Για στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να περιορίσει την παράτυπη μετανάστευση, για επιστροφή στο σύστημα των ανοικτών συνόρων, αλλά και για κίνδυνο να αποτύχει η Ευρώπη, κάνει λόγο ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας της ΕΕ, Δημήτρης Αβραμόπουλος, σε συνέντευξή του στην γερμανική εφημεριδα Αugsburger Allgemeine.
Η συνέντευξη έχει εξής:
Ερ: Η διαμάχη για τη μετανάστευση απειλεί να διχάσει την ΕΕ. Μήπως η καγκελάριος έκανε λάθος με την πολιτική των ανοικτών συνόρων το 2015;
Απ: Αυτό είναι άδικο. Όλοι θυμόμαστε πόσoι πρόσφυγες κατευθύνονταν προς την Ευρώπη. Η καγκελάριος έκανε στη συγκεκριμένη περίπτωση ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε. Επέδειξε αλληλεγγύη, αντέδρασε σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες περί αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Επίσης πολλοί Γερμανοί πολίτες βοήθησαν τους νεοαφιχθέντες. Λόγω της πίεσης που ασκούν ευρωσκεπτικιστές και λαϊκιστές, απειλούμαστε από τον κίνδυνο της οπισθοδρόμησης όχι μόνο στο Μεταναστευτικό. Απειλείται συνολικά το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Αυτό πρέπει να αποφευχθεί.
Ερ: Έχουν γίνει αρκετά από τότε για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;
Απ: Έχουμε συνάψει συμφωνίες με την Τουρκία για να φροντίσουμε τους πρόσφυγες στην περιοχή. Και αυτό λειτουργεί. Έχουμε δημιουργήσει μια κοινή ακτοφυλακή και συνοριοφυλακή. Και πιστέψτε με. Δεν ήταν εύκολες αυτές συζητήσεις με τα κράτη μέλη. Αλλά αυτό επίσης λειτουργεί και αποδεικνύει τι μπορούμε να πετύχουμε, όταν συνεργαζόμαστε. Τώρα θέλουμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία με άλλες χώρες, όπως με την Τουρκία, από την οποία λαμβάνουμε θετικά μηνύματα. Το πρόγραμμα κατανομής προσφύγων στην Ελλάδα και την Ιταλία έχει λειτουργήσει. Όλα αυτά τα μέτρα συνολικά δείχνουν ότι η ΕΕ δεν ήταν αδρανής, έστω κι αν πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη. Αλλά και αυτό θα το επιτύχουμε.
Ερ: Υπάρχουν εικόνες που σε κάνουν να αμφιβάλλεις. Πώς αισθάνεστε όταν βλέπετε την περιπλάνηση πλοίων, όπως το «Lifeline» με περισσότερους από 200 πρόσφυγες;
Απ: Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι εδώ μιλάμε για ανθρώπινες ζωές. Είμαι συγκλονισμένος. Είναι συνταρακτικό. Έχουμε διαδικασίες, έχουμε συμφωνίες, ο καθένας πρέπει να τηρεί τους κανόνες αυτούς, και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις. Αυτή είναι η στιγμή κατά την οποία όλοι πρέπει να σεβαστούν τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι πρωταρχικό μας καθήκον ήταν να σώσουμε ανθρώπους που η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο στη θάλασσα. Αυτό το κάναμε. Περισσότεροι από 630.000 άνθρωποι έχουν σωθεί με τη βοήθεια της Ένωσης. Φυσικά, θα πρέπει σε δεύτερη φάση να εξεταστεί ποιος έχει δικαίωμα ασύλου και ποιος πρέπει να γυρίσει πίσω.
Ερ: Έχει κανείς την εντύπωση ότι η Ευρώπη θέλει να γίνει ένα φρούριο, το οποίο είναι απρόσιτο για όλους τους μετανάστες...
Απ: Δεν πρέπει ποτέ να επιτρέψουμε στην Ευρώπη να γίνει φρούριο, διότι αυτό θα μας απομόνωνε. Η αλληλεγγύη και η υπευθυνότητα δεν είναι μόνο ωραία λόγια. Είναι οι αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η ΕΕ και οι οποίες συνθέτουν αυτήν την κοινότητα. Αλλά, ταυτόχρονα, ο στόχος πρέπει να είναι η μείωση της παράτυπης μετανάστευσης και η αναχαίτιση των διακινητών.
