ότι προκαλούσαν με το ντύσιμό τους. Καμία βία δεν αιτιολογείται λόγω «πρόκλησης».
Μέχρι στιγμής έχουν δηλώσει τη συμπαράστασή τους σε μας, τα αρμόδια Υπουργεία, η Πρυτανεία και οι Κοσμητείες διαφόρων Τμημάτων, μέλη της αστυνομίας και δημοσιογράφοι. Ελπίζουμε τα λόγια τους να μην μείνουν λόγια και να συνεργαστούμε μαζί για να δώσουμε ένα τέλος σε τέτοια περιστατικά. Μας λυπεί όμως πολύ που σχόλια σαν τα παραπάνω τα είδαμε να γράφονται από (συν)φοιτητές και (συν)φοιτήτριες, ακόμη κι από άτομα που σε άλλες περιπτώσεις ασκούν σφοδρή επίθεση σε όσους δικαιολογούν τη βία εναντίον ανθρώπων ή εναντίον γυναικών (ανάμεσα στους 19 ομήρους δέχτηκαν βία και κοπέλες).
Κλείνω με δύο ερωτήματα που τέθηκαν σε διαφορετικές περιστάσεις.
Ερώτημα πρώτο: «Ποιο ήταν το χειρότερο απ' όσα συνέβησαν εκεί μέσα»;
Το ότι αναγκαστήκαμε να κρύψουμε ή να πούμε ψέματα για τα πιστεύω μας προκειμένου να μη φάμε περισσότερο ξύλο. Μας ρώτησαν επανειλημμένως τι ψηφίζουμε, αν συμπαθούμε τους «μπάτσους», αν έχουμε στην οικογένειά μας «μπάτσους», αν είμαστε φιλελεύθεροι και άλλα τέτοια.
Κι εμείς αναγκαστήκαμε να πούμε ότι απεχθανόμαστε τους «μπάτσους», ακόμη κι αν μέσα μας δεν είχαμε πρόβλημα με την αστυνομία ως αστυνομία. Μας ανάγκασαν να πούμε ότι πιστεύουμε πράγματα που δεν τα πιστεύουμε. Αν λέγαμε το αντίθετο, ποιος ξέρει τι θα μας έκαναν. Κι αν είχαν αντιληφθεί ποιος ήμουν και ότι είχα αρθρογραφήσει υπέρ της πανεπιστημιακής αστυνομίας, σίγουρα θα με χτυπούσαν περισσότερο.
Φαίνεται πως τη γλίτωσα επειδή δεν με αναγνώρισαν (φορούσα και ιατρική μάσκα). Μπορεί αυτή τη στιγμή όλοι οι αναγνώστες να νιώθετε ανακουφισμένοι που δεν προέκυψε κάποια σημαντική ζημιά σε κάποιο άτομο έπειτα απ' όλο αυτό το περιστατικό, όμως επειδή ήμουν μπροστά και το έζησα, σας λέω με πάσα βεβαιότητα ότι από καθαρή τύχη δεν υπήρξε νεκρός προχτές. Αυτή τη στιγμή θα μπορούσαμε να τα συζητάμε για όλα αυτά (ή να τα συζητάτε με άλλον και όχι μαζί μου) εν όψει νεκρού φοιτητή.
Ερώτημα δεύτερο: «Τι μας δημιούργησε μεγαλύτερη ανακούφιση απ' όσα έγιναν μετά το περιστατικό»;
Το να θυμόμαστε τους τραμπούκους να μας απειλούν ότι αν μιλήσουμε θα μας τελειώσουν στην προσπάθειά τους να μας τρομάξουν και έπειτα να κοιτάμε μπροστά στην κάμερα και να λέμε τη φράση αυτή δίνοντας συνέντευξη σχεδόν σε κάθε κανάλι για τα όσα βιώσαμε. Η μόνη αποτελεσματική απάντηση στην τρομοκρατία τους είναι το να σπάμε τη σιωπή.
* Ο Αστέριος Κεχαγιάς είναι Διδάκτορας στο Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ. και Υποψ. Διδάκτορας, στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας, Εβραϊκό Πανεπιστήμιο Ιεροσολύμων
