«Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων τηρεί μία βασική αρχή από συστάσεώς του: Οι πρόσφυγες θέλουν να γίνουν κομμάτι της λύσης κι όχι του προβλήματος», επισημαίνει στο Liberal ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, Χρήστος Λαζαρίδης τονίζοντας ότι «οι συμπεριληπτικές κοινωνίες είναι αυτές που σημειώνουν ταχύτερα πρόοδο. Χρειαζόμαστε την κουλτούρα της σύγκλισης, παρ' όλο που έχουμε σφυρηλατήσει στη νοοτροπία μας στη σύγκρουση».
Παράλληλα σημειώνει ότι «υπάρχει μείωση στις προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα, όμως, αυτό οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων, μεταξύ άλλων και της παγκόσμιας πανδημίας που περιόρισε τη μετακίνηση των ανθρώπων. Όσον αφορά τα ποσοτικά δεδομένα, θεωρώ πως η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη από την ελληνική Πολιτεία».
Επιπροσθέτως ο κ. Λαζαρίδης υπογραμμίζει ότι «η διαδικασία του εμβολιασμού, ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να βγούμε από την υγειονομική κρίση, πρέπει να ανοίξει σε όλους. Είναι ζήτημα προστασίας της δημόσιας υγείας. Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων συζητάει από καιρό με τους αρμόδιους φορείς για την ανάγκη πρόσβασης και των ανθρώπων χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα».
Τέλος, ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων τονίζει ότι «η ελληνική Πολιτεία πρέπει να αντλήσει τα οφέλη της υποδοχής κι αποδοχής των προσφύγων στην επικράτειά της. Πρωτίστως, όμως, θα πρέπει να αποφασίσει ότι "Μαζί θα τα καταφέρουμε καλύτερα"», όπως είναι και το μήνυμα του φετινού εορτασμού της Παγκόσμια Ημέρας Προσφύγων.
Συνέντευξη στην Ευφροσύνη Παυλακούδη
- Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων καθιερώθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 4 Δεκεμβρίου 2000 και τιμάται κάθε χρόνο στις 20 Ιουνίου, με αφορμή την υπογραφή της Σύμβασης της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων το 1951. Τι σημαίνει το φετινό μήνυμα του φετινού εορτασμού «Μαζί τα καταφέρνουμε καλύτερα»;
"Μαζί τα καταφέρνουμε καλύτερα" γιατί είναι περισσότερα αυτά που μας ενώνουν σε σχέση με αυτά που μας χωρίζουν. Γιατί δεν χρειάζεται κανένας άνθρωπος να αισθάνεται αποκλεισμένος. Η κοινωνία μας χωράει όλους, ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνολογικής καταγωγής, θρησκείας ή πολιτικών πεποιθήσεων, φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Οι συμπεριληπτικές κοινωνίες είναι αυτές που σημειώνουν ταχύτερα πρόοδο. Κι αν η γλώσσα είναι ένα πρώτο εμπόδιο, η ανθρώπινη επικοινωνία έχει αποδείξει πως τίποτα δεν είναι ανυπέρβλητο. Χρειαζόμαστε την κουλτούρα της σύγκλισης, παρ' όλο που έχουμε σφυρηλατήσει τη νοοτροπία μας στη σύγκρουση.
- Το 2020 ο νέος κορονοϊός «πάγωσε» την οικονομία και μείωσε δραστικά τις προσφυγικές ροές και κατά συνέπεια τις αιτήσεις ασύλου κατά 33% παγκοσμίως στο α' εξάμηνο, ενώ 168 χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους. Για παράδειγμα στην Ελλάδα από 77.275 άτομα που αιτήθηκαν άσυλο για πρώτη φορά το 2019 είχαμε μόνο 40.560 το 2020 σύμφωνα με την Eurostat. Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στη χώρα μας;
Πράγματι, υπάρχει μείωση στις προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα, όμως, αυτό οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων, μεταξύ άλλων και της παγκόσμιας πανδημίας που περιόρισε τη μετακίνηση των ανθρώπων.
Η μείωση στις ροές, όμως, δεν σημαίνει πως ο πόλεμος τελείωσε κι αποκαταστάθηκε η ειρήνη κι η ασφάλεια σε περιοχές όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, το Κονγκό κι η Σομαλία. Όσον αφορά στα ποσοτικά δεδομένα, θεωρώ πως η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη από την ελληνική Πολιτεία.
Δεν σας κρύβω ότι αναμένω με μεγάλο ενδιαφέρον την απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ η οποία ευελπιστώ πως θα αποτυπώσει τα δημογραφικά δεδομένα της χώρας καθ' ολοκληρίαν.
Η ελληνική Πολιτεία οφείλει να χτίσει και να εδραιώσει τις γέφυρες της κοινωνικής ένταξης για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες και παράλληλα, να εξετάσει ταχύτερα, δικαιοκρατικά κι εξατομικευμένα, ως οφείλει, τα αιτήματα ασύλου. Πρωτίστως, όμως, χρειάζεται να αποδεχθεί πως η χώρα μας, πέρα από πέρασμα για αυτούς τους ανθρώπους, είναι, πλέον και προορισμός. Αυτό δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζεται απαραίτητα ως πρόβλημα.
