Ολοκληρώθηκε η μαραθώνια Σύνοδος Κορυφής με τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον πρωθυπουργό Ahmet Davutoglu να συμφωνούν σε βασικές αρχές αντιμετώπισης της κρίσης, χωρίς όμως να καταλήγουν σε οριστική συμφωνία και να ανανεώνουν το ραντεβού τους για μια νέα Σύνοδο Κορυφής που θα λάβει χώρα στις 17-18 Μαρτίου.
Οι 28 ηγέτες της ΕΕ κατέληξαν στο παρακάτω κοινό ανακοινωθέν:
1. Μετά τη συνάντησή τους με τον Πρωθυπουργό Davutoglu, οι αρχηγοί κρατών της ΕΕ αναφέρθηκαν στην κατάσταση της μετανάστευσης, ιδίως όσον αφορά τη διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων.
Χαιρέτισαν με τον Τούρκο Πρωθυπουργό τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή του Κοινού Σχεδίου Δράσης. Η Τουρκία επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της στην εφαρμογή της διμερούς συμφωνίας επανεισδοχής μεταναστών και την ταχεία επιστροφή όλων των μεταναστών που δεν έχουν ανάγκη τη διεθνή προστασία και έχουν περάσει από την Τουρκία στην Ελλάδα και να πάρουν πίσω όλους τους παράνομους μετανάστες που συλλαμβάνονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα.
Οι αρχηγοί κρατών συμφώνησαν ότι χρειάζονται τολμηρές κινήσεις για να κλείσουν τις διαδρομές του λαθρεμπορίου, για να σπάσει το επιχειρηματικό μοντέλο των λαθρεμπόρων, για την προστασία των εξωτερικών συνόρων και για τον τερματισμό της κρίσης της μετανάστευσης στην Ευρώπη. Πρέπει να σπάσει ο δεσμός μεταξύ των ενεργειών “μπαίνω σε μια βάρκα- εγκαθίσταμαι στην Ευρώπη”.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπογράμμισαν τη σημασία της δραστηριότητας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, που άρχισε να λειτουργεί σήμερα. Κάλεσαν όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ να στηρίξουν ενεργά. Χαιρέτισαν θερμά τις πρόσθετες προτάσεις που υποβλήθηκαν σήμερα από την Τουρκία να αντιμετωπίσει το ζήτημα της μετανάστευσης. Συμφώνησαν να εργαστούν με βάση τις αρχές που περιέχουν:
- να επιστρέψουν όλοι οι νέοι παράνομοι μετανάστες που διέρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά με δαπάνες που καλύπτονται από την ΕΕ.
- για κάθε επανεγκατάσταση για κάθε ενός Σύρου προς επανεισδοχή στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ενός άλλου από τη Συρία, από την Τουρκία προς τα κράτη μέλη της ΕΕ, στο πλαίσιο των υφιστάμενων δεσμεύσεων.
- να επιταχύνoυν την εφαρμογή του οδικού χάρτη για απελευθέρωση της βίζα για τους Τούρκους με όλα τα κράτη μέλη, με σκοπό την άρση των προϋποθέσεων το αργότερο μέχρι το τέλος του Ιούνη 2016.
- να επιταχύνουν την εκταμίευση των αρχικών € 3 δισ. για να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση μιας πρώτης σειράς έργων πριν από το τέλος Μαρτίου και να αποφασίσει για πρόσθετη χρηματοδότηση για τον Μηχανισμό Προσφύγων για Σύρους.
- να προετοιμαστούν για την απόφαση σχετικά με το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις το συντομότερο δυνατόν, με βάση τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Οκτώβριο 2015
- να συνεργαστεί με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για τη βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών στο εσωτερικό της Συρίας, που θα επιτρέψει στον τοπικό πληθυσμό και τους πρόσφυγες να ζουν σε περιοχές που θα είναι πιο ασφαλής.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα προωθήσει αυτές τις προτάσεις και θα επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες με την τουρκική πλευρά πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου. Η προσπάθεια αυτή αυτό θα σεβαστεί το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ συζήτησαν επίσης με τον Τούρκο Πρωθυπουργό την κατάσταση των μέσων ενημέρωσης στην Τουρκία.
