Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Η πρόσφατη ιστορία των προεδρικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αποδείξει ότι οι τηλεοπτικές αναμετρήσεις μεταξύ των υποψηφίων για την προεδρία επηρεάζουν ελάχιστα το αποτέλεσμα την ημέρα των εκλογών.
Πριν λίγες ώρες ολοκληρώθηκε η πρώτη τηλεοπτική αναμέτρηση μεταξύ των υποψηφίων των Δημοκρατικών, Hillary Clinton, και των Ρεπουμπλικάνων, Donald Trump. Αν και θα πρέπει να περιμένουμε 24 με 48 ώρες για να δούμε την πραγματική επιρροή που θα έχει στις δημοσκοπήσεις και στην εξέλιξη της αναμέτρησης η εμφάνιση και η επίδοση των δυο μονομάχων, οι πρώτες εντυπώσεις βγάζουν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα.
Εκτός απρόοπτου η Hillary Clinton θα εξέλθει από αυτή την τηλεοπτική μονομαχία κερδίζοντας τις εντυπώσεις. Ήταν πολύ καλά προετοιμασμένη, φάνηκε και από το γεγονός ότι μονίμως ανέτρεχε στις σημειώσεις που είχε μπροστά της. Στα ενενήντα λεπτά που κράτησε η συζήτηση δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα, οπότε αυτό θα τη βοηθήσει στο θέμα των αμφιβολιών γύρω από το θέμα της υγείας της. Η κ. Clinton, σε γενικές γραμμές όπως θα έλεγε κανείς σε ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι απέκτησε τον έλεγχο του παιχνιδιού από τα αποδυτήρια. Ήταν επιθετική και με τη βοήθεια του συντονιστή δημοσιογράφου του NBC, Lester Holt, ανάγκασε σε πολλά σημεία της συζήτησης τον Donald Trump να βρεθεί σε άμυνα.
Ειδικά στο θέμα της δημοσιοποίησης των φορολογικών στοιχείων του αντιμετώπισε μεγάλο πρόβλημα, το οποίο βέβαια μέχρι στιγμής δεν τον έχει πλήξει στις δημοσκοπήσεις. Μένει να δούμε εάν η κυρία Clinton κατάφερε να το βάλει ψηλά στην ατζέντα από εδώ και στο εξής.
Στα θετικά για τον Donald Trump είναι ότι η παρουσία του στην ίδια σκηνή με την έχοντας τριάντα χρόνια εμπειρία του δίνει πόντους στο βασικό ερώτημα που περιβάλει την υποψηφιότητα του, το εάν έχει την προσωπικότητα και το χαρακτήρα να είναι ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Σε αυτό αν και εμφάνισε λίγο το έντονο ταμπεραμέντο του, τα κατάφερε αρκετά καλά και θα τον βοηθήσει στην κρίσιμη συνέχεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Όσον αφορά την ουσία της συζήτησης, με ελάχιστες εξαιρέσεις όσοι περίμεναν να ακούσουν κάτι ουσιαστικό από τους υποψηφίους, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν με αυτές τις τηλεοπτικές μονομαχίες, για μια ακόμη φορά θα απογοητεύτηκαν.
Οι δύο μονομάχοι περιορίστηκαν σε συνθήματα και γενικόλογες διακηρύξεις.
Ο Donald Trump στο πρώτο μέρος της συζήτησης πέρασε με επιμονή το σημαντικό μήνυμα για μείωση της φορολογίας και της παροχής κινήτρων αλλά και ποινών για εταιρείες που φεύγουν από την Αμερική, με αποτέλεσμα να χάνονται θέσεις εργασίας. Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο βρίσκεται στην κορυφή του ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων και αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι πριν και κατά τη διάρκεια της συζήτησης στα Social Media, οι φόροι και η οικονομία ήταν τα θέματα που κυριαρχούσαν. Στο Facebook, πρώτο θέμα ήταν οι φόροι, και στο Twitter η οικονομία.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης αφιερώθηκε στο θέμα των φυλετικών σχέσεων και των συγκρούσεων που βλέπουμε το τελευταίο διάστημα από άκρη σε άκρη των Ηνωμένων Πολιτειών. Εδώ θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι δυο μονομάχοι ήταν ισόπαλοι. Ο κ. Trump με το μήνυμά του υπέρ του νόμου και της τάξης ικανοποίησε μεγάλο κομμάτι της αμερικανικής κοινωνία και η κ. Clinton με το γεγονός ότι είναι πολύ άνετη με την αφροαμερικανική κοινότητα και τις μειονότητες, ικανοποίησε την εκλογική της βάση.