- Σε τι επίπεδο βρίσκεται η πορεία εμβολιασμών στα κέντρα φιλοξενίας στην ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και στα ΚΥΤ (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης) στα νησιά;
Η πρόσβαση στη διαδικασία του εμβολιασμού πρέπει να είναι για όλους η ίδια, στα πλαίσια προστασίας της δημόσιας υγείας. Είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να βγούμε από την υγειονομική κρίση. Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων συζητάει από καιρό με τους αρμόδιους φορείς για την ανάγκη πρόσβασης στους εμβολιασμούς και των ανθρώπων χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα.
Παράλληλα, έχουμε από καιρό αναδείξει τη σημασία διενέργειας εκστρατείας ενημέρωσης του προσφυγικού και μεταναστευτικού πληθυσμού, σε συνεργασία με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Την περίοδο του lockdown παρατηρήσαμε μία υποδειγματική προσαρμογή στα μέτρα και στις έκτακτες συνθήκες από τους ανθρώπους. Υπάρχει, λοιπόν, η βούληση από τη δική τους πλευρά.
Τώρα η διαδικασία του εμβολιασμού πρέπει να ανοίξει σε όλους. Είναι ζήτημα προστασίας της δημόσιας υγείας.
- Πολλοί υποστηρίζουν ότι η πανδημία εκτόπισε τη συζήτηση για το προσφυγικό στο περιθώριο της ευρωπαϊκής ατζέντας. Ωστόσο στις 23 Σεπτεμβρίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο. Εσείς τι πιστεύετε;
Η πανδημία, φυσιολογικά, ήρθε κι επικάλυψε τα πάντα. Η δημόσια υγεία τέθηκε σε κίνδυνο, συνεπώς, μοιραία, όλες οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τέθηκαν σε δεύτερη μοίρα. Η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία (Green Deal), η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, η ανάπτυξη μίας ισχυρής οικονομικής βάσης και το ζήτημα της διαχείρισης του προσφυγικού στη βάση του σεβασμού και της διαφύλαξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πέρασαν και περνούν ακόμα μία παρατεταμένη περίοδο πίεσης.
Το προσφυγικό παραμένει ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα για τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τις αρχές και τις αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε όταν κλήθηκε να μαζέψει τις στάχτες της μετά το πέρας της οδύνης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Η μάχη για τη διατήρηση των κεκτημένων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι συνεχής και διεξάγεται σε όλα τα επίπεδα από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, μέχρι την καθημερινότητα των κοινωνιών των κρατών-μελών.
Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων συμμετέχει σε πλείστα όσα ευρωπαϊκά δίκτυα μέσα από τα οποία διεκδικούμε θέση για τους πρόσφυγες στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων που τους αφορούν. Για εμάς η συμπεριληπτική Ευρώπη δεν είναι ένα όραμα, αλλά μία καθημερινότητα. Κι αυτή καλούμαστε να διαφυλάξουμε.
- Σε ποιους τομείς θεωρείτε ότι η Ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να δώσει περαιτέρω έμφαση και προσοχή, όσον αφορά το προσφυγικό;
Η ελληνική Πολιτεία πρέπει να αντλήσει τα οφέλη της υποδοχής κι αποδοχής των προσφύγων στην επικράτειά της. Οφείλει να διευκολύνει την προσβασιμότητά τους στα νομιμοποιητικά έγγραφα, στη στέγαση, στις υπηρεσίες υγείας, στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας.
Οφείλει να αναπτύξει μία κεντρική στρατηγική κοινωνικής ένταξης η οποία θα αγγίζει όλα τα επίπεδα πρόσβασης στην κοινωνική ζωή. Πρωτίστως, όμως, θα πρέπει να αποφασίσει ότι "Μαζί θα τα καταφέρουμε καλύτερα".
Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων ως σωματείο προσφυγικών κοινοτήτων λειτουργεί σταθερά ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των νεοεισερχομένων και των φορέων της Πολιτείας. Ενισχύουμε τη θεσμική συμμετοχή των προσφύγων μέσα από τα Συμβούλια Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων που δρουν συμβουλευτικά σε κάθε δημοτική αρχή κι ωθούμε την τοπική αυτοδιοίκηση στη λήψη περισσότερων πρωτοβουλιών.
Στην αποδραματοποίηση της κατάστασης των προσφύγων, οφείλουμε όλοι ένα λιθαράκι εάν θέλουμε άμεσα να δούμε ισότιμους πολίτες.
- Πρόσφατα εκλέξατε νέο διοικητικό συμβούλιο στο Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας;
Είναι αλήθεια πως πριν από λίγο καιρό ολοκληρώθηκε η μετάβαση σε μία νέα κι ελπιδοφόρα εποχή για το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων. Στο Διοικητικό Συμβούλιο έχουμε νέους ανθρώπους με πάθος, όρεξη κι αυταπάρνηση σε αυτό που κάνουν για τους συνανθρώπους τους.
Στόχος μας, η επικοινωνία του έργου και της αποστολής του σωματείου, καθώς κι η εδραίωση της φωνής των προσφύγων στο δημόσιο λόγο. Η κοινωνική συμπερίληψη αποτελεί σταθερή διεκδίκηση του οργανισμού μας. Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων τηρεί μία βασική αρχή από συστάσεώς του: οι πρόσφυγες θέλουν να γίνουν κομμάτι της λύσης κι όχι του προβλήματος.
* Ο Χρήστος Λαζαρίδης είναι υπεύθυνος επικοινωνίας του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων.
