Της Αγγελικής Κώττη
Τα κλειδιά στο «περιβόλι της Παναγίας» άλλαξαν χέρι. Μεσούσης της κρίσης από τη φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική, η κυβέρνηση κίνησε τις διαδικασίες ώστε να φέρει τον «εκλεκτό» της, Κωστή Δήμτσα, στη νευραλγική θέση του διοικητή της Αθωνικής Πολιτείας. Η είδηση θα περνούσε στα... ψιλά, καθώς εκ του νόμου η πολιτεία έχει το δικαίωμα να ορίζει θεσμικά τον πολιτικό διοικητή στο Άγιον Όρος, ως εκπρόσωπό της. Ελα, όμως, που η συγκεκριμένη τοποθέτηση, και μάλιστα με τον τρόπο που έγινε, δείχνει όχι μόνο την ασχετοσύνη των κυβερνώντων, αλλά και τη νοοτροπία της.
Πώς να παραβλέψεις το γεγονός ότι ουδέποτε έως τώρα έγινε τοποθέτηση σε αυτή την ευαίσθητη θέση δίχως τη συγκατάθεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου; Κι αυτό επειδή το Φανάρι έχει υπό την πνευματική του σκέπη τη μοναστική πολιτεία. Το γεγονός όμως ότι η κυβέρνηση προχώρησε στον διορισμό του κ. Δήμτσα, παρά την κατηγορηματική άρνηση του κ. Βαρθολομαίου, δείχνει μια άνευ προηγουμένου απαξίωση στον θεσμό του Πατριαρχείου. Το Μαξίμου από το 2015 απεργάζεται την αντικατάσταση του πολιτικού διοικητή Αρίστου Κασμίρογλου με το συγκεκριμένο πρόσωπο και στενό συνεργάτη του αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου. Ο κ. Κασμίρογλου κατείχε τη θέση από το 2008, έχοντας τη συναίνεση όχι μόνο του Φαναρίου αλλά και της ηγεσίας της αγιορείτικης κοινωνίας, χωρίς ποτέ να προκύψει θέμα αντικατάστασής του. Ωστόσο, ο κ. Δήμτσας επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη - συνοδευόμενος μάλιστα από τον αδελφό του πρωθυπουργού Δημήτρη Τσίπρα! - ζητώντας την συγκατάθεση του Οικουμενικού Πατριάρχη. Ο κ. Βαρθολομαίος, βεβαίως, την αρνήθηκε, καθώς δεν είχε λόγους να στείλει σπίτι του έναν επιτυχημένο διοικητή. Ακόμη όμως κι αν αφήσουμε απέξω τους ενδοεκκλησιαστικούς διαγκωνισμούς ανάμεσα σε Φανάρι και Αθήνα, ας εξετάσουμε τα προσόντα, τα τυπικά έστω, του νέου διοικητή. Ο πολιτικός προϊστάμενος του Όρους έχει την αρμοδιότητα της τήρησης του καταστατικού χάρτη και των προβλεπομένων θεσμών του, καθώς και την ευθύνη της ελληνικής πολιτείας σε θέματα τάξης και ασφάλειας. Όλα αυτά προϋποθέτουν ότι διαμένει στις Καρυές του Όρους, όπου εδρεύει και η διοίκηση, όπως έκανε τόσα χρόνια και ο κ. Κασμίρογλου.
Ο Κωστής Δήμτσας διαβεβαίωσε ότι θα διατηρήσει και τη θέση του διευθυντή στην «Αποστολή», γιατί δεν θα μισθοδοτείται ως πολιτικός διοικητής στη μοναστική πολιτεία. Βέβαια, στο άρθρο 29 του οργανισμού του ΥΠΕΞ προβλέπεται η μισθοδοσία του διοικητή με μισθό γενικού γραμματέα περιφέρειας. Παρ' όλα αυτά, ακόμη κι αν ο κ. Δήμτσας ακολουθήσει τη ζωή Αγιορείτη ασκητή, τότε προκαλεί εύλογα ερωτήματα για το αν τελικά θα μπορεί να εκπληρώνει ταυτόχρονα καθήκοντα που απαιτούν φυσική παρουσία σε Αθήνα και Όρος. Αυτονόητα, η μία από τις δύο θέσεις θα είναι, ουσιαστικά, απασχόληση δευτερεύουσας σημασίας.
Επίσης, ο κ. Δήμτσας δεν πληροί κανένα κριτήριο που προβλέπει και ο οργανισμός του ΥΠΕΞ για τη θέση του πολιτικού διοικητή. Δεν συνδέεται με τον Σύλλογο Φίλων του Αγίου Όρους, ούτε κατέχει τις γνώσεις των ισορροπιών στο εσωτερικό του Αγίου Ορους και τη μακροχρόνια εμπειρία του ανθρώπου που καλείται να αντικαταστήσει. Στα θετικά, μάλλον, θα μέτρησε το γεγονός ότι ο κ. Δήμτσας ως πρώην δημοσιογράφος επιχείρησε, καθώς λένε οι γνωρίζοντες τα εκκλησιαστικά, να γεφυρώσει τις σχέσεις Μαξίμου - Αρχιεπισκοπής. Βλέποντας την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, ο Κωστής Δήμτσας άρχισε να ρίχνει δίχτυα προς την Κουμουνδούρου. Μάλιστα εκείνη την περίοδο είχαν ακουστεί και σενάρια εμπλοκής του με την πολιτική και το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα. Πάντως, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως σχεδόν σε όλα τα «μυστικά» δείπνα που έγιναν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας στην Αρχιεπισκοπή μεταξύ του κ. Ιερώνυμου και του Αλέξη Τσίπρα συμμετείχαν τόσο ο Νίκος Παππάς όσο και ο επικεφαλής της «Αποστολής».
