Του Βασίλη Γαλούπη
Πριν καν περάσει ένα 24ωρο και προτού καν καθαρογραφεί το σκεπτικό της απόφασης της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού για την προβλεπόμενη ποινή υποβιβασμού για ΠΑΟΚ και Ξάνθη τα δεδομένα άλλαξαν με μια τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το γεγονός θα μπορούσε να ρίξει από τα σύννεφα έναν ξένο επισκέπτη, όχι όμως κι όσους έχουμε δει να επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά το ίδιο κακόγουστο έργο. Επί δεκαετίες κι από τις περισσότερες κυβερνήσεις.
Σχεδόν όλοι άλλωστε διαπιστώνουν το πολιτικό κόστος που προκύπτει μέσα από την ταύτιση της ίδιας της κοινωνίας με το ποδόσφαιρο.
Κάπως έτσι όταν σύλλογοι ισχυρής δυναμικής βρίσκονται «στριμωγμένοι» και κάνουν θόρυβο, η πολιτεία αναλαμβάνει το ρόλο του Σολομώντα αναζητώντας λύσεις ώστε το «κακό» να είναι το μικρότερο δυνατό. Και διαιωνίζει μια κατάσταση που αν μη τι άλλο στέλνει και λανθασμένα μηνύματα προς όλους.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται 41 χρόνια από την ημέρα που το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα έγινε επαγγελματικό. Αποφάσεις, ρυθμίσεις και διευκολύνσεις από την πρώτη στιγμή το 1979, διαγραφές χρεών ακόμη και ακυρώσεις νόμων όπως για παράδειγμα έγινε με την υπόθεση της ομάδας της Λάρισας αλλά και σήμερα με την υπόθεση ΠΑΟΚ – Ξάνθη.
Στο ενδιάμεσο κάποιοι χαρακτηριστικοί σταθμοί αλλά και πολλές άλλες μικρότερες περιπτώσεις όπου οι οπαδοί μπήκαν μπροστά.
Χρέη με το καλημέρα και παρέμβαση
Το ελληνικό ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό το 1979. Σχεδόν αμέσως οι νεοσύστατες ΠΑΕ άρχισαν να συσσωρεύουν χρέη. Η κυβέρνηση Ράλλη, θεωρώντας ότι οι εταιρείες ακόμα δεν έχουν προσαρμοστεί στους κανόνες της αγοράς, αποφάσισε να ψηφίσει νόμο, όπου με το άρθρο 21, ρύθμιζε τα χρέη των ΠΑΕ προς το Δημόσιο.
Για την ιστορία, να σημειωθεί ότι η πρώτη ομάδα που εμφάνισε κάποια κέρδη στον ισολογισμό της στο επαγγελματικό πρωτάθλημα ήταν ο Απόλλων Αθηνών τη σεζόν 1982-83! Μέχρι τότε, από το 1979, όλες οι ΠΑΕ εμφάνιζαν μόνο ζημίες!
Υπόθεση Τσίγκοφ και όταν η Ελλάδα κόπηκε στα δύο
Στις 27-12-1987 η Λάρισα υποδέχτηκε στο Αλκαζάρ τον Παναθηναϊκό (και τον νίκησε με 2-1. Περίπου ένα μήνα μετά έσκασε η βόμβα από το αντιντόπινγκ κοντρόλ: «Στα ούρα του Τσίγκοφ βρέθηκε κωδεϊνη»! Στις 16 Μαρτίου 1988, και μετά την εκδίκαση της υπόθεσης στα πειθαρχικά όργανα, ο αθλητικός δικαστής Βασίλης Ανδρόνικος έβγαλε την απόφαση σύμφωνα με την οποία: Στην ΠΑΕ Λάρισα επιβάλλεται ποινή μηδενισμού στον αγώνα με τον Παναθηναϊκό και ποινή αφαίρεσης δυο βαθμών από το πρωτάθλημα.