Ιδιαίτερη κουβέντα έγινε στο θέμα του Cyber Security. Και οι δυο υποψήφιοι το χαρακτήρισαν κρίσιμο. Η Hillary Clinton σφυροκόπησε τη Ρωσία και τον πιθανό ρόλο της στις υποκλοπές, αλλά και τη φιλική στάση του κ. Trump προς τον Putin και τη Μόσχα.
Από την πλευρά του ο Donald Trump, στο θέμα αυτό έχασε, κατά γενική ομολογία των αναλυτών στις ΗΠΑ, μια μεγάλη ευκαιρία να τη σφυροκοπήσει στο θέμα του σκανδάλου με τα emails, και το χειρισμό απόρρητων πληροφοριών από την ίδια σε ιδιωτικό server, όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών.
Στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας κυριάρχησαν τα θέματα του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), η συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ο πόλεμος στο Ιράκ, οι εμπορικές συμφωνίες, και έγινε μεγάλή κουβέντα για το ρόλο του ΝΑΤΟ και τους συμμάχους των ΗΠΑ.
Ο Donald Trump εδώ τα πήγε αρκετά καλά για το εσωτερικό ακροατήριο, τους Αμερικανούς ψηφοφόρους, που είναι και αυτό που ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή. Σφυροκόπησε την κ. Clinton για τη δημιουργία του ISIS και το γεγονός ότι η κυβέρνηση Obama άφησε μεγάλο κενό με την αποχώρηση από το Ιράκ. Ήταν ιδιαίτερα πειστικός στην έντονη κριτική του για την συμφωνία με το Ιράν, και πολύ επιτυχημένος στην κριτική για τα διεθνείς εμπορικές συμφωνίες όπως η NAFTA και η TTIP, οι οποίες όπως είπε οδηγούν σε απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ.
Στο θέμα του ΝΑΤΟ, ο Donald Trump, ήταν προσεκτικός λέγοντας ότι είναι ικανοποιημένος που η κριτική του οδήγησε τη Συμμαχία να στραφεί προς την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Την ίδια στιγμή σφυροκόπησε τους συμμάχους για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ σηκώνουν το οικονομικό κόστος της προστασίας τους και αυτοί δεν συμβάλλουν όσο θα έπρεπε. Πρόκειται για μια άποψη που βρίσκει ιδιαίτερη απήχηση στο εκλογικό σώμα της Αμερικής.
Πολύ επιτυχημένο για τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων ήταν το σημείο που η κ. Clinton επικαλέστηκε την εμπειρία της και το γεγονός ότι πολλά έμπειρα στελέχη του κατεστημένου εξωτερικής πολιτικής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στηρίζουν αυτή. Η απάντηση του Donald Trump ήταν, «βλέπουμε πόσο καλή δουλειά έχουν κάνει τα τελευταία δέκα χρόνια», αναφερόμενος στο μπάχαλο που επικρατεί διεθνώς σήμερα.
Η Hillary Clinton εδώ δεν ήταν ιδιαίτερα δυναμική και δεν υπερασπίστηκε με ένταση τον Αμερικανό Πρόεδρο, Barack Obama και τις πολιτικές του. Η θεματική που είχε να κάνει με την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, ίσως να ήταν η μοναδική που βρέθηκε σε άμυνα κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
Σε γενικές γραμμές ήταν μια καλή βραδιά για τη Hillary Clinton και μια όχι καταστροφική βραδιά για τον Donald Trump. Παρ'' όλα αυτά ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων, απέτυχε να αναδείξει τα μεγάλα μειονεκτήματα της υποψηφίου των Δημοκρατικών, που κατά γενική ομολογία είναι η αξιοπιστία και η τάση για απόκρυψη της αλήθειας.
Τα πραγματικά αποτελέσματα από την πρώτη μονομαχία θα περάσουν τουλάχιστον δυο με τρεις ημέρες για να τα δούμε. Θα είναι λάθος να δώσει κανείς σημασία σε δημοσκοπήσεις που έγιναν με την ολοκλήρωση της τηλεοπτικής αναμέτρησης και τις πρώτες ώρες. Η Αμερική είναι εξαιρετικά βαθιά και χρειάζεται αρκετό χρόνο για να κατασταλάξει το μήνυμα.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, και Δημοσιογράφος.
