Του Γιώργου Φιντικάκη
Μια συνάντηση δύο ωρών πρόκειται να κρίνει μια ιδιωτικοποίηση που εκκρεμεί για τρία ολόκληρα χρόνια και έχει προσλάβει διαστάσεις διακρατικής εμπλοκής, με έντονο το αμερικανικό άρωμα, ενώ το ναυάγιό της απέχει ελάχιστα.
Αυτός είναι και ο λόγος που από τη σημερινή συνάντηση για την τύχη του ΔΕΣΦΑ στο Μαξίμου ανάμεσα στον Πρωθυπουργό και τον ισχυρό άνδρα της Socar, Rovnag Abdullayev, θα απουσιάζει σύμφωνα με τις πληροφορίες η "πέτρα του σκανδάλου", δηλαδή ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Π. Σκουρλέτης, για τη μέχρι τώρα στάση του οποίου οι Αζέροι έχουν εκφράσει έντονα παράπονα.
Στην κυβέρνηση εκφράζουν αισιοδοξία για την έκβαση της υπόθεσης, αφού όπως άλλωστε λένε "δεν θα πέταγε για την Αθήνα ο Abdullayev που στην ουσία μιλά εξ ονόματος του αζέρου προέδρου Aliyev, αν δεν υπήρχε πνεύμα διάσωσης της ιδιωτικοποίησης".
Από την άλλη όμως πάλι πλευρά, έστω και για λόγους πρεστίζ, η Socar δεν θα μπορούσε να χρεωθεί ένα τυχόν ναυάγιο, και για αυτόn ακριβώς το λόγο επιστρατεύεται ο ίδιος ο Abdullayev, προκειμένου η εταιρεία να εμφανιστεί προς όλες τις πλευρές ότι κάνει το παν, προκειμένου το deal να ολοκληρωθεί.
Δεν είναι τυχαίες οι πληροφορίες που θέλουν τους Αζέρους να προσέρχονται στη συνάντηση με σκληρή γραμμή, απαιτώντας μείωση του τιμήματος των 400 εκατ. ευρώ ή να αλλάξει η περίφημη ρύθμιση Σκουρλέτη, που μείωσε τα ανακτήσιμα από το παρελθόν έσοδα του ΔΕΣΦΑ, και κατέστησε τον υπουργό για τους ίδιους "persona non grata".
"Ή σήμερα θα βρεθεί λύση ή κάποιος θα δυσαρεστηθεί”, λένε με νόημα άνθρωποι που παρακολουθούν το εγχείρημα, παρά την εντύπωση που έχει καλλιεργηθεί τα τελευταία 24ωρα ότι υπάρχει έδαφος να βρεθεί η χρυσή τομή, και να μείνουν όλες οι πλευρές ικανοποιημένες.
Δείγμα πάντως των διαστάσεων που έχει προσλάβει η υπόθεση, είναι ότι για να προετοιμαστεί η σημερινή συνάντηση μεσολάβησε ένας μαραθώνιος τηλεφωνημάτων ανάμεσα στις δύο πρεσβείες, (της ελληνικής στο Μπακού και της αζέρικης στην Αθήνα), εμπλοκή σε υψηλό επίπεδο του υπουργείου Εξωτερικών, όπως και του ίδιου του Μαξίμου, ενώ δεν έλειψαν οι παρεμβάσεις από τον αμερικανικό παράγοντα. Η πρεσβεία των ΗΠΑ παρακολουθεί με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις, και ουκ ολίγες φορές τις τελευταίες εβδομάδες στελέχη της επισκέφθηκαν κυβερνητικά γραφεία, ασκώντας πιέσεις να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση με βάση τον αρχικό διαγωνισμό.
Από την πλευρά της η Αθήνα υποδέχεται τον Abdullayev με μια διάταξη που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή μαζί με το νομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα, και που κατά την ελληνική πλευρά ανοίγει το δρόμο για ένα συμβιβασμό στο αδιέξοδο του ΔΕΣΦΑ.
