Προσχέδιο έκθεσης, το οποίο αναφέρει ο Guardian ότι θα δημοσιευτεί την Παρασκευή, καλεί για άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ παράλληλα αναφέρει ότι η απόφαση για τη θέση της Ελλάδας στη ζώνη του Σένγκεν θα ληφθεί το Μάιο.
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να άρουν τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα πριν από το τέλος του έτους, για να διασώσουν το «μεγαλειώδες επίτευγμα» της διακίνησης χωρίς διαβατήριο εντός της Ένωσης, σύμφωνα με προσχέδιο.
Συγκεκριμένα, οι έλεγχοι αυτοί θέτουν «υπό αμφισβήτηση την ορθή λειτουργία της ζώνης ελεύθερης κυκλοφορίας του Σένγκεν» ενώ «είναι πλέον καιρός τα κράτη μέλη να ενώσουν τις προσπάθειές τους προς το κοινό συμφέρον της διαφύλαξη ενός από κορυφαία επιτεύγματα της Ένωσης», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η Κομισιόν επιθυμεί τα κράτη μέλη να άρουν τους ελέγχους στα σύνορά τους «το συντομότερο δυνατόν» και με «σαφή ημερομηνία-στόχο το Νοέμβρη του 2016». Ωστόσο, οι Βρυξέλλες επιθυμούν παράλληλα αυστηρότερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και θα επαναλάβουν τις προειδοποιήσεις τους στην Ελλάδα ότι ενδέχεται να τεθεί εκτός Σένγκεν αν αποτύχει να βελτιώσει τη διαχείριση των συνόρων της μέχρι το Μάιο.
Το σχέδιο δράσης έχει καταρτιστεί ενόψει της έκτακτης συνόδου κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στις 7 Μαρτίου, όπου η ΕΕ θα καλέσει την Άγκυρα να κάνει περισσότερα για να ανακόψει τις προσφυγικές ροές, ως μέρος του σχεδίου ύψους 3 δισ. ευρώ που έχει συμφωνηθεί.
Η Τουρκία, η οποία στεγάζει 2,5 εκατομμύρια πρόσφυγες, έχει απορρίψει τις κατηγορίες ότι δεν κάνει αρκετά. Παράλληλα ανώτεροι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν περιγράψει ως ανεφάρμοστο το ευρωπαϊκό σχέδιο απευθείας μετεγκατάστασης σε ευρωπαϊκές χώρες χιλιάδων προσφύγων ανά χρόνο από την Τουρκία, με αντάλλαγμα να ενισχύσει τους ελέγχους στα σύνορά της.
Ωστόσο, η σκέψη στις Βρυξέλλες εξακολουθεί να βασίζεται στην ελπίδα ότι η συνεργασία με την Τουρκία «θα οδηγήσει σε ταχεία μείωση» του αριθμού των ατόμων που περνούν από την Ελλάδα. Πρόκειται για μια δύσκολη υπόθεση, τη στιγμή που ο ημερήσιος μέσος όρος των 2.000 αφίξεων προσφύγων στις ακτές της Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί με την βελτίωση των καιρικών συνθηκών, εκτιμά ο Guardian.
Παράλληλα, η Ελλάδα βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση για να παραδώσει τη διαχείριση των συνόρων της στην ΕΕ, καθώς δυσκολεύεται να περιορίσει τις προσφυγικές ροές. Σύμφωνα το τελευταίο σχέδιο της ΕΕ, στο οποίο αναφέρεται ο Guardian, οι αρχές της ΕΕ θα διενεργήσουν έλεγχο στα ελληνικά σύνορα κατά τα μέσα Απριλίου για να διαπιστώσουν αν οι έλεγχοι είναι επαρκείς, με την τελική απόφαση για τη θέση της Ελλάδα στη Σένγκεν να λαμβάνεται το Μάιο.
Επιπλεόν, επιβεβαιώνεται η πρόθεση της Κομισιόν να αναδιαμορφώσει τους ισχύοντες κανόνες για τις αιτήσεις ασύλου, κατά τους οποίους οι αιτούντες είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν το αίτημά τους στην πρώτη χώρα που εισέρχονται. Όπως επισημαίνεται, το καθεστώς της συνθήκης του Δουβλίνου τελείωσε αποτελεσματικά το περασμένο έτος, όταν η καγκελάριος Angela Merkel άνοιξε τα σύνορα της Γερμανίας προς οποιονδήποτε Σύριο ήθελε να ζητήσει άσυλο εκεί, ανεξάρτητα από πού έφτασε στην ΕΕ.
Όπως αναφέρεται, στα μέσα Μαΐου η Κομισιόν θα παρουσιάσει μια λίστα επιλογών για τη μεταρρύθμιση της πολιτικής ασύλου της ΕΕ, με αυτό που φαίνεται να επικρατεί να είναι ένα μόνιμα σύστημα μετεγκατάστασης, κατά το οποίο οι πρόσφυγες θα διαμοιράζονται στις χώρες της ΕΕ ανάλογα με τον πλούτο και το μέγεθός τους.
Οι πρόσφατες προσπάθειες για μετεγκατάσταση των προσφύγων που έχουν κατακλύσει την Ελλάδα και την Ιταλία δεν είχαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα, καθώς από τις προβλέψεις για μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων μόνο 629 έχουν μετακινηθεί.
Ωστόσο, σύμφωνα με πηγή της ΕΕ που επικαλείται ο Guardian, δεν έχουν παρθεί αποφάσεις για την αντικατάσταση του Δουβλίνου. «Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να προσωρήσουμε, αλλά αυτό δε σημαίνει απαραίτητα μια θεμελιώδη αλλαγή των αρχών του Δουβλίνου», είπε στην εφημερίδα.
Παράλληλα, μαζί με τις επικλήσεις για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, οι Βρυξέλλες ελπίζουν να πείσουν τα κράτη μέλη ότι η κατάρρευση της ζώνης του Σένγκεν θα έχει και υψηλό οικονομικό τίμημα.
Η έκθεση προειδοποιεί ότι επιβολή ελέγχων στα εθνικά σύνορα θα βλάψει τις επιχειρήσεις και τον τουρισμό. Σύμφωνα με την έκθεση, αυτό το ενδεχόμενο θα είχε άμεσο κόστος ύψους 18 δισ. το χρόνο ή 0,13% των ετήσιων εσόδων της ζώνης Σένγκεν, ποσό που αναμένεται να αυξηθεί αρκετά περισσότερο.