Ελλάδα της κρίσης: Σε πέντε χρόνια έφυγαν 20.000 επιστήμονες

Ελλάδα της κρίσης: Σε πέντε χρόνια έφυγαν 20.000 επιστήμονες

«Την πενταετία 2009 - 2014 μετανάστευσαν από τη χώρα μας 20.000 επιστήμονες», τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης, κατά την διάρκεια της ομιλίας του στα εγκαίνια της 4ης έκθεσης μεταφοράς τεχνογνωσίας «Patras IQ», που πραγματοποιείται στο παμπελοποννησιακό στάδιο της Πάτρας, προσθέτοντας ότι «σχεδόν δεκαπλασιάστηκε αυτό το ποσοστό, σε σύγκριση με το χρονικό διάστημα 2000 με 2005, όπου μετανάστευσαν από τη χώρα, περίπου 2.500 νέοι επιστήμονες».

Αναφερόμενος ο Κώστας Φωτάκης στις ενέργειες της κυβέρνησης για την στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, υπογράμμισε ότι «σε περιόδους κρίσης ο στόχος της κυβέρνησης, η οποία έχει μία άλλη αντίληψη περί έρευνας, οι δαπάνες αυξήθηκαν πολύ σημαντικά, αν συγκρίνουμε τα έτη 2014 και 2015». Όπως εξήγησε «το 2015, που ήταν ένα δύσκολο έτος για την οικονομία, οι δαπάνες για την έρευνα αυξήθηκαν από 1,4 δις το 2014 σε 1,6 δις το 2015, δηλαδή κατά 200 εκατομμύρια ευρώ».

Στην συνέχεια ο αναπληρωτής υπουργός αναφέρθηκε «στους βασικούς άξονες που συνδέονται με την ερευνητική πολιτική που έχουμε διαμορφώσει».

Όπως εξήγησε, «ο πρώτος άξονας είναι ότι θεωρούμε πως η πολιτεία πρέπει να αποτελεί δημιουργό ευκαιριών για επιστημονική έρευνα και σταδιοδρομία σε ελκυστικούς θύλακες επιστημονικής ποιότητας» και πρόσθεσε: «Δεν αρκεί να έχουμε μονάχα θέσεις εργασίας για επιστήμονες, πρέπει να έχουμε και τα περιβάλλοντα εκείνα τα οποία εμπνέουν και είναι ελκυστικά για να κάνουμε δουλειά. Το δεύτερο είναι πως πιστεύουμε ότι η πολιτεία θα πρέπει να είναι υποστηρικτής και ρυθμιστής όλων εκείνων που αδυνατεί να κάνει ο ιδιωτικός τομέας, εξαιτίας του μεγάλου επιχειρηματικού κινδύνου. Το τρίτο είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό την σημερινή εποχή. Η πολιτεία πρέπει να είναι και πρέπει να λειτουργεί ως εμπνευστής, να δημιουργεί εμβληματικές πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα σε αναδυόμενους τομείς μεγάλης προστιθέμενης αξίας και να εμπνέει κυρίως τους νέους επιστήμονες, κάτι που το χρειαζόμαστε πάρα πολύ, στις συνθήκες κρίσης που ζούμε.» Επίσης ο Κώστας Φωτάκης σημείωσε ότι «εφ΄ όσον αναφέρομαι στις συνθήκες κρίσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσω ότι όποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνουμε, πρέπει να αναλαμβάνουμε με όρους κατεπείγοντος, διότι δεν μπορούμε να περιμένουμε».

Σχετικά με την πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στον τομέα της έρευνας, ο Κώστας Φωτάκης είπε ότι βασίζεται σε δύο στοιχεία και εξήγησε: «Το πρώτο είναι οι θεσμικές και νομοθετικές παρεμβάσεις που κάνουμε, όπως ο αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος περιέχει στοιχεία που κυριολεκτικά στηρίζουν επιχειρήσεις, που μπορούν να χαρακτηριστούν καινοτόμες. Το δεύτερο στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να έχει κάποιος για να κάνει πολιτική, είναι τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Για πρώτη φορά μετά από περίπου από οκτώ χρόνια σε ορισμένες περιπτώσεις εγκρίθηκαν 1.000 νέες θέσεις τακτικού προσωπικού μελών ΔΕΠ για τα πανεπιστήμια και 100 νέες θέσεις τακτικού προσωπικού για τα εθνικά κέντρα».

Επίσης είπε ότι «το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων αυξήθηκε από 97 εκατομμύρια το 2014, σε 148 το 2016, δηλαδή μέσα σε έτη που έχουν μεγάλη δυσκολία και αυτό μας βάζει σημαντικές ευθύνες».

Μία ακόμη πηγή χρηματοδότησης, σύμφωνα με τον Κώστα Φωτάκη, «είναι το ΕΣΠΑ 2014 - 2020, το οποίο στηρίζει κατεξοχήν την εφαρμοσμένη έρευνα και η χρηματοδότηση είναι πολύ υψηλή, δηλαδή της τάξης του 1,2 δις και αναμένουμε στο τέλος της επταετίας να υπάρχουν, περίπου 9.000 θέσεις για νέους ερευνητές».

