Με τον αγωγό Nord Stream 1, ο οποίος ήδη λειτουργεί, αλλά και τον υπό κατασκευή Nord Stream 2, που σχεδιάζεται να τεθεί σε λειτουργία ως το τέλος της δεκαετίας, η Μόσχα παρακάμπτει τους... ενοχλητικούς ενδιάμεσους και τις απαιτήσεις τους και έχει τη δυνατότητα να παραδίδει φυσικό αέριο απευθείας στην καρδιά της Ευρώπης, μέσω Βαλτικής Θάλασσας και Γερμανίας. Οι ενδιάμεσοι, από την πλευρά τους, δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια και σχεδιάζουν τη δική τους απάντηση -φοβούμενες, εκτός των άλλων, ότι πλέον οι Ρώσοι θα είναι σε θέση να εκβιάζουν ανά πάσα στιγμή με κλείσιμο της στρόφιγγας και ενεργειακό μπλακ-άουτ.
Αυτό ακριβώς κάνει πρώτη η Πολωνία, ενώ το σκέφτεται και η Ουκρανία, έστω κι αν γι'' αυτήν τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα, για διάφορους λόγους. Συγκεκριμένα, η εθνικιστική κυβέρνηση του PiS στη Βαρσοβία φέρεται να έχει έτοιμο το σχέδιο με βάση το οποίο θα απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Μόσχα ως το 2022, οπότε και λήγει το συμβόλαιο που έχει υπογράψει με την Gazprom, το οποίο καλύπτει σχεδόν τα δύο τρίτα των αναγκών της, που αντιστοιχούν σε περίπου 10 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.
Για να το υλοποιήσουν το σχέδιό τους, οι Πολωνοί κινούνται ήδη σε διάφορα επίπεδα. Αρχικά, το 2016, ολοκλήρωσαν την κατασκευή ενός τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου, όπου υποδέχονται και αποθηκεύουν σημαντικές ποσότητες από το Κατάρ, οι οποίες φέτος αναμένεται να φτάσουν τα 3 δισ. κυβικά (διπλάσιες από πέρυσι). Μέχρι δε το 2020, προβλέπεται η δυναμικότητα του σταθμού να έχει αυξηθεί κατά 50%, φτάνοντας συνολικά τα 7,5 δισ. κυβικά, προκειμένου να φτάνουν εκεί και ποσότητες LNG από τις ΗΠΑ, που σταδιακά γίνονται εξαγωγείς και επιδιώκουν να καλύψουν τις ανάγκες των στενών τους συμμάχων (όπως είναι η Πολωνία), ώστε να τους απαλλάξουν από τον ενεργειακό εναγκαλισμό της Μόσχας.
Την ίδια στιγμή, η Βαρσοβία κινείται ώστε να αναβιώσει ένα παλαιότερο σχέδιο για την κατασκευή του λεγόμενου Βαλτικού Αγωγού, που θα την τροφοδοτεί απευθείας με φυσικό αέριο που αντλεί η Νορβηγία από τα κοιτάσματά της στη Βόρεια Θάλασσα. Εφόσον όλα πάνε καλά, ο αγωγός αυτός υπολογίζεται ότι μπορεί να είναι έτοιμος ως τα τέλη του 2022, κάτι που σημαίνει ότι -σε συνδυασμό με τα 4 δισ. κυβικά που σχεδιάζει να παράγει η ίδια η Πολωνία- δεν θα υπάρχει πλέον ανάγκη ανανέωσης του συμβολαίου με την Gazprom -εξάλλου, αυτό περιλαμβανόταν και στις δεσμεύσεις του PiS πριν τις εκλογές που το έφεραν στην εξουσία, το 2015.
Όπως είναι φυσικό, οι Αμερικανοί έχουν ήδη αγκαλιάσει το σχέδιο της πολωνικής κυβέρνησης, με την οποία έχουν στενές σχέσεις. Η Ε.Ε. τυπικά επίσης το στηρίζει, καθώς υπάρχει απόφαση για σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία (έστω κι αν οι Γερμανοί έχουν άλλα σχέδια με τους Nord Stream). Όσο για το Κρεμλίνο, θα πρέπει να κάνει πολύ πιο συμφέρουσα οικονομικά πρόταση για να μην χάσει ένα καλό πελάτη και μέρος της επιρροής του.
Η υπόθεση έχει ενδιαφέρον, αναμφίβολα.
Γιώργος Παυλόπουλος
AP Photo/Joerg Sarbach