2. Οι αργηγοί των κρατών υπενθύμισαν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 18-19ης Φεβρουαρίου να επανέλθει σε μια κατάσταση που όλα τα μέλη του χώρου Σένγκεν εφαρμόζουν πλήρως τον κώδικα των συνόρων του Σένγκεν λαμβάνοντας υπόψιν την ιδιομορφία των θαλάσσιων συνόρων και να δώσει τέλος στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση. Οι υπερβολικές ροές μεταναστών από το διάδρομο των δυτικών Βαλκανίων έχουν πλέον τερματιστεί.
3. Για να καταστεί αυτό βιώσιμο απαιιτούνται οι παρακάτω ενέργειες:
a) Να στηρίξουμε την Ελλάδα σε αυτή τη δύσκολη στιγμή και να κάνουμε το παν για να βοηθήσουμε να διαχειριστεί αυτή την κατάσταση που έχει προκύψει ως συνέπεια αυτής της εξέλιξης. Είναι μια συλλογική ευθύνη της ΕΕ που απαιτεί γρήγορη και αποτελεσματική κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων, πόρων και των συνεισφορών των κρατών μελών της.
b) να παρέχουμε μια άμεση και αποτελεσματική απάντηση στην πολύ δύσκολη ανθρωπιστική κρίση που αναπτύσσεται με ραγδαίο ρυθμό. Θα παρασχεθεί άμεσα από την Κομισιόν στήριξη έκτακτης ανάγκης σε στενή συνεργασία με την Ελλάδα, τα υπόλοιπα κράτη-μέλη και μη κυβερνητικούς οργανισμούς στη βάση μιας αξιολόγησης, από την Κομισιόν και την Ελλάδα, των αναγκών και ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρχηγοί κρατών καλωσορίζουν την πρόταση της Κομισιόν για την πρόβλεψη παροχής έκτακτης στήριξης εντός της ΕΕ και καλούν το Συμβούλιο να την υιοθετήσει πριν το επόμενο Συμβούλιο του Μαρτίου, επεκτείνοντας με αυτόν τον τρόπο το εύρος των χρηματοοικονομικών εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
c) να παρέχουμε περισσότερη βοήθεια στην Ελλάδα για να φυλάξει τα εξωτερικά σύνορα, συμπεριλαμβανομένων αυτών με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία και να διασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία των hotspots με 100% ταυτοποίηση, καταγραφή, ελέγχους ασφαλείας και την πρόβλεψη για επαρκή ικανότητα υποδοχής.
Η Frontex θα απευθύνει νέα πρόσκληση για εθνικούς συνοριοφύλακες το συντομότερο δυνατό και όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να αποκριθούν πλήρως έως την 1η Απριλίου το αργότερο. Η Europol θα αποστείλει γρήγορα ελεγκτές σε όλα τα hotspots για να ενισχύσουν τους ελέγχους ασφαλείας και να βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές στη μάχη κατά των διακινητών.
d) να βοηθήσουμε την Ελλάδα ώστε να διασφαλιστούν ολοκληρωμένες, μεγάλης κλίμακας και γρήγορες επιστροφές στην Τουρκία όλων των παράτυπων μεταναστών που δεν βρίσκονται σε ανάγκη διεθνούς προστασίας, χτίζοντας στη συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας – Τουρκίας και από την 1η Ιουνίου στη συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας
e) να επιταχύνουμε σημαντικά την εφαρμογή της μετεγκατάστασης ώστε να μετριαστεί το μεγάλο βάρος που βαραίνει επί του παρόντος την Ελλάδα. Το Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης του Ασύλου (EASO) θα κάνει μια επιπλέον πρόκληση για εθνική πραγµατογνωµοσύνη ώστε να υποστηρίξει το ελληνικό σύστημα ασύλου και όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να ανταποκριθούν άμεσα και πλήρως. Τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να διαθέσουν επειγόντως περισσότερες περιοχές για μετεγκατάσταση. Η Κομισιόν θα αναφέρει σε μηνιαία βάση στο Συμβούλιο όσον αφορά την εφαρμογή των υποχρεώσεων μετεγκατάστασης.
f) να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με κράτη εκτός της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια και να παρέχουμε την απαραίτητη βοήθεια.