Με χρήματα από τους γονείς και δανεικά από φίλους χρηματοδοτούνται οι Start-up

Σε αποταμιεύσεις, οικογένεια και φίλους στρέφονται οι υποψήφιοι επιχειρηματίες για να χρηματοδοτήσουν την ιδέα τους, καθώς οι τράπεζες παραμένουν ως επί το πλείστον «κλειστές» για επιχειρηματικά δάνεια.

Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα για τη «Χαρτογράφηση των Επιχειρηματικών Αναγκών των Ελληνικών υφιστάμενων & υπό σύσταση Start-up επιχειρήσεων» που διεξήγαγε το Δεκέμβριο η γενική γραμματεία Βιομηχανίας του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Συγκεκριμένα, το 83,5% των επιχειρηματιών δήλωσαν τα ίδια κεφάλαια ως πηγή της εξασφαλισμένης χρηματοδότησής τους, ενώ μόλις το 4,7% δήλωσε τον δανεισμό από ελληνική τράπεζα. Τα ποσοστά αυτά αφορούν, όπως αναφέρθηκε, την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση καθώς για τις μελλοντικές χρηματοδοτικές ανάγκες τους οι νεοφυείς επιχειρήσεις προσβλέπουν σε ευρωπαϊκά, ελληνικά και ξένα επενδυτικά κεφάλαια, χορηγίες / βραβεία, κρατικές επιχορηγήσεις (κυρίως από Ελλάδα αλλά και από ξένες χώρες) αλλά και τραπεζικό δανεισμό. Όσο για το ύψος των προσδοκώμενων κεφαλαίων, αυτά ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 200.000 ευρώ για τις υφιστάμενες επιχειρήσεις και 100.000 ευρώ για τις υπό σύσταση.

"Το παρατηρητήριο της ΓΓΒ για τις νεοφυείς επιχειρήσεις αποσκοπεί αφενός στην καταγραφή και παρακολούθηση του χώρου και αφετέρου στο διάλογο με τις επιχειρήσεις αυτές, επισημαίνει σε δήλωσή του προς το ΑΠΕ - ΜΠΕ ο γενικός γραμματέας Βιομηχανίας Στρατής Ζαφείρης". "Προσπαθούμε, τονίζει ο ίδιος, να τις εντάξουμε στη βιομηχανική και τις κλαδικές πολιτικές που εφαρμόζουμε, όπως επίσης να συνδέσουμε την επιστημονική έρευνα με τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων".

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα η εύρεση κεφαλαίων είναι η κρισιμότερη ανάγκη τόσο για τις υφιστάμενες όσο και για τις υπό σύσταση επιχειρήσεις με ποσοστά 87,7% και 93,7 % αντίστοιχα. Δεν είναι όμως η μοναδική καθώς οι επιχειρηματίες επιζητούν ακόμη μάρκετινγκ, εξειδικευμένο προσωπικό, τεχνολογικές λύσεις και προσδιορισμό του επιχειρηματικού μοντέλου.

Η πλειονότητα (62%) των υποψήφιων επιχειρηματιών επεξεργάζονται την ιδέα τους για περισσότερο από ένα χρόνο. Η νομική μορφή που προτιμούν οι περισσότεροι είναι ΙΚΕ (σχεδόν 40%) και ακολουθούν ατομικές επιχειρήσεις, ΟΕ και ΕΕ. Σε κλαδικό επίπεδο, η δραστηριότητα της επιχείρησης αφορά την τεχνολογία κατά 35,9%, άλλον κλάδο κατά 31,3%, υπηρεσίες επαγγελματικής, επιστημονικής ή τεχνικής φύσης κατά 15,6%, συμβουλευτικές υπηρεσίες κατά 13,3%, αγροδιατροφή κατά 12,5%, με τις υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής βοήθειας (8,6%), το λιανικό εμπόριο με ίδιο ποσοστό, τον τουρισμό (7,8%) και την ενέργεια και τις μεταφορές (από 7%) να ακολουθούν. Μόλις το 6,3% προσανατολίζεται στη μεταποίηση, παρά το γεγονός ότι η ενίσχυση της τελευταίας αποτελεί τόσο εθνική όσο και ευρωπαϊκή προτεραιότητα.

Σημαντική απόκλιση καταγράφεται σε σχέση και με τους λεγόμενους τομείς προτεραιότητας του ΕΣΠΑ - θεωρούνται ως οι κλάδοι με τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή δυναμική - που είναι η αγροδιατροφή, η χημική βιομηχανία, η υγεία και η φαρμακευτική βιομηχανία, ο τομέας των υλικών και κατασκευών, ο τομέας της ενέργειας, ο τομέας της περιβαλλοντικής βιομηχανίας, ο τομέας των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών, ο τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), ο τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας και, τέλος, ο τομέας της μεταλλουργικής και εξορυκτικής βιομηχανίας.

Τέλος οι νεοφυείς επιχειρήσεις είναι κατά κύριο λόγο εξωστρεφείς καθώς το 60% στοχεύει στη διεθνή αγορά ενώ το 47% θα απευθύνεται - και - στην ελληνική αγορά και το 25 % στην τοπική (περιφερειακή) αγορά.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο από 21 Οκτωβρίου 2016 έως 25 Νοεμβρίου 2016. Από το σύνολο των 128 συμπληρωμένων ερωτηματολογίων που συλλέχθηκαν, τα 65 ερωτηματολόγια αφορούν υφιστάμενες επιχειρήσεις και τα 63 ερωτηματολόγια αφορούν υπό σύσταση επιχειρήσεις.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