Ερ: Τώρα θέλετε να δημιουργήσετε κέντρα διέλευσης, ή υποδοχής, σε τρίτες χώρες στη βόρεια Αφρική ή στα Βαλκάνια. Είναι αυτή μια ανθρώπινη λύση;
Απ: Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ σαφής: δεν πρόκειται για φυλακές, όπως το Γκουαντάναμο. Αυτό απαγορεύεται από την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Αυτό που συζητείται επί του παρόντος είναι η δυνατότητα να μεταφέρονται οι διασωθέντες -στη θάλασσα- πρόσφυγες και σε χώρες εκτός ΕΕ. Αυτοί που χρειάζονται προστασία θα μπορούσαν κατόπιν να μεταφερθούν απευθείας στην Ευρώπη. Όσοι δεν χρειάζονται προστασία, θα επιστρέφουν στις χώρες προέλευσής τους.
Ερ: Ακόμη και αν λειτουργήσει αυτή η λύση, παραμένει το πρόβλημα της κατανομής των προσφύγων, οι οποίοι ζητούν άσυλο... Πώς σκέφτεστε να το λύσετε αυτό;
Απ: Υπάρχουν κυβερνήσεις που αρνούνται. Και θα τις ρωτήσουμε πώς ακριβώς φαντάζονται την αλληλεγγύη και την ευθύνη. Επειδή δίνουν πολιτικές απαντήσεις γύρω από τις οποίες δεν μπορεί κανείς να περιστρέφεται διαρκώς.
Ερ: Οι περισσότεροι πιέζουν για μια ευρωπαϊκή λύση. Η Ιταλία θέλει να μεταρρυθμίσει πλήρως τον ευρωπαϊκό νόμο περί ασύλου, τον κανονισμό του Δουβλίνου. Ποια είναι τώρα τα επόμενα αναγκαία βήματα;
Απ: Το Δουβλίνο δεν λειτουργεί πλέον. Χρειαζόμαστε έναν νέο ευρωπαϊκό νόμο για το άσυλο. Πρέπει να είναι έντιμος και δεν επιτρέπεται να μετατοπίζει την ευθύνη μόνο στα παράκτια κράτη. Μια ενισχυμένη υπηρεσία EASO για το άσυλο θα πρέπει να αναλάβει τα καθήκοντα μιας πραγματικής αρχής ασύλου. Επιπλέον, μια λειτουργούσα συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή. Θέλουμε να αυξήσουμε τα επόμενα δύο χρόνια τα ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και την ακτοφυλακή κατά 10.000 συνοριοφύλακες. Χρειαζόμαστε, επίσης, πολιτικά υπεύθυνες λύσεις για να σταματήσουμε την εισροή παράτυπων μεταναστών.
Ερ: Εάν η προστασία των εξωτερικών συνόρων ξαναλειτουργήσει, θα καταργηθούν οι εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι;
Απ: Υπάρχουν πέντε κράτη μέλη που ζήτησαν και αιτιολόγησαν, στην Επιτροπή, τους συνοριακούς ελέγχους. Αλλά αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί σε μόνιμη βάση. Διότι αυτό θα σήμαινε το τέλος του χώρου Σένγκεν, κατά συνέπεια και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα αυτής της κοινότητας είναι η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών. Υπάρχουν εν τω μεταξύ πολλά μέσα για να φροντίσουμε την ασφάλεια: η Europol έχει αναβαθμιστεί. Υπάρχουν πολλές μορφές συνεργασίας μεταξύ των αρχών ασφαλείας και των αστυνομικών αρχών. Η ανταλλαγή πληροφοριών ενισχύθηκε.
Ερ: Οι περισσότεροι αποδίδουν τους ελέγχους για την εσωτερική ασφάλεια, μεταξύ άλλων, στην έρευνα για τρομοκράτες...
Απ: Η τρομοκρατία παραμένει μια διασυνοριακή απειλή. Γι αυτό πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση και ως Ένωση και να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τη συνεργασία μεταξύ των αρχών ασφαλείας μας. Χρειαζόμαστε ανοικτά σύνορα για τους πολίτες, για τις αγορές μας, για τις ιδέες μας, αλλά και αποτελεσματικές μεθόδους για την ασφάλειά μας.