g) να εφαρμόζουμε τις υφιστάμενες δεσμεύσεις μετεγκατάστασης και να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σε ένα αξιόπιστο εθελοντικό πρόγραμμα ανθρωπιστικής υποδοχής με την Τουρκία
h) να αναλάβουμε άμεσα όλα τα αναγκαία μέτρα όσον αφορά νέες διαδρομές και να εντείνουμε την καταπολέμηση των διακινητών
i) να προωθήσoυμε, κατά προτεραιότητα, όλα τα στοιχεία του οδικού χάρτη της Κομισιόν για την επιστροφή στη Σένγκεν, ώστε να τερματιστούν οι προσωρινοί εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι και να επανέλθει η ομαλή λειτουργία της περιοχής Σένγκεν πριν το τέλος του έτους"
4. Αυτά είναι τα επείγοντα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στο πλαίσιο της παρούσας κατάστασης στο έδαφος μας και θα πρέπει να διατηρούνται υπό αναθεώρηση . Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο ζήτημα της μετανάστευσης σε όλες τις πτυχές της κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου να εδραιώσει περαιτέρω την κοινή ευρωπαϊκή εφαρμογή της συνολικής στρατηγικής για τη μετανάστευση μας .
O πρόεδρος της Κομισιόν Jean Claude Junker μιλώντας στη συνέντευξη τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνόδου είπε πως "έχουμε φτάσει σε συμφωνία επί της αρχής. Η Τουρκία θα δεχτεί όσους δεν υπόκεινται σε διεθνή νομική προστασία. Θα δεχθεί τους πρόσφυγες από τη Συρία και θα υπάρχει μετεγκατάσταση από την Τουρκία σε χώρες της ΕΕ. Μπορούμε να σπάσουμε την αλυσίδα της παρανομίας, δεν χρειάζεται οι Σύριοι να πληρώνουν τους διακινητές. Κάποιοι από αυτούς θα μείνουν στην Ευρώπη".
Από την πλευρά του ο τούρκος πρωθυπουργός Ahmet Davutoglu δήλωσε πως η χρηματοδότηση που έλαβε η Τουρκία είναι εξόχως σημαντική. "Ποτέ δεν απαιτήσαμε περισσότερα από αυτά που λάβαμε. Απαιτούμε δίκαιο καταμερισμό για την ανθρωπιστική κρίση. Η Ευρώπη και η Τουρκία δεν ευθύνονται για αυτά. Υπεύθυνοι είναι η ISIS και η Ρωσία", συμπλήρωσε.
Την ικανοποίησή του εξέφρασε ο κ. Αλέξης Τσίπρας καθώς στη σημερινή σύνοδο υπήρξε μια σημαντική μετατόπιση του πλαισίου συζήτησης. Συγκεκριμένα είπε πως "όλη η συζήτηση που διεξήχθη λίγο πριν τη σημερινή σύνοδο αφορούσε το plan b στην ουσία και όχι το plan a, δηλαδή το πως με μονομερείς κινήσεις θα κατάφερναν κάποιοι να κλείσουν τη βαλκανική οδό και να απομονώσουν τους πρόσφυγες στην Ελλάδα αδιαφορώντας για το αν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες θα συνεχίζουν να έρχονται από τη Συρία, την Τουρκία στα ελληνικά νησιά".
Στη συνέχεια έκανε λόγο για μια ιστορική συμφωνία καθώς θα γίνει την Τρίτη στη Σμύρνη επικαιροποίηση της συμφωνίας επανεισδοχής ώστε η Τουρκία να παίρνει πίσω όλους τους μετανάστες που δεν έχουν δικαίωμα προστασίας με βάση τις διεθνείς συνθήκες.
Ο έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε επίσης σε σχέση με τις αρχικές μας επιδιώξεις, αυτές που τέθηκαν ως στόχοι, πετύχαμε τη συντριπτική πλειοψηφία αυτών των στόχων.
Angela Merkel: Θα υπάρξει βοήθεια στην Ελλάδα για επιστροφή των παράτυπων μεταναστών
Πρέπει να βοηθήσουμε την Ελλάδα να προστατεύσει τα εξωτερικά της σύνορα και να προγραμματίσει την επιστροφή των προσφύγων εκείνων που δεν υπόκεινται στην κατηγορία ασύλου, σημείωσε μετά το τέλος του Συνόδου Κορυφής, η Angela Merkel. «Η επιστροφή στους κανόνες της Σένγκεν πρέπει να συνδυαστεί με σειρά μέτρα, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», τόνισε.
Η καγκελάριος Merkel σημείωσε επίσης ότι η πρόταση της Τουρκίας να πάρει πίσω όλους τους παράνομους μετανάστες θα είναι ένα θεαματικό μέτρο εάν εφαρμοστεί.