Ο βουλευτής του κυβερνητικού τότε ΠΑΣΟΚ Γ. Καράμπατσας άφηνε υπόνοιες για νοθεία στο δείγμα ούρων του ποδοσφαιριστή. Την ίδια μέρα που βγήκε η απόφαση, η Λάρισα κατέθεσε έφεση στο δευτεροβάθμιο δικαιοδοτικό όργανο, μέσω του δικηγόρου της Γιάννη Βούλτση.
Η Λάρισα ήταν διεκδικήτρια του πρωταθλήματος, με άμεσα ενδιαφερόμενη την ΑΕΚ που ήταν 2η στη βαθμολογία και ήθελε να της πάρει τη θέση. Η πιο καθοριστική μέρα ήταν η Δευτέρα 21 Μαρτίου 1988, αλλά και η επομένη, κι ενώ το πρωτάθλημα έμπαινε στην τελική του ευθεία με την Ελλάδα να έχει κοπεί στα δυο λόγω των αντιδράσεων των Λαρισαίων οπαδών για την πρωτόδικη απόφαση. Τα καμένα λάστιχα στα Τέμπη μύριζαν… μέχρι τη βουλή.
Η εκδίκαση της έφεσης είχε τυπικό χαρακτήρα, αφού την προηγούμενη μέρα είχε γίνει τροποποίηση του επίμαχου άρθρου 32 του ΚΑΠ από τον υφυπουργό αθλητισμού Σήφη Βαλυράκη μετά από οργιώδες παρασκήνιο.
Οι βασικές αλλαγές που έκανε ο Βαλυράκης ήταν:
1. Δεν θα υπάρχει αφαίρεση βαθμών από την ομάδα όταν ποδοσφαιριστής της αποδεικνύεται ότι έχει κάνει χρήση απαγορευμένης ουσίας.
2. Δεν θα θεωρείται η συμμετοχή του συγκεκριμένου παίκτη αντικανονική, ώστε να μηδενίζεται η ομάδα στον αγώνα που ελήφθησαν τα σχετικά δείγματα.
3. Θα τιμωρείται με αποκλεισμό μόνο ο ντοπαρισμένος ποδοσφαιριστής.
Έτσι η απόφαση εξαφανίστηκε, με κυβερνητική παρέμβαση, με την Λάρισα να κατακτά το πρωτάθλημα.
Υπόθεση Κοσκωτά
Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ο Ολυμπιακός βυθίστηκε σε κρίση διαρκείας λόγω του σκανδάλου Κοσκωτά και στη συνέχεια της περιόδου Σαλιαρέλη. Η λύση δόθηκε το 1992, επί ΝΔ, όταν ο Στέφανος Μάνος με το νόμο 2021, που ψηφίστηκε απ’ όλα τα κόμματα πλην ΚΚΕ, χάρισε 9 δισ. δρχ. χρέη στους ερυθρόλευκους. Τα χρέη του Ολυμπιακού τότε ήταν 11 δισ. δρχ. από Τράπεζα Κρήτης, δίκες και οφειλές προς το Δημόσιο. Εν τέλει ο Ολυμπιακός πλήρωσε 2 δισ. σε 120 δόσεις.
Ο Σωκράτης Κόκκαλης, που έπαιρνε τότε στα χέρια του τον Ολυμπιακό, δήλωνε: «Εκ μέρους όλων των φίλων και οπαδών του ιστορικού συλλόγου μας, επιθυμώ να ευχαριστήσω την κυβέρνηση και όλα τα πολιτικά κόμματα για τη θετική αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων που είχαν συσσωρευτεί στην τελευταία πενταετία στο μεγαλύτερο αθλητικό σύλλογο της χώρας».