Σίγουρα, την πιο ενδιαφέρουσα μαρτυρία για τον διορισμό Δήμτσα έκανε στο διαδίκτυο ο κ. Αντώνης Γ. Ζαμπέλης, που δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Διετέλεσε επί Ιερωνύμου γενικός διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών της Εκκλησίας. Ο πρώην «τσάρος» των εκκλησιαστικών οικονομικών, καθώς διατηρούσε πολύχρονη πνευματική σχέση με τον κ. Ιερώνυμο, έπεισε τον αρχιεπίσκοπο να αναλάβει νέος διευθυντής στην εκκλησιαστική ΜΚΟ «Αλληλεγγύη» ο Κωστής Δήμτσας. Να πώς περιγράφει τα πεπραγμένα του στην «αμαρτωλή» «Αλληλεγγύη», αποκαλύπτοντας ότι ο επικεφαλής της αποστολής δεν κατέχει ούτε πανεπιστημιακό τίτλο:
«?ναλαμβάνει (ενν. ο Κ. Δήμτσας) τήν διοίκησι το? φιλανθρωπικο? ?κκλησιαστικο? ?ργανισμο? «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» μέ σκοπό τήν ο?κονομική ?ξυγίανσι της καί τήν ?ρθολογικώτερη διαχείρισί της. Μετά τήν πάροδο δύο ?τ?ν, τήν ?γκαταλείπει καταχρεωμένη χωρίς νά ?χη λύσει κανένα πρόβλημα - ?ντιθέτως τά ?χει μεγενθύνει γεωμετρικ?ς, μεταπηδ?ντας σέ ?λλο νέο ?κκλησιαστικό ?χημα τ?ς ?ρχιεπισκοπ?ς ?θην?ν (ΑΠΟΣΤΟΛΗ) στό ?πο?ο «μεγαλουργε?» (τήν διαχείρισι, τά ?σοδα καί τίς δαπάνες το? ?ποίου πιστεύω ?τι θά ?ξετάσουν λεπτομερ?ς τά ?λεγκτικά ?ργανα τ?ς ?πομένης κυβερνήσεως μέ κριτήρια καί διαδικασίες ?παγγελματικές καί ?χι το? τύπου πού ?χρησιμοποιήθησαν στήν παραπομπή τ?ν στελεχ?ν τ?ς ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ)… ?ναρωτιέμαι λοιπόν σέ τί ?πίπεδο ?χει φθάσει ? Πατρίδα μας ?ταν, στόν πιό ?ερό καί καθαγιασμένο ?νεξάρτητο ?ργανισμό, τοποθετ? ?να ?τομο μέ ?λαχιστότατα τυπικά, ?κκλησιολογικά καί ο?σιαστικά προσόντα, ?νευ πανεπιστημιακο? πτυχίου (?πεκαλύφθη καί α?τό σέ πρόσφατη δίκη) καί ?ποδεδειγμένης διοικητικ?ς ?νεπάρκειας. Ποιο? τά συμφέροντα ?ξυπηρετε? τό ?πουργε?ο ?ξωτερικ?ν κάνοντας τήν συγκεκριμένη ?πιλογή;»
Σε συνεργασία με τον Εφραίμ
Στο Όρος, οι μόνοι που δεν αναρωτιούνται για τον κ. Δήμτσα φαίνεται πως είναι οι άνθρωποι της μονής Βατοπεδίου. Ο κ. Εφραίμ ανήκει στους γενναιόδωρους οικονομικούς αιμοδότες της «Αποστολής», στηρίζοντας το έργο της. Και οι δύο τους είναι γεροί γνώστες των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και της απορρόφησής τους. Τα επόμενα μάλιστα χρόνια το Όρος και οι μονές του θα αιτηθούν σοβαρά κονδύλια για αναστηλωτικά έργα και τη δημιουργία υποδομών στον Αθω. Ο κ. Δήμτσας δεν πρόκειται να ασχοληθεί (ούτε και θα του επιτρέψουν οι Αγιορείτες) με ακολουθίες και τρισάγια.
Τα μόνα ζητήματα που έχει το Όρος και για τα οποία η στάση του κ. Κασμίρογλου υπήρξε ασύμβατη με συμφέροντα, είναι δύο: πρώτον, τι θα γίνει με τη Μονή Ξενοφώντος που την κατέχουν παράνομα υβριστές του πατριάρχη (και που ο Κασμίρογλου δεν θέλησε να αποβάλει από το Όρος χρησιμοποιώντας βία), και δεύτερον, πολύ πιο ουσιώδες, τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Ο κ. Δήμτσας θα συνάψει συμμαχίες με πρόθυμα μοναστήρια για να πάρει προγράμματα αναστήλωσης και αποκατάστασης. Εδώ λοιπόν βρίσκεται το όλο ζήτημα. Και οι καλόγεροι το ξέρουν. Επίσης, το Πατριαρχείο το ξέρει. Και ο Ιερώνυμος το ξέρει. Μερικοί, όπως ο Μητροπολίτης Μεσογαίας, ξέρουν ακόμη πως μια ανεξέλεγκτη διάθεση ευρωχρήματος θα θέσει το Όρος σε άμεσο κίνδυνο διάλυσης, γιατί θα το βυθίσει σε πανευρωπαϊκή ανυποληψία και θα το μετατρέψει σε ανέκδοτο. Ξεκάθαρα πράγματα: ο κ. Δήμτσας στο Άγιον Όρος δεν πηγαίνει για εκκλησιαστικούς λόγους (ούτε ο κ. Τσίπρας ενδιαφέρεται γι'' αυτούς).
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 13 Αυγούστου.