Η Τουρκία ανέφερε η κ. Merkel θα παραλάβει τους παράνομους μετανάστες αλλά οι πρόσφυγες θα παραμείνουν στην ΕΕ υπογραμμίζοντας πως η Τουρκία δήλωσε πρόθυμη να υλοποιήσει τη συμφωνία.
Η Α. Merkel σημείωσε πως η επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, αναμένεται να συμβάλει στην καταπολέμηση των δικτύων διακινητών, ενώ χαρακτήρισε «πρωτοποριακή» την πρόταση για επιστροφή στην Τουρκία των προσφύγων που έχουν εισέλθει παράνομα στην Ελλάδα και την επανεγκατάσταση ισάριθμων προσφύγων απευθείας από την Τουρκία στα ευρωπαϊκά κράτη. Όπως επισήμανε, κάτι τέτοιο θα έσπαγε το «φαύλο κύκλο» των ριψοκίνδυνων ταξιδιών στο Αιγαίο, καθώς θα δημιουργούσε κίνητρα για νόμιμη μετανάστευση.
F. Hollande: H Τουρκία θα λάβει 3 δισ. ευρώ τους επόμενους μήνες
Η Ελλάδα πρέπει να βοηθηθεί διότι πρέπει να γίνει μετεγκατάσταση προσφύγων. Επίσης η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει ανθρωπιστική βοήθεια ύψους 368 εκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2020.
Η Τουρκία θα λάβει 3 δισ. ευρώ τους επόμενους μήνες ανέφερε ο Francois Hollande.
Ο Γάλλος πρόεδρος επισήμανε ότι πρέπει να μπει ένα τέλος στη διακίνηση των προσφύγων και δεν μπορούν να στοιβάζονται οι πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Μια λύση ανθρώπινη και ελεγχόμενη θα είναι όταν θα σταματήσουν να διέρχονται οι πρόσφυγες από το Αιγαίο. Άρα το κλειδί είναι στην Τουρκία, ανέφερε.
Επανέναρξη συζητήσεων χωρίς Davutoglu
Λίγο πριν τις 00:30 η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, έπειτα από πολύωρη διακοπή για διαβουλεύσεις, μετά το βέτο που άσκησε η Ουγγαρία.
Στο τραπέζι δεν κλήθηκε να καθίσει και ο Τούρκος πρωθυπουργός, Αhmet Dvutoglu, καθώς το χάσμα μεταξύ των Ευρωπαίων παραμένει και θα πρέπει πρώτα να τα βρουν μεταξύ τους και μετά να συζητήσουν με την Τουρκία. Ευνόητο είναι, δε, ότι το δείπνο μεταξύ των επικεφαλής των κυβερνήσεων της ΕΕ και του Τούρκου ηγέτη, ακυρώθηκε.
Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές από τις Βρυξέλλες, υπάρχει ένα προσχέδιο συμφωνίας που προέκυψε από τη σειρά διμερών επαφών τις τελευταίες ώρες και πάνω σε αυτό θα βασιστεί η συζήτηση. «Μπαίνουν οι τελευταίες πινελιές» έγραψε στο Twitter ο επικεφαλής του γραφείου του Jean Claude Juncker, Martin Selmayr.
Almost there, last fine-tuning of the text.
— Martin Selmayr (@MartinSelmayr) March 7, 2016
Διεθνή πρακτορεία, ωστόσο, όπως το Reuters, υποστηρίζουν, με επικλήσεις αξιωματούχων της ΕΕ, ότι οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα συμφωνήσυν απόψε επί των αιτημάτων της Τουρκίας και οι αποφάσεις θα παραπεμφθούν στην επόμενη, προγραμματισμένη Σύνοδο Κορυφής της 17ης-18ης Μαρτίου.
Βέτο από την Ουγγαρία
Εμπλοκή προέκυψε, νωρίτερα, από τα κράτη της ομάδας του Visengrad στις διαβουλεύσεις που συνεχίζονται πυρετωδώς στη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό, με τους αρχηγούς να καθυστερούν την έναρξη του δείπνου εργασίας με την Τουρκία, για να γίνουν συναντήσεις συντονισμού, με σκοπό την επίτευξη μιας συμφωνίας.
Με ανάρτησή του στο Twitter, ο εκπρόσωπος της ουγγρικής κυβέρνησης, Ζόλταν Κόβατς, αποκάλυψε ότι ο πρωθυπουργός της χώρας, Βίκτορ Ορμπάν, άσκησε βέτο στο πλάνο επανεγκατάστασης των αιτούντων ασύλου απευθείας από την Τουρκία.
Mε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