Η «ειδική εκκαθάριση» του 2001
Δεν πέρασε καν μια δεκαετία και το 2001 ο Ευάγγελος Βενιζέλος, τότε υφυπουργός Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ, πέρασε νόμο «ειδικής εκκαθάρισης» που ευνόησε έξι ομάδες μπάσκετ (Άρης, ΠΑΟΚ, Ηρακλής, Πανιώνιος κ.α.) και πέντε ποδοσφαιρικές ομάδες (Πανιώνιος, Λάρισα, Καβάλα κ.α.) να «ξαλαφρώσουν» από χρέη που έφταναν τα 50 εκατ. ευρώ. Ο ΠΑΟΚ από 21 εκατ. πλήρωσε 200.000 ευρώ, ο Άρης από 10 εκατ. πλήρωσε 230.000 ευρώ κλπ.
Όταν το κράτος δεν διεκδίκησε τα λεφτά του
Μόλις τρία χρόνια αργότερα οι πιέσεις για σβήσιμο νέων χρεών αυξήθηκαν ξανά. Το περιβόητο άρθρο 44 του νόμου 1892/90 «έγραψε» ιστορία και συζητήθηκε όσο κανένα άλλο. Η ΑΕΚ μπήκε σ αυτό στον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης της ΝΔ το 2004. Το άρθρο ανέφερε ότι αν μια ΑΕ συμφωνήσει για το 60% των οφειλών της απαλλάσσεται από το υπόλοιπο 40%. Τα χρέη της ΑΕΚ τότε ήταν 170 εκατ. ευρώ, με το κράτος να μην εμφανίζεται καν (!) στο δικαστήριο για να διεκδικήσει τα χρήματά του. Τα χρέη της ΠΑΕ μειώθηκαν τελικά σε κάτι περισσότερο από 20 εκατ. ευρώ.
Στη ρύθμιση μπήκε και ο Άρης και έφτασε να χρωστάει 2 εκατ. ευρώ από 18 εκατ. Ευνοημένος και ο ΟΦΗ που απαλλάχθηκε από χρέη ύψους 7 εκατ.
Η ΕΡΤ του Παππά και οι «χρυσές» συμφωνίες
Όταν έσπασε η κεντρική διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, αρκετές ΠΑΕ βρέθηκαν άστεγες το καλοκαίρι του 2018, με κίνδυνο να μην εξασφαλίσουν άδεια συμμετοχής στο πρωτάθλημα. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με υφυπουργό τον Βασιλειάδη, έδωσε λύση! Με το δημόσιο χρήμα βρήκε στέγη στην ΕΡΤ για επτά ΠΑΕ (Απόλλων, Ατρόμητος, Λαμία, Παναιτωλικός, Ξάνθη, Άρης και Παναθηναϊκός) με ένα εξωφρενικό κονδύλι 51 εκατ. ευρώ για δυο έτη, με το κόστος για κάθε αγώνα να ξεπερνάει ακόμα και αυτό των παιχνιδιών τσάμπιονς λιγκ! Μάλιστα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, λίγο πριν αποχωρήσει από την εξουσία, είχε κάνει «χρυσό» deal με τον ΠΑΟΚ και τον ΟΦΗ που ουδέποτε προχώρησε μετά τις εκλογές.
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κι άλλες περιπτώσεις, όμως μοιάζει άσκοπο. Είναι η συνήθεια που έγινε… λατρεία για τις κυβερνήσεις και όλες εν τέλει υποκύπτουν, και θα υποκύπτουν αν κρίνουμε από το παρελθόν, στις πιέσεις. Από το 1979 μέχρι και το 2020, 41 ολόκληρα χρόνια, τα ίδια γίνονται.
Σήμερα είχαμε μια ακόμα κυβερνητική παρέμβαση για να μην υποβιβαστούν ο ΠΑΟΚ και η Ξάνθη, σύμφωνα με την απόφαση της ΕΕΑ. Για την τροπολογία, που κατατέθηκε το απόγευμα στη βουλή από τον Λευτέρη Αυγενάκη, ώστε να ψηφιστεί αύριο Τετάρτη είχε προϊδεάσει το μεσημέρι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας.