Το ιστορικό
Το μπλακ άουτ δημιουργήθηκε τον περασμένο Ιούλιο, όπου τροπολογία του Π. Σκουρλέτη προέβλεπε "ψαλίδισμα" των εσόδων από το παρελθόν (ανακτήσιμα) για την εταιρεία από τα 829 εκατ. ευρώ στα 285 εκατ. ευρώ, περιορίζοντας έτσι την περιουσιακή της βάση, και μειώνοντας κατ' αυτό τον τρόπο την αξία της.
Αν και η αρχική διάταξη μιλούσε για κατανομή του ποσού αυτού σε διάστημα 40 ετών, η αλλαγή που ψηφίζεται σήμερα, δίνει το δικαίωμα στη ΡΑΕ να το κατανείμει η ίδια χωρίς χρονικούς περιορισμούς μετά το 2017. Αυτό σημαίνει ότι αν η περίοδος συντμηθεί π.χ. από τα 40 στα 30 χρόνια, τότε και ο μέτοχος του ΔΕΣΦΑ θα εισπράξει περισσότερα έσοδα σε συντομότερο διάστημα. Υπό αυτή την έννοια, η ταρίφα για τη χρήση του δικτύου αερίου θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 30%-35%, (αντί για 23,8% που έχει εισηγηθεί ο ΔΕΣΦΑ), και αρκετά μακριά πάντως από το 68%, που θα ήταν με το σύστημα που κατήργησε ο κ. Σκουρλέτης τον Ιούλιο, και το οποίο θα μεταφραζόταν σε αυξήσεις 4%-5% στη λιανική για τη βιομηχανία.
Άγνωστο αν θα πεισθούν
Μένει να φανεί από την σημερινή συνάντηση Τσίπρα-Abdullayev κατά πόσο θα πεισθούν με τον τρόπο αυτό οι Αζέροι που έχουν απειλήσει με αποχώρηση αν δεν αλλάξει η ρύθμιση Σκουρλέτη ή δεν μειωθεί το αρχικό τίμημα των 400 εκατ. ευρώ. Όσο για τους Ιταλούς της SNAM, που έχουν προσύμφωνο με τους Αζέρους για την αγορά ποσοστού ως 24% προκειμένου να εκπληρωθεί η απαίτηση των Βρυξελλών να πέσει κάτω του 49% το ποσοστό της Socar, επιμένουν ότι θα μπουν στο deal, μόνο αν μπουν και οι τελευταίο.
Κορυφαίας σημασίας είναι το ζήτημα και για τον υπ. Ενέργειας, που έχει κάνει σαφές πως ένα ναυάγιο δεν θα τον ενοχλούσε, αφού θα του επέτρεπε να προωθήσει το δικό του σχέδιο, δηλαδή μια λύση τύπου ΑΔΜΗΕ. Έλεγχο δηλαδή από το Δημόσιο, και εν συνεχεία εισαγωγή των μετοχών του ΔΕΣΦΑ στο ΧΑΑ. Αν του βγει η πρόταση, ο ίδιος ευελπιστεί ότι θα προσμετρήσει πολιτικά οφέλη («δεν πουλήσαμε τις υποδομές»), ενώ θα το θεωρήσει ένα πρώτο βήμα υλοποίησης του δικού του Plan B, «να εξαιρεθούν από το ΤΑΙΠΕΔ οι υπό ιδιωτικοποίηση ενεργειακές επιχειρήσεις (17% της ΔΕΗ, 65% της ΔΕΠΑ, 35% των ΕΛΠΕ). Μπορεί π.χ. με το νόμο για τα προαπαιτούμενα να περνά στο Υπερταμείο μόνο το 34% που κατέχει στη ΔΕΗ το Δημόσιο, και όχι το 17% που ελέγχει το ΤΑΙΠΕΔ, αυτό όμως δεν σημαίνει και πως έχει τελειώσει η ενδοκυβερνητική μάχη για τις ιδιωτικοποιήσεις. Αν πάλι δεν βγει στον ΥΠΕΝ το σχέδιο, θα υπερασπιστεί ότι έδωσε μάχη για να μην αυξηθούν τα τιμολόγια αερίου για νοικοκυριά και βιομηχανίες.
